Re: me te rejat nga ekonomia

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:44 am

Hani i Elezit, konfiskohet 1 kilogram ari

Oficeret doganorë në Han të Elezit, kanë konfiskuar afro 1 kilogram ari gjatë një tentim kontrabandimi.

Në
pikë kalimin kufitar Hani i Elezit, Oficeret Doganor kanë parandaluar
sasi të konsiderushme të arit gjatë një tentim kontrabandimi.
“Automjeti i markës Hundai me targa te Shkupit është ndalur nga
oficeret doganor per nje kontroll rutinore. Pasi eshte pyetur se mos
kishte diqka per të deklaruar, personi ne fjalë, është pergjegjur qe
nuk ka asgje.
Me pas oficeret filluan kontroll me detale të automjetit dhe
udhetarit, ku ne pallton e tij zbuluan se kishte të fshehur sasi të
arit”, thuhet në një komunikatë. Sasia e arit te zbuluar ishte afro 1
kilogram.
E tërë sasia e zbuluar [sht[ konfiskuar, ndërsa rasti do t’i nenshtrohet procedures se kundervajtjës doganore

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:44 am

Ben Bernanke rizgjedhet kryetar i Bankës qendrore amerikane

Senati
amerikan mbrëmë vonë e rizgjodhi Ben Bernanken në funksionin kryetar i
Drejtorisë për rezerva federale (Fed), e cila në SHBA e ka rolin e
bankës qendrore.

Për rizgjedhjen e Bernankes edhe të një
mandati katërvjeçar votuan 70 senatorë, ndërsa 36 ishin kundër. Mandati
i tanishëm i Bernankes skadon të dielën.
Bernanke si njeriu i partë i Fed-it u zgjodh në vitin 2006 me
propozim të presidentit të atëhershëm amerikan, republikani Xhorxh
Bush. Rizgjedhja e tij vjen me propozim të presidentit aktual të
SHBA-së, demokratit Barak Obama.
Kundërshtarët e rizgjedhjes së Bernankes, gjatë debatit në Senat e
akuzuan se nuk e ka paraparë krizën globale ekonomike, edhe pse sipas
tyre, kanë ekzistuar rreziqe për këtë, ndërsa është kritikuar edhe se e
ka mbështetur planin për shpëtim të sistemit bankar amerikan në llogari
të "amerikanëve të thjeshtë të rrezikuar nga recesioni".
Deri më tani Senati asnjëherë nuk ka refuzuar kandidaturë për shef
të Fed-it të dorëzuar nga presidenti, por Bernanke është rizgjedhur në
funksionin me shumicë më të vogël në histori. Për mandatin e tij të
parë në vitin 2006, ai është zgjedhur me vetëm një votë kundër.
Bernanke ka lindur në vitin 1953. Ka diplomuar në ekonomi në
Universitetin "Harvard", ndërsa ka doktoruar në vitin 1979 në
Institutin teknologjik të Masaçusetsit. Pas doktorimit ka punuar si
profesor në universitetet "Stenford", "Njujork" dhe "Prinston".
Në vitin 2002 bëhet anëtar i Këshillit të guvernatorëve të Fed-it,
ndërsa në vitin 2005 është zgjedhur për kryesues të Këshillit të
këshilltarëve ekonomikë të presidentit Bush. Prej vitit 2006 është
njeriu i parë i Fed-it.

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:45 am

BQK, Kosova ka pas 4 % rritje ekonomike

Kosova
gjatë vitit 2009 ka pasur një rritje ekonomike prej 4 për qind. Mirëpo
gjatë këtij viti, sipas të dhënave të BQK-së, sektori privat ka pasur
një kontribut të limituar në rritje dhe se kësaj rritje i ka kontribuar
sektori publik. Ai ka treguar se po ashtu, ka pasur jo stabilitet në
çmime dhe deflacion si rezultat i çmimeve të importit dhe rënies së
kërkesës së brendshme dhe të jashtme.

Guvernator i BQK-së Hashim Rexhep ka thënë se roli i BQK
ka arritur që të kontribuojë fuqishëm në ruajtjen e stabilitetit
financiar në vend, duke marrë veprime të cilat do të ndikonin që
efektet e krizës të jenë sa më pak të reflektueshme në vend.
"Konsideroj se edhe viti 2010 do të ketë rritje ekonomike minimale
sa rritja e vitit paraprak. Jemi optimist se në vitin 2010 do të kemi
investime të drejtpërdrejta më të larta dhe do të kemi një trend të
rritjes së qëndrueshme ekonomike”, ka deklaruar Rexhepi.
Ndërsa si faktorët kryesor të ekonomisë sipas Rexhepit bankat
vazhdojnë të dominojnë në sektorin financiar të Kosovës me rreth 80%.
Ai ka theksuar se ka pasur edhe rritje vjetore të kredive, edhe
përkundër interesit ende të madh të bankave.
Ndësra sa i përket marrjes së kredisë për autostradën Vermicë-
Merdare guvernatori Rexhepi ka thënë se qeveria e Kosovës duhet të jetë
e kujdesshme të mos ngarkohet me borxhe jashtë limiteve të caktuara me
ligj.
Gjatë këtij viti ka pasur edhe zvogëlim të deficitit në llogarinë
rrjedhëse , ku deri në nëntor të vitit 2009, ka pasur një rënie të
importeve prej 1.5 për qind, rënie të eksporteve prej 18 për qind dhe
renie të remitancave prej 8 për qind.
"Sipas të dhënave të BQK-së, gjatë vitit 2009, ka pasur rënie të
investimeve direkte prej 22 për qind, ndërsa në gjysmën e dytë të këtij
viti ka pasur zhvillime pozitive sa i përket investimeve direkte. Ka
pasur po ashtu rënie të normave të interesit në kredi dhe rritje të
depozitave. “Kriza ekonomike ka ndikuar në rënien në fitimit të bankave
dhe se kreditë tregtare kanë pasur një rritje prej 40 për qind. Rritja
e të hyrave gjatë vitit 2009 kanë qenë 26 për qind, nd]rsa shpenzimet
janë rritur per 31 për qind”, ka pohuar Toçi.
Bankat sipas tij vazhdojnë të dominojnë sektorin financiar me 80 për
qind, performanca e investimeve të fondeve pensionale gjatë këtij viti
është përmirësuar, ndërsa institucionet mikrofinanciare kanë rritur
pjesëmarrjen e tyre në tregun e kredisë.
Nga të dhënat e BQK-së del se bankat gjatë këtij viti i ka
karakterizuar kreditimi i cili në sektorin bankar ka vazhduar të rritet
9 për qind, rritje e ngadalësuar e kredive për ndërmarrjet si dhe ka
pasur rritje të depozitave me 21 për qind. “Bankat gjat]ë këtij viti
kanë vazhduar të jenë profitabile, mirëpo me një profit më të vogël
krahasuar me vitin 2008”, ka pohuar Toçi. Asetet e BQ K-së gjatë vitit
2009 kanë qenë 1.2 miliard euro.

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:45 am

Gjermania hapë kontot e 1500 personave që kanë fshehur tatime në Zvicër

Shumë persona nga Gjermania që i kanë ikur tatimeve duke hapur konto në
Zvicër duket të kenë frikë nga mundësia e hapjes së procedurës penale
para gjykatave.

Një informator i ka ofruar autoriteteve gjermane të
financave të dhënat për 1.500 persona që nuk i kanë paraqitur tatimet,
njofton gazeta "Frankfurter Allgemeine Zeitung".
Si kundërshpërblim ai ka kërkuar 2,5 milionë euro, por vlerësohet se
të dhënat që ai posedon do t'i sillnin arkës së shtetit rreth 100
milionë euro, shkruan gazeta. Ministri i Financave Wolfgang Schäuble
tani duhe të vendosë nëse do të futet në këtë lloj tregtie.
Ministria deri tani ka refuzuar të deklarohet. Merret vesh se
informatori i ka dërguar si dëshmi autoriteteve financiare të dhënat
për pesë persona. Vlerësohet se vetëm nga këto të dhëna, shteti do të
përfitonte rreth një milionë euro.

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:45 am

Papunësia në evrozonën arriti 10 për qind

Papunësia
në evrozonën në dhjetor të vitit 2009 arriti 10 për qind. Sipas të
dhënave të agjencisë statistikore evropiane Eurostat në fund të vitit
të kaluar, gjatë festave 87 mijë njerëz mbetën pa punë, ndërsa vetëm
gjatë nëntorit janë dhënë 102 mijë pushime nga puna.

Goditje më të rënda nga recesioni pësuan Greqia dhe
Spanja të cilat ende gjenden në krizë të thellë, por ekspertët
parashikojnë se të gjitha 16 vendet e evrozonës duhet të brengosen nga
rritja e papunësisë.

Sipas zyrës së statistikave europiane, Eurostat në Bruksel, në
muajin dhjetor në 27 vendet anëtare të BE-së ishin rreth 23 milionë gra
dhe burra pa punë. Kjo do të thotë 4,6 milionë më shumë se para një
viti.

Kuota e papunësisë ka arritur në 9,6 për qind, më e larta qysh prej
fillimit të funksionimit të zyrës së statistikave në vitin 2000. Kuotën
më të lartë të papunësisë e ka Letonia me gati 23 për qind. Gjermania
ndodhet në kuotën 7,5 për qind, si mesatare ndër vendet e BE-së.

nga *lissa* Sat Jan 30, 2010 9:46 am

AKP, strategji për 20 përqindëshit

Dje, në
selinë e Agjencisë Kosovare të Privatizimit (AKP), Bordi i Drejtorëve
të Agjencisë mbajti takimin e 18 të radhës ku edhe aprovoi strategjinë
mbi përshpejtimin e shpërndarjes së parakohshme të shumës së 20% ndaj
punëtorëve.

Bordi i Agjencisë Kosovare të Privatizimit gjatë
kësaj mbledhje aprovoi Biznes Planin për vitin 2010, në të cilin përveç
privatizimeve të ndërmarrjeve shoqërore që parashikohen gjatë këti
viti, duke përfshirë edhe disa prej ndërmarrjeve më të mëdha në
portofolin e AKP-së, janë të planifikuara edhe shitjet përmes procesit
të likuidimit, si dhe veprimet konkrete në fushat e tjera të veprimit
të AKP-së, duke përfshirë dhe aprovimin e valës së 42 të privatizimit.
Gjithashtu Bordi i Drejtorëve të AKP-së, diskutoi dhe aprovoi
strategjinë mbi përshpejtimin e shpërndarjes së parakohshme të shumës
së 20% ndaj punëtorëve të pranueshëm të ndërmarrjeve shoqërore ku janë
aprovuar më herët listat finale nga Bordi i Drejtorëve të ndërmarrjeve
të caktuara dhe të cilat janë në pritje të shqyrtimit dhe vendimit
përfundimtar nga Oda e Veçante e Gjykatës Supreme të Kosovës për muaj
të tërë.
Një vendim i tillë është mundësuar duke ju falënderuar edhe
përkrahjes dhe zotimit material nga ana e Qeverisë së Republikës së
Kosovës, si dhe përkrahjes së institucioneve tjera relevante në Kosovë
në lidhje me këtë çështje. Veprimet e para konkrete në këtë drejtim
priten të realizohen brenda tremujorit të parë të këtij viti.

nga *lissa* Sun Jan 31, 2010 7:52 am

Koncesioni i Aeroportit, jepen mendime të ndryshme

Analistë
të çështjeve ekonomike, dhënien me koncesion të Aeroportit Ndërkombëtar
të Prishtinës e vlerësojnë si një proces pozitiv për zhvillimin
ekonomik të vendit. Megjithatë, ekspertët në lëmin e koncesioneve thonë
se dhënia në koncesion e kompanive publike, mund të jetë edhe zgjidhje
e ngutshme e autoriteteve kosovare.

Ekspertë të çështjeve ekonomike japin mendime të ndryshme për dhënien në koncesion të Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës.
Investimet deri në 100 milionë euro, të paralajmëruara nga Qeveria e
Kosovës, që investitorët do të bëjnë në këtë kompani publike, sipas
ekspertëve, do të jenë investime, të cilat do të ndihmojnë në
zhvillimin e kompanisë.
Por, gjithsesi, sipas tyre, investimi i vetë Qeverisë së Kosovës në
këtë kompani, do të ishte mënyra më e mirë dhe më fitimprurëse.
Ekrem Rexha, ekspert i çështjeve ekonomike në fushën e koncesioneve jep më shumë hollësi.
“Problematike është se këto kontrata janë të tipit ndërkombëtare dhe janë për periudha shumë më të gjata, 20 apo më shumë vjet”.
“Mund të krijohen pastaj rrethana krejt tjera dhe mund të shohim se
kemi bërë zgjidhje të ngutshme, ose të keqe, për ekonominë e Kosovës.
Prandaj, duhet të llogariten të gjithë faktorët edhe faktorin kohor
edhe veprimtarinë që japim me koncesion për krijimin e një akti të
tillë”, thotë Rexha.
Ai sugjeron Qeverinë e Kosovës se dhënia me koncesion e gjigantëve
publikë të shikohet në periudha afatgjate, pasi që ndonjëherë këto
forma mund të interpretohen si interesa të momentit, por që mund të
kenë pasoja në të ardhmen.
“Kosova mund të ketë zhvillim përmes formave të dhënies me koncesion, por gjithsesi duhet të bëhet studim prej rastit në rast”.
“Në veçanti, duhet të bëhen studime të veçanta për veprimtaritë
profitabile, ose të interesit kombëtar, siç janë: aeroporti,
hekurudhat, telekomunikacioni dhe sistemi elektro-energjetik”, thekson
Rexha.
Dhënia me koncesion e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës nga
autoritetet kosovare është vlerësuar si një veprim, i cili do të
ndihmojë zhvillimin ekonomik të vendit.
Ata deklarojnë se këto investime që pritet të bëhen nga
investitorët, parashikojnë shërbime të përmirësuara, infrastrukturë të
zgjeruar dhe gjenerim të burimeve shtesë për Qeverinë.
Një vlerësim të njëjtë japin edhe disa nga analistët e çështjeve ekonomike në Prishtinë.
Alban Zogaj nga Instituti “Riinvest” thekson se dhënia me koncesion
e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës, do të ofronte shërbime publike
më cilësore, ngritje të performancës, si dhe investime të mëdha.
“Ne e përkrahim këtë formë të zhvillimit të një partneriteti
publiko-privat, kur një kompani publike i jepet me koncesion për një
kohë të caktuar një investitori privat, i cili e zhvillon, në këtë rast
aeroportin e Prishtinës”.
“Dhe, pas një kohe të caktuar, që në këtë rast është 20 vjet,
kthehet prapë në pronë publike, mirëpo me investime të shtuara dhe me
një vlerë të shtuar të projektit. Ky projekt është i mirë dhe qytetarët
e Kosovës do të fitojnë në disa fusha”, thekson Zogaj.
Ai vlerëson se futja e kapitalit dhe menaxhimit privat në punët dhe
shërbimet publike mund t’i lehtësojë kufizimet fiskale dhe të rrisë
efikasitetin, duke u kujdesur në të njëjtën kohë për infrastrukturën
dhe shërbimet e reja.
“Jemi të interesuar që shërbimet e aeroportit t’i marrim me çmime të
lira dhe me shërbime më cilësore, ky është interesi nga ana e
konsumatorit. Gjithashtu, ne do të kemi përfitime që investitorët do të
bëjnë në aeroport në zgjerimin e pistave”.
“Në anën tjetër, do të kemi përfitime edhe nga taksat dhe nga format
tjera të zhvillimit të bizneseve përreth aeroportit”, shprehet Zogaj.
Koncesioni paraqet formë të bashkimit të kapitalit privat dhe të
shtetit. Kur shteti ka vështirësi ekonomike në zhvillimin e një sektori
apo shërbimi të caktuar, në atë rast paraqet shprehje të interesit
publik për investime të përbashkëta.
Në këtë rast, shteti e ofron pronën, kurse kapitali privat ofron mjetet financiare dhe menaxhmentin.
Ndryshe, Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës e ka përmbyllur vitin
2009 me rreth 11 milionë euro fitim, ndërkohë që deri në fund të vitit,
nëpër ANP, kanë kaluar mbi 1.2 milion udhëtarë komercialë.

nga *lissa* Sun Jan 31, 2010 9:27 am

Nafta zbret nën kuotën e 73 USD/fuçi

me te rejat nga ekonomia - Faqe 2 F.0131155547108_m

Në tregjet
financiare ndërkombëtare, çmimi i naftës ka pësuar rënie. Gjatë ditës
së djeshme, ari i zi është kuotuar me 72.8 dollarë për fuçi, duke
shënuar një rënie prej 1.1 për qind kundrejt një dite më parë.

nga *lissa* Sun Jan 31, 2010 9:27 am

Ekonomia amerikane, 5.7 % rritje

Ekonomia amerikane u rrit me ritmin më të shpejtë prej gjashtë vjetësh në muajt e fundit të vitit 2009.

Raporti
i Departamentit të Tregëtisë thotë se prodhimi i brendshëm bruto u rrit
me një përqindje vjetore 5.7 për qind në tremujorin e katërt.
Kjo shifër është dy herë më e lartë sesa rritja e tremujorit të
mëparshëm dhe me një ritëm më të shpejtë sesa kishin parashikuar
ekspertët.

nga *lissa* Sun Jan 31, 2010 9:27 am

KESH mbyll tenderin për shitjen e energjisë

Korporata
Energjetike Shqiptare, KESH, ka mbyllur tenderin për shitjen e 200
milion kilovatorë energji gjatë muajit shkurt. Drejtori i korporatës
Muharrem Stojku tha se ashtu si edhe gjatë janarit blerësit kryesorë
janë shpallur kompanitë EGL, EFT dhe Rudnap. “Ne e kemi zhvilluar
tenderin para dy ditësh dhe kanë dalë fituesit që janë përsëri dy
kompani zvicerane dhe një serbe. Sasisa që do shesim për këtë muaj
është afërsisht 202 milionë kilovat/orë gjatë gjithë muajit ose me një
mesatare ditore 7.2 milionë kilovat/orë në ditë. Çmimi është afërsisht
45-50 euro për një mega” tha Stojku.

KESH po përfiton rreth 10 milion euro në muaj nga shitjet
e energjisë. Gjatë janarit janë shitur 10 milion kilovatorë energji në
ditë. E gjitha kjo po mundësohet nga situata e kënaqshme hidrike, e
cila e shfaq treguesin pozitiv në hidrocentralin e Fierzës.
“Nivelet janë normale. Në Fierzë jemi në 287.6 metra. Me eksportet
që po bëjmë mendojmë që deri në fund të muajit të ulemi me 1 metër, pra
të shkohet në afërsisht në 286.5 metër dhe në fund të muajit shkurt
mendojmë të shkojmë në 284- 285 metër sepse marsi parashikohet përsëri
me shira” tha Stojku.
Aktualisht KESH prodhon 26 milion kilovatorë në ditë. Diferenca me
eksportin, rreth 16 milion kilovatorë në ditë i shitet OSSH e cila
furnizon tregun e brendshëm

nga *lissa* Sun Jan 31, 2010 9:28 am

Davos, fillon një erë e re ekonomike

Në
forumin ekonomik botëror në Davos që përfundon sot dalin në pah dukuri
të reja. Bankierët rezistojnë ndaj planeve për rregullimin e sistemeve
bankare dhe vendet në zhvillim fitojnë një peshë tjetër. Në fakt qe si
gjithmonë. Forumi ekonomik në malet e Zvicrës tërhoqi sërish shumë
kryetarë shtetesh e qeverish dhe qindra menaxherë drejtues.

Ata
diskutuan në shumë organizime, panele dhe grupime, nga shumë pritje dhe
festa lidhën kontakte dhe iniciuan biznese. U gjet sërish edhe një moto
sublime. Sepse kjo i takon forumit ekonomik botëror: Për ta rimenduar,
ristrukturuar dhe rinovuar botën. Jo më shumë dhe jo më pak u kishte
diktuar themeluesi i forumit Klaus Schwab të afro 2500 pjesëmarrësve
nga e gjithë bota përmes pajisjeve të përkthimit në kufjet e tyre të
dëgjimit.
Dhe megjithatë diçka ishte ndryshe në vitin e dytë pas krizës
dramatike financiare dhe ekonomike. Në vitin 2010 në Davos erdhën për
shembull shumë më tepërbankierë menaxhues fondesh se sa në vitin 2009.
Në dukje të tërhequr dhe thuajse me modesti ata kërkuan pas kulisave të
shtrenjta të hotelit luksoz aleatë në luftë kundër planeve të Barak
Obamës për reforma.
Ata i rezistojnë ndarjes së urdhëruar nga shteti të shërbimeve
bankare për klientë dhe investimeve. Politika nuk do t'ia dijë për
këtë. Në mungesë të presidentit të SHBA-së rolin e predikuesit të
moralit e mori presidenti i Francës Nicolas Sarkozy. Ai qortoi me fjalë
të qarta.
Kjo është e re në Davos në krahasim me vitet e mëparshme. Gjithashtu
e pazakontë për forumin ekonomik botëror: Të ashtuquajturat vende në
zhvillim marrin gjithnjë e më shumë ndikim dhe u kushtohet vëmendje në
Davos. Ata janë fituesit e krizës. Gjermanët kanë luajtur një rol
sekondar. Dhe sidomos pas refuzimit të pjesëmarrjes nga ministri i
Jashtëm dhe zëvendëskancelari, Guido Westerwelle, pak para takimit. Por
edhe vitet e kaluara ka qenë shpesh kështu.

nga fisniki Sun Jan 31, 2010 12:28 pm

Hashim Thaçi: Ekonomia,Prioritet i vitit 2010

“Ndër projektet më të rëndësishme që do të definojnë vitin 2010 janë fillimi i ndërtimit të autostradës Vërmicë - Prizren - Prishtinë - Merdare, zgjerimi dhe rehabilitimi i rrugëve magjistrale, koncesionimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës, futja e kapitalit privat në PTK, fillimi i punimeve për termocentralin ‘Kosova e Re’, aftësimi i minierës së re të Sibofcit, themelimi i Universitetit të Prizrenit, kompjuterizimi i të gjitha shkollave në vend, investimi i fuqishëm në sektorin e shëndetësisë si dhe subvencionimi substancial në sektorin e bujqësisë”, ka thënë në një intervistë për gazetën “Eko biznesi” kryeministri i Kosovës, Thaçi.

Eko Biznesi: Cilat i konsideroni zhvillimet kryesore në fushën e ekonomisë që nga koha e shpalljes së pavarësisë?

Thaçi: Mendoj se zhvillimet kryesore ekonomike që nga koha e shpalljes së pavarësisë kanë qenë anëtarësimi i Republikës së Kosovës në Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore, reforma në sistemin tatimor, organizimi i konferencës së donatorëve, rritja e projekteve kapitale dhe rritja e kapaciteteve për ekzekutimin e tyre, si dhe zgjerimi dhe stabiliteti i sektorit bankar. Janë këto zhvillimet, të cilat kanë rezultuar me rritje pozitive ekonomike për vendin tonë edhe përkundër krizës botërore. Rëndësia e anëtarësimit në institucionet financiare ndërkombëtare nuk qëndron vetëm në përfitimet nga qasja jonë në burimet e financimit, por ka të bëjë me sinjalet stabilizuese që përçohen nga të qenit anëtar i këtyre organizatave. Një tjetër zhvillim i rëndësishëm ka të bëjë me punën intensive që është bërë në reformimin e sistemit tatimor të Kosovës. Normat e reja të aprovuara janë efektive që nga janari i vitit 2009. Kjo reformë ka bërë shkurtimin e tatimit në fitim të korporatave nga 20 për qind në 10 për qind, që paraqet përgjysmim të obligimit tatimor, përderisa tatimi në të ardhurat personale të individëve dhe të bizneseve janë ulur sipas shkallës progresive nga 0 për qind, 4 për qind, 10 për qind dhe 20 për qind, sa kanë qenë më herët, në 0 për qind, 4 për qind, 8 për qind dhe10 për qind. Pakoja e reformave fiskale reflekton premtimin e mbajtur të Qeverisë së Kosovës për të krijuar një ambient të përshtatshëm për biznes në Republikën e Kosovës. Kjo reformë e ka bërë Kosovën vendin më atraktiv sa i përket tatimeve krahasuar me të gjitha vendet e rajonit. Përgatitja e Kornizës Afatmesme të Shpenzimeve si dokument i cili identifikon prioritet strategjike të Kosovës dhe nevojat sektoriale për asistencë financiare, rezultoi në përkushtimin e më shumë se 1.2 miliard eurove nga ana e donatorëve në konferencën e mbajtur më korrik të vitit 2008. Tashmë janë në proces shumë projekte të financuara nga e fondet e zotuara në këtë konferencë. Që nga shpallja e pavarësisë, ne kemi ngritur investimet kapitale në mënyrë të dukshme, dhe çka është po ashtu e rëndësishme, është rritur edhe aftësia e ekzekutimit të projekteve kapitale, gjë që ka shërbyer si shtytës i zhvillimit ekonomik. Sektori bankar është zhvilluar, numri i kredive është rritur, nuk kemi pasur shifra brengosëse të kredive të këqija, dhe në përgjithësi ky sektor ka qenë shumë stabil në këtë periudhë. Të gjitha këto zhvillime kanë bërë që, përkundër krizës së ashpër ekonomike botërore, ekonomia kosovare të vazhdojë të rritet me normë pozitive, ndër rritjet më të mëdha në Evropë.

Eko Biznesi: Kriza globale si duket nuk e ka prekur në masë të madhe ekonominë kosovare. Megjithatë efektet e saj po shihen në fushën e investimeve të jashtme direkte dhe në rënien e dërgesave të diasporës. Çka po bën qeveria për të sanuar këtë gjendje?

Thaçi: Është e vërtetë që këtë vit ekonomia botërore është përballur me krizën më të rëndë ekonomike në disa dekada, por fatmirësisht, Kosova në masë të madhe nuk ka qenë e ndikuar nga kjo krizë. Gjatë vitit 2009, Qeveria që unë udhëheq, me anë të rishikimit të buxhetit, ka rritur shpenzimet kapitale për të kompensuar rënien e investimeve të jashtme. Qeveria, po ashtu, ka mbajtur dhe vazhdon të mbajë një rezervë prej 200 milion eurosh, që ka shërbyer si masë sigurie në rast mungese likuiditeti, dhe ka rritur kredibilitetin rreth aftësisë sonë si institucione qeverisëse për të përmbushur obligimet. Në bashkëpunim me Bankën Qendrore është themeluar edhe komiteti i përbashkët, me qëllim të monitorimit më të thukët të performancës së sektorit bankar në intervale të rregullta. Në të njëjtën kohë edhe thithja e granteve të premtuara në konferencën e donatorëve ka rezultuar në rritjen e nivelit të likuiditetit të injektuar. Ndërkaq, sa i përket remitancave, ende nuk dihet se sa do të jetë niveli i rënies përfundimtare, ndonëse indikatorët e tanishëm flasin për rënie shumë më të lehtë sesa është pritur. Nga ana tjetër, ne tanimë e dimë saktë nivelin e investimeve publike të parapara me buxhetin për vitin 2010, të cilat janë në vlerë prej 400.5 milion euro, si dhe shpenzimet për kategoritë tjera buxhetore, të cilat, të gjitha së bashku, ndikojnë në rritjen dhe mbajtjen e një niveli të lartë investimesh të përgjithshme. Tash kur edhe nga të gjitha institucionet e rëndësishme financiare ndërkombëtare është duke u vlerësuar që recesioni ekonomik botëror është në përfundim e sipër, ne jemi optimist për rritjen e nivelit të investimeve të huaja gjatë vitit të ardhshëm, në veçanti duke marrë parasysh disa projekte të mëdha infrastrukturore të cilat pritet të fillojnë gjatë vitit të ardhshëm. Po ashtu, në bazë të analizave mbi trendin e çmimeve në tregun ndërkombëtar arrijmë të krijojmë një vlerësim të përafërt mbi nivelin e eksporteve, importeve, si dhe mbi nivelin e konsumit, të cilat në tërësi krijojnë bazën solide për të vlerësuar rritjen ekonomike. Ne tashmë kemi sinjale pozitive për rritjen e çmimit të metaleve në tregun botëror, gjë që prek në mënyrë të drejtpërdrejtë nivelin e eksporteve në Kosovë, duke marrë parasysh se metalet zënë vend të rëndësishëm në strukturën e mallrave të eksportuara.

Eko Biznesi: Kishte pritje të mëdha se pas zgjidhjes së statusit në Kosovë do të vijnë investitorë të shumtë, megjithatë numri i tyre nuk është i kënaqshëm. Pse po ndodh kjo?

Thaçi: Interesimi i investitorëve për të qenë të pranishëm në Kosovë është ende shumë i lartë. Mirëpo, periudha pas pavarësisë ka rastisur me krizën financiare globale, që ka shkaktuar shtyrjen e disa investimeve për një kohë të caktuar. Lajmet e fundit për rimëkëmbjen ekonomike janë inkurajuese dhe, për shembull, interesimi i lartë për marrjen e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës me koncesion nga konzorciumet e investitorëve të huaj është tregues i mirë i këtij interesimi. Ajo që vlen të theksohet është se asnjë investitor i huaj i cili ka qenë prezent në Kosovë, nuk e ka lëshuar vendin tonë, por përkundrazi, kanë vazhduar me investimet dhe bizneset e tyre. Kur kihet parasysh se Kosova tani është jashtëzakonisht konkurruese në rajon për sa i përket politikave tatimore dhe mbështetjes së bizneseve, ne presim që vitin e ardhshëm të ketë rritje substanciale të investimeve të huaja direkte.

Eko Biznesi: Një nga arsyet e investitorëve që hezitojnë të investojnë në Kosovë është klima e pafavorshme politike, mungesa e një sistemi efikas të drejtësisë dhe mungesa e furnizimit të rregullt me rrymë. Çka po bënë qeveria për t'i ndryshuar këto gjëra?

Thaçi: Ne kemi krijuar një klimë shumë të favorshme dhe shumë konkurrente për investitorët e huaj. Vlen të përmendet se me qëllim të joshjes së investitorëve të huaj dhe, me qëllim të përmirësimit të ambientit për biznes, kemi bërë reformimin e sistemit tatimor dhe tani kemi taksat më të ulëta në Evropë. Furnizimin me energji elektrike e kemi përmirësuar dukshëm. Jemi duke investuar fuqishëm në ngritjen e kualitetit në arsim, në mënyrë që të kemi një shoqëri të kualifikuar që i përgjigjet kushteve bashkëkohore të tregut të punës. E kemi përmirësuar dhe plotësuar jashtëzakonisht shumë infrastrukturën ligjore. Vlen të përmendet ligji për Partneritetin Publiko - Privat i cili i jep mundësi shumë të mëdha investitorëve të huaj për të investuar në projekte të mëdha publike në Kosovë, si në energji, transport, bujqësi dhe në të gjithë sektorët e tjerë relevantë. Ndërkohë që, edhe pse ka hapësirë për të kërkuar punë më të mirë në segmentin e drejtësisë, ka pasur një progres dhe ne vazhdojmë të punojmë ngushtë edhe me partnerët tanë ndërkombëtarë, e në veçanti me EULEX-in, në drejtim të reformimit dhe avancimit të këtij sistemi.

Eko Biznesi: Vitin e kaluar kemi pasur një suficit relativisht në buxhetin e Kosovës, i cili është lexuar në mënyra të ndryshme nga ekspertët dhe nga MEF-i. Sa do të jetë suficiti i buxhetit për këtë vit?

Thaçi: Është e vërtete që bilanci bankar i akumuluar në fund të vitit 2008, është interpretuar në mënyra të ndryshme. Nga vlera e akumuluar në bilancin bankar duhet pasur parasysh që shuma prej 200 milionë euro, duke u bazuar në rekomandimet e FMN-së, është ndarë si rezervë buxhetore qe shërben si mbrojtje ndaj tronditjeve të mundshme ekonomike. Fatmirësisht kjo rezervë nuk u shfrytëzua gjatë vitit 2009 pasi që ekonomia jonë nuk tregoi shenja të theksuara të ndikimit nga kriza ekonomike globale, siç mund të pritej në fillimin e këtij viti. Natyrisht se klasifikimi i kësaj ndarjeje në kategorinë e shpenzimeve të përgjithshme buxhetore është shumë praktik, sepse i jep mundësinë Qeverisë që të vlerësojë riskun në baza vjetore, dhe eventualisht, kur ky risk zvogëlohet, të rialokojë këtë rezervë drejt projekteve zhvillimore. Prandaj, vlerësimi i kësaj rezerve buxhetore si pjesë e suficitit buxhetor është krejt i gabuar. Dihet se deficiti apo suficiti buxhetor paraqet diferencën në mes të të hyrave të rregullta buxhetore dhe shpenzimeve të rregullta buxhetore, duke i shtuar këtu servisimin e interesit të borxhit dhe huat për ndërmarrjet publike. Mirëpo, në këtë rast duhet përmendur se vlerës së të hyrave buxhetore gjatë vitit 2009 i shtohet edhe vlera e të hyrave të njëhershme nga dividenta e PTK-së në vlerë prej 200 milion euro, ndërsa që ne sivjet jemi dëshmitarë të përmirësimit të shkallës së ekzekutimit të shpenzimeve të planifikuara për vitin 2009, në veçanti të shpenzimeve kapitale. Gjithashtu, gjatë këtij viti është kryer edhe pagesa e servisimit të borxhit, si dhe brenda pak ditësh pritet që të kryhet edhe pagesa për anëtarësim në FMN. Të gjitha këto do të bëjnë që viti 2009 të jetë një vit i balancuar nga aspekti fiskal i tij. Andaj unë jam shumë optimist që viti 2009, nuk do të përcillet me suficit të theksuar. Megjithatë, më duhet të theksoj edhe një herë që një pjesë e bilancit bankar do të bartet edhe në vitin 2010. Këtu kam parasysh rezervën buxhetore prej 200 milion, e cila do të vazhdojë të mbesë si rezervë edhe gjatë vitit 2010; shumën e të hyrave vetjake të komunave si dhe të të hyrave vetjake nga organizatat qendrore buxhetore, të cilat kanë të nënshkruara marrëveshje mirëkuptimi me MEF. Këto të fundit do të jenë pjesë e bilancit të mbetur meqë nuk mund të planifikohen gjatë hartimit të buxhetit të vitit 2010, pasi që janë të hyra që shpenzohen për qëllime te caktuara nga vet organizatat buxhetore.

Eko Biznesi: Punësimi i të rinjve konsiderohet një nga sfidat kryesore të shoqërisë kosovare. Çka po bënë qeveria në këtë drejtim?

Thaçi: Niveli i lartë i papunësisë, veçanërisht tek grupmoshat e reja, vazhdon të mbetet një prej sfidave kryesore të ekonomisë sonë dhe ulja e këtij niveli po ashtu vazhdon të jetë ndër përkushtimet kryesore të Qeverisë. Çdo vit, tregut të punës në Kosovë i shtohet një numër i konsiderueshëm i të rinjve dhe e vetmja rrugë për ulje progresive të papunësisë është sigurimi i rritjes së vazhdueshme ekonomike.
Në këtë drejtimi, orientimi i qeverisë së Kosovës drejt investimeve kapitale, si dhe aprovimi i legjislacionit të nevojshëm, krijojnë kushte për përfshirjen e sektorit privat në investime të përbashkëta me sektorin publik, për realizimin e projekteve madhore në infrastrukture. Po ashtu, gjatë këtij viti, Qeveria e Republikës së Kosovës së bashku më ekspertë nga Banka Botërore, ka punuar ngushtë në identifikimin e projekteve për sigurim të punësimit të qëndrueshëm, të cilat do të implementohen nga buxheti i Kosovës dhe nga mjetet e zotuara nga Banka Botërore. Për këtë qëllim, si qeveri kemi ndarë rreth 8 milion euro, ndërsa Banka Botërore vitin e ardhshëm pritet të ndajë 20 milion euro. Këto projekte, parashohin aktivitete konkrete që do të implementohen nga ministritë përkatëse dhe që për qëllim kanë uljen e papunësisë. Një tjetër hap i rëndësishëm në këtë drejtim, është edhe nënshkrimi i marrëveshjeve bilaterale me disa prej shteteve të zhvilluara evropiane, që kanë të bëjë me punësimin sezonal të të rinjve tanë në këto shtete. Këto marrëveshje janë në fazë fillestare, dhe në të ardhmen do të zgjerojmë bashkëpunimin në këtë fushë, si në aspekt të numrit të shteteve, ashtu edhe për sa i përket numrit të personave të cilëve do t’u sigurohet punësimi. Mendojmë, që në kohën kur popullsia e shumicës së vendeve evropiane është duke u plakur, fuqia e re punëtore e Kosovës, është një përparësi e cila mund dhe duhet të shfrytëzohet.

Eko Biznesi: Qeveria dhe Ministria e Transportit nuk ju përmbajtën zotimit për fillimin e ndërtimit të autostradës gjatë vitit 2009. Pse ndodhi kjo?

Thaçi: Ndonëse fillimi i punimeve për ndërtimin e autostradës së Kosovës është prolonguar, Qeveria e Kosovës ka vazhduar paralelisht me një varg procedurash të cilat llogariten si punë përgatitore për fillimin e punimeve, siç janë procedurat e shpronësimit të të gjitha parcelave në të trembëdhjetë zonat kadastrale, ku kalon autostrada. Ligji i ri për shpronësimin e pronave në Kosovë, i nxjerrë nga Parlamenti ë Kosovës në Maj të vitit 2009, parasheh procedura të qarta të shpronësimit të cilat Qeveria e Kosovës është zotuar t’i respektojë, ndonëse ato mund të kushtojnë në aspektin kohor. Tani jemi në fazën kur do të shpallen vendimet preliminare të shpronësimit për segmentin e parë të autostradës, Vërmicë - Prizren, ndërkaq në tremujorin e parë të vitit 2010 do të fillojmë me shpalljen e vendimeve preliminare për të gjitha pronat që do të shpronësohen dhe bashkë me to, do të përcaktohen edhe shumat për kompensim. Në anën tjetër, tashmë janë pranuar ofertat e kompanive dhe konsorciumeve të para-kualifikuara për ndërtimin e autostradës dhe ato i janë nënshtruar një vlerësimi rigoroz, siç e meriton një projekt madhor si ky. Kur kemi parasysh këto që u thanë më lartë, del se fillimi i punimeve mund të pritet që në javët e para të vitit 2010.

Eko Biznesi: Edhe zgjedhja e investitorit për ndërtimin e kapaciteteve të reja energjetike, si duket është kthyer në fazën fillestare. Cilat janë planet e reja për inkurajimin e investimeve në energjetikë?

Thaçi: Nuk mund të thuhet se është kthyer në fazën fillestare, meqë shumë punë janë bërë në këtë drejtim. Me vendimet e fundit për rikonfigurimin e projektit madhor për ndërtimin e kapaciteteve të reja energjetike, ne kemi adresuar drejt disa çështje që kanë të bëjnë me zgjerimin e bazës së investitorëve potencialë, si dhe me krijimin e mundësive që ky projekt të zhvillohet në disa faza, varësisht prej nevojave dhe kërkesave energjetike imediate dhe të së ardhmes. Ky proces po zhvillohet në bashkëpunim dhe koordinim të ngushtë me partnerët tanë ndërkombëtarë, si USAID, Banka Botërore, FMN, etj. dhe unë jam optimist se ri-konfigurimi për të cilin ka vendosur Komiteti Drejtues i projektit do të ndikojë pozitivisht për inicimin më të shpejtë të ndërtimit të termocentralit të ri.

Eko Biznesi: Cilat janë projektet kryesore kapitale që Qeveria e Kosovës planifikon t'i realizojë gjatë vitit 2010?

Thaçi: Buxheti për vitin 2010 respekton prioritete e deklaruara nga Qeveria që janë. Nga organizatat buxhetore ka pasur shumë kërkesa, mirëpo ne u kemi dhënë përparësi projekteve që ndihmojnë në rritjen dhe qëndrueshmërinë ekonomike, siç janë infrastruktura, arsimi, shëndetësia, bujqësia, zhvillimi i sektorit privat dhe fusha të tjera që ndikojnë në krijimin e një ambienti të volitshëm për tërheqjen e investimeve te brendshme dhe të jashtme. Planifikimi për vitin 2010 për shpenzime kapitale kap shumën prej € 400.5 milion apo 35% të shpenzimeve primare. Ndër projektet më të rëndësishme që do të definojnë vitin 2010 janë fillimi i ndërtimit të autostradës Vërmicë - Prizren - Prishtinë - Merdar, zgjerimi dhe rehabilitimi i rrugëve magjistrale, koncesionimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës, futja e kapitalit privat në PTK, fillimi i punimeve për termocentralin “Kosova e Re”, aftësimi i minierës së re të Sibofcit, themelimi i Universitetit të Prizrenit, kompjuterizimi i të gjitha shkollave në vend, investimi i fuqishëm në sektorin e shëndetësisë si dhe subvencionimi substancial në sektorin e bujqësisë.

nga fisniki Sun Jan 31, 2010 12:32 pm

BE " Kthen Fytyrën" nga ekonomia dhe varfëria.

Mesazhet e para në këtë fillim viti, nga Bashkimi Evropian, megjithë funksionet dhe qëllimet shumëdimensionale të këtij bashkimi, fokusohen kryesisht në drejtim të ekonomisë, pasojave të krizës ekonomike globale dhe sidomos në luftën kundër varfërisë. Kjo duket jo vetëm në shpalljen e luftës kundër varfërisë, si objektivin e saj madhor për vitin 2010 por edhe në faktin se nga zyra e Presidentit të BE-së, Herman Van Rompuy, u dha njoftimi se “një samit i jashtëzakonshëm për ekonominë” do të mbledh kryetarët e shteteve të BE-së, më 11 shkurt të këtij viti. “Ne kemi nevojë për më tepër rritje ekonomike, që të financojmë modelin tonë sociale dhe të ruajmë stilin tonë evropian të jetesës” - ishte një nga deklaratat e ditës së parë të punës në këtë vit të Presidentit të sapozgjedhur të BE-së.
Me sa duket efektet e krizës ekonomike globale do të jenë të pranishme edhe gjatë vitit 2010. Megjithë fillimin e kthesës (pas krizës globale) jo vetëm në ekonominë amerikane, por edhe në ekonomitë më të forta të BE-së, pasojat ekonomike, sociale dhe të papunësisë e varfërisë, do të jenë të pranishme, ku më shumë e ku më pak, përgjithësisht në të gjithë vendet e BE-së. Jo vetëm kaq, por “në vendet anëtare të reja” dhe ato kandidate, me sa duket, gjatë këtij viti pasojat dhe efektet e kësaj krize do të jenë më prezente. Prandaj në këtë Samit pritet të fillojnë diskutimet jo vetëm për përballimin e efekteve të tanishme të krizës aktuale globale,(siç është vepruar deri tani, ku ka funksionuar një aleancë globale për përballimin e krizës globale), por edhe për përgatitjen e një plani 10-të vjeçar të zhvillimit ekonomike social të BE-së. Me sa duket, kjo situatë dhe shumë faktorë të tjerë kanë bërë që:
BASHKIMI EVROPIAN - “RIKTHIM” NË TRAKTATIN E MASTRIHTIT.
Gati 30 vjet më parë, Bashkimi Evropian, me Traktatin e Mastrihtit hodhi themelet e modelit të zhvillimit ekonomik të vendeve anëtare të saj. Ky traktat paraqiti dhe orientoi pesë drejtimet e mëdha të zhvillimit të politikave ekonomike të BE-së, (tashmë të mirënjohura nga të gjithë) ku përfshiheshin:
nEkonomia e shëndoshë, që nënkupton një stabilitet në kushtet e inflacionit e të dizekuilibrave të ekonomisë evropiane.
n Ekonomi e hapur, që ishte jetësore për Bashkësinë, sidomos për të ardhmen në luftën për konkurrencën.
nEkonomi e decentralizuar, sepse ekonomia e tregut është një ekonomi e decentralizuar.
n Ekonomi competitive dhe
n Ekonomi Solidare.
Zhvillimet shumëvjeçare të vendeve të BE-së, proceset integruese dhe zgjerimi i unionit, sidomos pas rënies së murit të Berlinit dhe shembjes së komunizmit, zhvillimet e sotme globale dhe kriza ekonomike e financiare globale e dy tre viteve të fundit, e gërshetuar kjo me krizën e produkteve ushqimore dhe atë të naftës, ngrohja globale dhe çështjet e energjisë, rritja e popullsisë së globit dhe shtimi i problemeve sociale edhe në vendet e BE-së, i papunësisë, rikonfigurimi i tregut të punës, problemit e edukimit etj, nuk mund të mos rikonsideroheshin nga “Shtabi Drejtues i BE-së” dhe Presidenti i saj i ri i porsazgjedhur. Janë këta faktorë dhe shumë të tjerë që në samitin e shkurtit 2010, plani i ri 10-vjeçar i zhvillimit ekonomik e social të vendeve të BE-së të “rikthehet” në principet dhe kriteret e Mastrihtit, por me një këndvështrim të ri, të një përvoje gati 30–vjeçare zhvillimi, të problemeve që kriza globale nxori në pah dhe të perspektives së ardhshme të zhvillimeve politike, ekonomike e sociale të BE-së dhe të atyre globale.
Kjo dëshmohet edhe nga buxheti i vitit 2010 i BE-së, i cili fokusohet në prioritete që garantojnë përballimin e efekteve të krizës globale dhe orientohen në mbështetjen e politikave të zhvillimit, që garantojnë një rigjallërim ekonomik dhe një jetë më të mirë evropiane. Rritja ekonomike dhe hapja e vendeve të punës do të jetë në “sytë “e Buxhetit të BE-së për vitin 2010-të. Ndërkaq, 45 % ose 64 bilionë euro, nga 141 bilionë euro të fondeve të BE-së do të fokusohen për edukim, kërkim shkencor dhe inovacione. Mbështetja për projektet energjetike, të ambientit të zhvillimit të agroindustrisë, projektet ndërkufitare dhe ndihma ndaj vendeve me pak të zhvilluara do të mbeten gjithashtu prioritet.
LUFTA KUNDËR VARFËRISË-PRIORITET I BE-së NË 2010
Dhjetë vjet më parë liderët evropianë premtuan që do t’u jepnin fund varfërisë në BE deri në vitin 2010, por ky objektiv duket i paarritshëm, megjithëse situata nuk është e pashpresë. Kthimi në një “vështrim të ri” i kritereve të Mastrihtit ,sidomos nxjerrja në pah e një nga kritereve më të rëndësishme, atij të Solidaritetit, e ka bërë Bashkimin Evropian, të shpallë luftën kundër varfërisë, si objektivin kryesor të viti 2010.
Padyshim që zhvillimet dhe zgjerimet e Bashkimit Evropian dhe kriza ekonomike e financiare globale, duke ndikuar në ndryshimet në tregun e punës, në rritjen e papunësisë(në tetor 2009 arriti në 9.3 %, në 27 vende të BE), përfshirja e më shumë kulturave e mentaliteteve, kanë çuar në shumë ndryshime që kanë ndikuar në “modelin e jetesës evropiane”. Sipas të dhënave të EUROSTAT, më shumë se 15 % e popullsisë jetojnë nën deri në nivelin e varfërisë.(ose 80 milionë e popullsisë evropiane) Gjithashtu. 1 në 10 evropian jeton në një shtëpi ku askush nuk punon. Për 8% të evropianëve, të kesh një punë, nuk është e mjaftueshme për të dalë nga varfëria.
Kësisoj, një rol të rëndësishëm ka marrë studimi i përcaktimit të treguesve ekonomikë që përcaktojnë më saktë zhvillimin ekonomik të një vendi(indikatorët e rritjes), përmes rimodelimit të një matësi të ri. Debati se çfarë lloji rritje ekonomike është e dëshirueshme nga ana sociale dhe e qëndrueshme për ambientin që na rrethon në botën e post krizës, e sidomos në BE, është ndezur tashmë dhe pritet të jetë më në fokus gjatë vitit 2010, pse jo dhe në Samitin e 11 Shkurtit.
Kjo sepse, kriza aktuale dhe pasojat e saj dhe zhvillimet sociale në vendet evropiane por edhe në shkallë globale, kanë bërë që shumë ekonomistë të denoncojnë GDP si një mirazh, që injoron vlerat sociale të një aktiviteti, prandaj po kërkohet për një tjetër matës (etalon), por secila prej tyre mund të ketë pengesat dhe kufizimet e saj. Sipas tyre, rreth botës matësit standardë të performancës ekonomike papritur po prodhojnë rezultata të tmerrshme. Ndoshta është koha për t’i ndryshuar ato. Shumë ekspertë bien dakord që matësi i zakonshëm i përdorur GDP, është një matës jo perfekt i aktivitetit ekonomik. Por ka vetëm një dyshim, sepse asnjë nuk ka shpikur një matës më të mirë. Pikërisht, për këtë, siç dihet tashmë, një komision i përbërë prej 24 anëtarësh të cilët janë ekonomist premtues dhe me në zë, të drejtuar nga Joseph Stigliz dhe Amartya Sen, të dy fitues të çmimit “Nobel”,po tentojnë rreth përmirësimit të mënyrave të llogarimbajtjes së ekonomisë. Qëllimi është që, të dhënat ekonomike të bëhen më të kuptueshme dhe më të plota për publikun dhe më të përshtatshme për politikbërësit kur flasin duke pasur parasysh faktorë të tillë si: Degradimin ambiental dhe Cilësinë e jetës(mirëqënie apo varfëri). Në ndryshimin e mënyrës sesi më anën e disa treguesve të rinj mund të llogaritet aktiviteti ekonomik, shpresohet që mund të bëhet e mundur të ndikohet në ndryshimin e prioriteteve politike dhe të ndërtohet një “shoqëri më e lumtur nga pikëpamja sociale”.
Por, kthimi i fytyrës së Evropës nga solidariteti social dhe lufta kundër varfërisë, si objektiv kryesor i vitit 2010, nuk është vetëm një çështje e “teorisë” dhe e “treguesve matës” të zhvillimit ekonomik dhe nivelit të jetesës. Më tepër se kaq, ai është një program masash konkrete, pjesë e një plani afatgjatë, që Samiti i 11 Shkurtit, pritet të fillojë të diskutojë.
SHQIPËRIA-INTEGRIMI-EKONOMIA DHE VARFËRIA.
Viti ekonomik e social që lamë pas ishte një vit i vështirë. Në një vit po të vështirë porsa jemi futur. Kriza ekonomike e financiare globale, me sa duket, do të vazhdojë të ndikojë... Ndërkaq, “etja evropiane e Shqipërisë nuk shteret” dhe Ajo “po vrapon” në plotësimin e pyetësorit për të fituar statusin e vendit kandidat për në BE.
Por, objektivat themelor të BE-së për vitin 2010, për “kthim të fytyrës” nga zhvillimet ekonomike dhe lufta ndaj varfërisë, duhet të jenë një mesazh “kujtese” për përballjen me shumë sfida:
Së pari, zgjidhjen e krizës politike në vend, si parakusht për vazhdimin e reformave të gjithanshme integruese dhe zhvilluese.
Së dyti, vazhdimin e politikave që garantojnë një zhvillim të qëndrueshëm ekonomik dhe ruajtjen e stabilitetit makroekonomik (kontrollin mbi treguesit kryesor të rritjes ekonomike, deficitit buxhetor, inflacionit, borxhit)etj.
Së treti, paraqitjen e një vizioni të zhvillimit ekonomik e social të ri të vendit(tashmë kanë kaluar 20 vjet tranzicion) në këndvështrimin e perspektivës së zhvillimit ekonomik e social të ri të BE-së.
Së katërti, një menaxhim eficente të financave publike, me filozofi ekonomike “larg” popullizmit dhe motiveve vetëm politike.
Së pesti, vazhdimin e rritjes së “vigjilencës” në sistemin bankar, të forcimit të rregullave të mbikëqyrjes së rritjes së rolit të këtij sistemi në kreditimin e ekonomisë dhe të frenimit të rritjes së “kredive të këqija”, sigurimit të likujditeteve si dhe të ruajtjes së qëndrueshmërisë së monedhës sonë kombëtare, lekut, që vazhdon të zhvlerësohet.
Së gjashti, thellimi i ristrukturimit të ekonomisë duke ripërcaktuar prioritetet e zhvillimit(duke u nisur nga përvoja 20-vjeçare ,nga zhvillimet dhe pasojat e krizës globale dhe shkalla e integrimit të ekonomisë shqiptare)
Së shtati, rishikimi dhe fillimi i një reforme radikale në sistemin e sigurimeve shoqërore dhe asaj shëndetësore, sidomos në konseguencën për zbatimin e saj dhe njëhersh vazhdimin e reformave të nisura në fushën e edukimit, zhvillimeve teknologjike dhe inovatore, për të arritur standardet që kërkon integrimi në BE.
Së teti, realizimi sa më i shpejtë i reformës territoriale, si një instrument i rëndësishëm për zhvillimet urbane dhe funksionimin e financave dhe buxheteve lokale.
Së nënti, reflektim maksimal ndaj fenomeneve të ekonomisë së gjelbër, ngrohjes globale dhe sidomos menaxhimin efektiv të situatës energjetike në vend, duke mbështetur projekte me ndikim real në këtë fushë.
Së dhjeti, më në fund, por që është një sfidë shumë e rëndësishme, mbetet lufta kundër varfërisë, përmes projekteve dhe programeve konkrete të zhvillimit dhe veçanërisht të punësimit, të kujdesit social, dhe të mbrojtjes dhe kompensimit të konsumatorit..
* * *
Kthimi i “fytyrës evropiane” nga ekonomia dhe lufta kundër varfërisë, për vitin 2010 është një mesazh domethënës jo vetëm për vendet anëtare të BË-së, por për të gjithë vendet e kontinentit tonë, përfshi dhe vendet e rajonit dhe të Shqipërisë. Ky mesazh mbart me vete faktin se kriza ekonomike financiare globale do të vazhdojë edhe gjatë vitit 2010 dhe se për zhvillimet ekonomike e sociale të 10 viteve të ardhshme, kërkohet një vizion i ri, një reflektim. Shqipëria duhet të jetë pjesë e kësaj filozofie të re zhvillimi dhe të jetës evropiane.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:22 am

Termokos, kritika KEK për ndaljen e rrymës

Ndërprerjet e paparalajmëruara të rrymës nga ana e KEK, po i
shkaktojnë NQ “Termokos” dëme teknike, sidomos në pjesët elektronike,
pajisjet ndihmëse, pompa dhe flakërues si dhe goditje hidraulike në
tubacion, kanë thënë zyrtarët e kësaj ndërmarrje.

“Kësisoj,
vetëm gjatë 24 orëshit të kaluar, nga problemet e shkaktuara prej
ndëprerjeve të rrymës elektrike, sipas shënimeve të Departamentit të
Prodhimit, në ora 16:15 ka pasur luhatje të tensionit elektrik, ku si
pasojë kaldajat kanë dalë prej prodhimit; në ora 16:50 deri 17:15
poashtu ndërprerje totale të rrymës elektrike si dhe në ora 17:50 sërish
luhatje të tensionit elektrike”, thuhet në njoftimin e leshuar nga zyra
për media e “Termokosit”.
Zyrtarët e ngrohtorës së kryeqytetit, kanë thën se e njejta vlen edhe
për pajisjet të cilat e bartin energjinë deri te konsumatori, pra gypat
e ngrohjes qendrore, në të cilën shkaktohen goditje hidraulike, e që
përcillen me defekte në sistem dhe mungesë të furnizimit me ngrohje, për
lagje të caktuara të qytetit.
“Të gjitha këto dëme, ndikojnë pos problemeve me konsumatorë, edhe në
probleme tjera teknike, me kosto të lartë financiare, të cilat duhet të
riparohen përmes servisimit jashtë Kosovës”, kanë pohuara zyrtarët e
“Termokosit”.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:22 am

Euro zhvlerohet mbi 10 %

Gjatë javëve të fundit euroja ka humbur 10% të vlerës së
saj. Udhëheqësit e Bashkimit Evropian, në takimin e së enjtes në
Bruksel, premtuan “masa të bashkërenduara” për të ndihmuar Greqinë, por
pa saktësuar hapa konkrete financiare.

Euroja ka shënuar
rënie mëngjesin e sotëm në tregun financiar aziatik. Rënja vjen në kohën
kur ekonomia e Greqisë ka ngritur pikëpyetje serioze mbi monedhën e
përbashkët evropiane.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:23 am

Punëtorët shëndetësor presin qeverinë deri më 1 mars

Mantelbardhët kanë vendosur që të presin deri më 1 mars që
të shohin se a do të përmbushen kërkesat e tyre nga ana e qeverisë. Nëse
jo, paralajmërohen greva radikale....

Premtimi dhe
garantimi i Kryeministrit të vendit se do të ketë 30 për qind ngritje të
pagave për punëtorët shëndetësorë, si dhe 44 euro rritje në pagat e
punëtorëve që nga 1 janari i vitit 2010, nuk ka bindur mantelbardhët,
ata në një konferencë për shtyp njoftuan opinionin se do të presin deri
më 1 mars që të shohin nëse qeveria do ta mbajë premtimin.
Kryeministrit ka premtuar se në 6-mujorin e dytë mund të ketë
rishikim tjetër të pagave të punëtorëve shëndetësorë thonë sindikalistët
e shëndetësisë, ndërsa sot në mbledhjen e Qeverisë u tha se ende nuk ka
marrëveshje por se po zhvillojnë “dialog social” me sindikalistët e
shëndetësisë.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:25 am

PTK promotor i luftimit të varfërisë në Kosovë

PTK ka dhënë donacion në emër të projektit “Kuzhina
Popullore” të menaxhuar nga Ministri i Ministrisë së Punës dhe
Mirëqenies Sociale në vlerë prej 45 mijë euro. Synimi i këtij projekti
është që t’i ofrohet një shujtë e ngrohtë për individë apo familje me
nevojë gjatë 365 ditëve të vitit, saktësisht 1000 shujta në ditë në pesë
qendrat më të mëdha të Kosovës, si në Prishtinë, Pejë, Ferizaj, Gjilan
dhe Mitrovicë.

Ministri i Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies
Sociale z. Nenad Rashiq dhe Kryeshefi Ekzekutiv i PTK-së, Shyqyri Haxha
kanë nënshkruar një marrëveshje mirëkuptimi, që ka të bëjë me
mbështetjen financiare të PTK për MPMS në realizimin e projektit për
kuzhinat popullore.
MPMS planifikon që të hap disa kuzhina popullore në qytete të
Kosovës, ku do të mund të ushqehen kategoritë më të rënda sociale,
ndërsa do të realizohet me mbështetjen financiare nga buxheti i Kosovës
dhe nga donatorë të ndryshëm, përfshirë edhe PTK-në.
Ministri Nenad Rashiq potencoi faktin se PTK me në krye Kryeshefin
Ekzekutiv dr. Shyqyri Haxhën gjatë vitit që lamë pas ka kontribuar
jashtëzakonisht në uljen e papunësisë, integrimin e minoriteteve dhe
zbutjen e shkallës së varfërisë, qëllime këto edhe të Qeverisë së
Republikës së Kosovës, por edhe të OKB-së për realizimin e objektivave
të mijëvjeçarit që është ulja e varfërisë.
“Njeriu që ka ndihmuar dhe po ndihmon në zbutjen dhe luftimin e
varfërisë në Kosovë pa dyshim është Shyqyri Haxha, i cili është shembull
më i mirë sesi ndihmohen kategoritë e rënda sociale, qoftë duke
financuar projekte të ndryshme, por edhe duke punësuar njerëz nga këto
kategori”, theksoi ministri Nenad Rashaq duke thënë se PTK aktualisht
mbetet promotori më i fuqishëm i luftimit të varfërisë në Kosovë.
Nga ana e tij, Kryeshefi Ekzekutiv i PTK-së ka bërë të ditur se ka
kontribuar në mënyra të ndryshme në formë të donacioneve për t’u dalë në
ndihmë gjithë atyre që janë të rënduar nga gjendja e rëndë ekonomike
dhe sociale.
“PTK do të vazhdojë të jetë lider jo vetëm në ofrimin e shërbimeve
cilësore për qytetarët të Kosovës, por do të jetë dorë e zgjatur për të
gjitha ato kategori sociale që u duhet në vazhdimësi përkrahja dhe
ndihma”, ka deklaruar dr. Shyqyri Haxha.
Sipas tij, përveç kësaj ndihme materiale, PTK ka paraparë edhe një
formë tjetër shtesë duke ofruar si donacion krijimin dhe shfrytëzimin e
një numri telefonik 09000 500 500, me tarifë me vlerë të shtuar prej
0.50 euro për projektin e Kuzhinës Popullore të quajtur “Një thirrje –
një shujtë”.
PTK-ja ka krijuar vende të punës dhe integrimin e komuniteteve në
perputhje edhe me strategjinë e Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe
integrimin e të gjitha rajoneve si me shërbime të PTK-së, ashtu edhe
përfshirjen e komuniteteve në struktura të PTK-së në veçanti në pjesët e
banuara me pakica si: Graçanicë, Shtërpcë, Brezovicë, etj

Gjithashtu, PTK ka ndërmarrë aktivitete të shumta të natyrës sociale
duke ndihmuar dhe asistuar financiarisht në ndihmën prej 10 mijë euro
për banorët e përmbytur në Shqipëri, ndërtimin e shtëpive shtesë për
kategoritë e rrezikuara sociale, etj. PTK do të vazhdojë të financojë
dhe ndihmojë kurdo dhe kudo që ka mundësi, natyrisht duke pasur në
konsideratë autorizimet ligjore dhe mundësitë financiare

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:25 am

MPMS dhe AKB nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi

”

Sot në ambientet e MPMS-së, ministri i kësaj ministrie, z. Nenad Rashiq
dhe kryetari i Aleancës Kosovare të Biznesit (AKB), z. Agim Shahini,
kanë nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi për organizimin e Berzës së
Punësimit “Kosova 2010”.

Me këtë rast ministri Rashiq u shpreh se në organizimin e
berzës së punësimit vitin e kaluar pata shprehur optimizmin se këtë
aktivitet do ta vazhdojmë dhe ja falë bashkëpunimit dhe koordinimit të
mirë që kemi me AKB-në do të organizojmë edhe bursën e punësimit “Kosova
2010” përmes së cilës pretendojmë të punësojmë një numër të
konsiderueshëm të të papunëve.
Sipas ministrit Rashiq bursa e sivjetme e punësimit “Kosova 2010” do
të organizohet në tri qendra; në Prishtinë, Gjilan dhe Prizren.
Nga ana e tij z. Agim Shahini ka falënderuar MPMS-në për besimin e
dhënë dhe shtoi se AKB- ja dhe MPMS-ja përveç Bursës së Punësimit janë
duke realizuar edhe projekte tjera të përbashkëta siç është projekti për
hapjen e kuzhinave popullore, bashkëpunimi shumë i mirë në Këshillin
Ekonomik-Social (KES) etj.
Gjatë mbajtjes së Bursës së Punësimit “Kosova 2009” në Prishtinë,
vitin e kaluar punëdhënësit patën ofruar punësimin e 6 qind të papunëve,
kurse sivjet pritet që gjatë këtij aktiviteti të punësohen një numër
shumë më i madh i të papunëve.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:26 am

Kompanitë italiane, fuqishëm të interesuar për investime

Ministri i Ekonomisë dhe Financave Ahmet Shala në ditën e
dyte të vizitës së tij në Verona të Italisë u prit në një atmosferë
tejet miqësore nga Zëvendësministri për Zhvillim Ekonomik te Italise
Adolfo Urso.

Gjate këtij takimi Ministri Shala inicioj disa
marrëveshje bilaterale në mesë të Kosovës dhe Italisë, si Marrëveshjen
për eliminimin e taksave te dyfishta dhe Marrëveshjen për mbrojtjen e
Investimeve.
Ndërsa zv.Ministri Italian Urso, mirëpriti iniciativat e ministrit
Shala dhe theksoj se interesimi i kompanive të fuqishme italiane për të
investuar në Kosovës është tejet i madhe.
Andaj, këto dy marrëveshje pritet që t’u hapin rrugë dhe mundësi më
të mëdha investitorëve italian për të investuar në Kosovë.
Të dy palët u dakorduan që të formojnë grupe punuese nga të dy vendet
për negocimin dhe hartimin e këtyre marrëveshjen në një afat sa më të
shpejt.
Ndër të tjera, Ministri Shala falënderoj qeverinë italiane për
përkrahjen në procesin e anëtarsimint të Republikës së Kosovës në Fondin
Monetar Ndërkombëtar dhe në Bankën Botërore, si dhe kërkoj nga
zv.Ministri Urso përkrahjen në procesin anëtarësimit të vendit tonë edhe
në EBRD dhe institucione tjera ndërkombëtare financiare.
Zv.ministri italianë u shpreh në favor të përkapjes së Qeverisë
italiane për Republikën e Kosovës në procesin e saj të anëtarësimit në
këto institucione. Me ftesë të ministrit Shala, zv.Ministri Urso u zotua
se së shpejti do ta vizitoj vendin tonë.
Gjatë qëndrimit të tij në “Forumin për Investime Italia dhe Evropa
Juglindore” në Verona të Italisë, ministri Shala pati takime të veçanta
edhe me ministria të vendeve të tjera si atë të Ekonomisë së Shqipërisë
Dritan Prifti, Ministrin Ekonomisë së Bosnjes dhe Hercegovinës Mladen
Zirojevic, Ministrin e Ekonomisë dhe Zhvillimit të Rumanisë Adrian
Videano.
Me të gjithë homologët e lartpërmendur ministri Shala incioj
mundësinë e bashkëpunimit bilateral në mesë të këtyre shteteve si dhe
bashkëpunimit regjional.
Nesër ministri Shala pritet të ketë një takim të veçant me
zv.Kryeministrin dhe Ministrin e Ekonomisë së Tregtisë së Moldavisë,
Valeriu Lazar, ku dhe do të përfundoj vizitën e tij tre ditore në Itali.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:26 am

Hygerta Sako, lë pas dore biznesin “Hygerta’s Angeles”

Katër vite më parë, Hygerta Sako do të ishte një nga të
parat Miss-e dhe prezantuese, që do të merrte përsipër hapjen e një
biznesi. “Hygerta’s Angeles” quhej salloni i saj i fustaneve të
nusërisë, që në fakt u bë shumë i famshëm atë kohë dhe ku morën spunto
mjaft emra të tjerë bukuroshesh për t’iu futur rrugës së biznesit.

Mjaft personazhe madje zgjodhën në dasmat e tyre pikërisht
dyqanin e Miss-it, e cila dallohet për shije.
Por së fundmi, siç kemi dëgjuar ne të “Bluetooth”, Hygerta e ka
mbyllur biznesin e saj. Nuk dihet nëse e ka bërë përkohësisht këtë gjë
,derisa të vijë sezoni i verës, apo nëse ajo ka falimentuar?!
Por, ndoshta edhe fakti që prej dy vjetësh ajo iu rikthye ekranit, ka
bërë që të impenjohet më shumë tek ky i fundit, sesa tek sipërmarrjet e
saj si biznesmene. E martuar prej disa vjetësh dhe nënë e një vajze,
Hygerta ndihet më e plotësuar se kurrë. Gjë që ka bërë që ajo ta lërë
pas dore biznesin.
Nuk dihet nëse në këtë sezon të ri ajo do ta rihapë sërish sallonin e
fustaneve të nusërisë, por nga ana tjetër është më se e qartë se
konkurrenca në këtë fushë është bërë shumë e egër.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:26 am

‘Trepça’ po këndellet, nuk do të privatizohet

Autoritetet kosovare kanë formuar një grup të ekspertësh
vendorë dhe ndërkombëtarë, që do t’i analizojnë të gjitha mundësitë që
miniera “Trepça”, të ristrukturohet dhe të jetë sa më e qëndrueshme dhe
të mos privatizohet. Zëdhënësi i kompanisë “Trepça”, Bislim Muçaj, thotë
se menaxhmenti mirëpret vendimin e autoriteteve kosovare për
mosprivatizimin e ndërmarrjes, meqë pas krizës ekonomike globale, ka
pasur zhvillime pozitive.
me te rejat nga ekonomia - Faqe 2 F.0214114059350_m

me te rejat nga ekonomia - Faqe 2 F.0214114059350_m

“Për shkak se aktualisht gjiganti ‘Trepça’ është duke u këndellur, ka
përmirësime të mëdha në fushën e minierave dhe të gjithë ndërmarrjes,
është një trend pozitiv i ecjes përpara, prandaj është e hershme çështja
e privatizimit”, thotë Muçaj. Trepça është i vetmi prodhues i këtij
lloji në Kosovë.
Aktualisht, merret me nxjerrjen dhe përpunimin e mineraleve,
kryesisht të plumbit dhe zinkut, por është edhe ndërmarrje industriale.
Nga minierat, xehja e plumb-zinkut përpunohet deri në koncentrat, që më
pas shitet në tregun evropian. Kompania “Trepça” është nën administrim
të Agjencisë Kosovare të Privatizimit. Zëdhënësja e AKP-së, Arta
Gosalci, thotë se Trepça nuk është në listën e privatizimit të
ndërmarrjeve, të cilat do të privatizohen gjatë këtij viti. “Nuk
parashihet të ketë privatizim të Trepçës në këtë vit, ndërsa për
kriteret dhe procedurat e mëtutjeshme të këtij gjiganti metalurgjik të
Kosovës, do të vendoset në të ardhmen”, shprehet Gosalci.
Një ndër problemet kryesore që thuhet se po e mban peng kombinatin
“Trepça”, në aspektin e zhvillimit dhe atë të privatizimit, është borxhi
i krijuar që në vitet ‘90, kur ky kompleks menaxhohej nga pushteti
serb. Ekspertja e energjetikës, Fllanza Hoxha, vlerëson se Kosova ka
resurse nëntokësore dhe shfrytëzimi i këtyre resurseve minerale është i
domosdoshëm për zhvillimin ekonomik të vendit. Megjithatë, Hoxha thekson
se duhet të bëhen investime në këtë ndërmarrje, në mënyrë që kjo të
rimëkëmbet.
“Kapacitetet financiare të Kosovës janë shumë të vogla për ta
rimëkëmbur Trepçën. Kjo duhet të punohet me një kujdes shumë të madh,
dhe me një investim privato-publik, mund të rimëkëmbët”, thekson Hoxha.

Kundër privatizimit të gjigantëve publikë, në veçanti të kompleksit
industrial “Trepça”, janë edhe Përfaqësuesit e Bashkimit të Sindikatave
të Punëtorëve të Kosovës, të cilët në vazhdimësi kërkojnë nga
institucionet që të mos e fusin në privatizim këtë ndërmarrje.
Kombinati “Trepça”, sektorët e të cilit gjenden në pjesën veriore dhe
atë jugore të qytetit të Mitrovicës, para viteve ’90, ka pasur 25 mijë
punëtorë, ndërkaq tash numëron rreth 2,000 punëtorë aktivë. Ndërkaq, që
më shumë se 6,300 punëtorë tashmë marrin pensione të parakohshme nga
buxheti i konsoliduar i Kosovës. (REL)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:27 am

Edhe në Kosovë, rritet çmimi naftës

Çmimi naftës në Kosovë ka pësuar një rritje të lehtë pasi
që edhe në botë kjo javë u mbyll me një rritje prej 5 përqind të naftës
në tregjet ndërkombëtare.

Cmimi i naftës në vendin tonë është
ngritur nga 0.92 euro në 0.96 euro, mirëpo këto çmime ndryshojnë nga
pika e shitjes në pikën tjetër.
Arsyeja e ngritjes sipas specialistëve mund të jetë rritja e kërkesës
nga konsumatorët duke qenë se jemi në një stinë të ftohtë. Nafta në
vendin tonë ka pasur një çmim mjaft të qendrueshëm për një kohë të gjatë
dhe kjo është rritja e parë pas disa muajve.
Ndërkohë rritja e çmimit në botë shpjegohet me faktin e rritjes së
vlerës së dollarit amerikan kundrejt monedhës europiane duke qenë se
dollari është monedha në të cilën kryhet shkëmbimi i naftë.
Specialistët e shohin këtë rritje të çmimit dhe në një aspekt pozitiv
pasi sipas tyre kjo tregon që ekonomia amerikane po rimëkëmbet dhe kjo
po ndikon edhe në çmimin e naftës në përgjithësi.
Por një tjetër faktor për rritjen e çmimit janë edhe stuhitë e
dëborës në Amerikë të cilat kanë rritur kërkesën për ngrohje dhe si
rezultat i një parashikimi omptimist sipas të cilit viti 2010 do të ketë
më tepër nevojë për naftë.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:27 am

Peugeot RCZ, shpallet automjeti më i bukur i vitit

Edicioni i parë special i Peugeot, RCZ, në festivalin e 25
ndërkombëtar të automjeteve është shpallur si automjeti më i bukur i
vitit 2009.
Juria e këtij shpërblimi ka qenë publiku, e për automjetin më të bukur
të vitit kanë vendosur 100.000 vozitës nga 62 shtete.

RCZ, i cili fillimisht ka qenë një automjet koncept, është
një përmbledhje e emocioneve dhe një fazë e re në historinë e Peugeot.
Ky kupe 2+2 ka stil të ekspozuar dhe energjik i cili që prej
paraqitjes së tij ka nxitur interesim të madh të publikut.

RCZ i është paraqitur publikut në panairin e automjeteve në Paris, ku
Peugeot ka paralajmëruar shpërndarjen e 200 automjeteve në kuadër të
edicionit special RCZ e të cilat brenda 48 orëve janë rezervuar.
Shpërblimin për automjetin më të bukur, të cilin Peugeot e ka fituar
katër herë deri më tani, për këtë kompani e cila feston 200 vjetorin e
themelimit është shumë i rëndësishëm sepse parasheh një të ardhme të
ndritur, është thënë nga ky prodhues francez.
RCZ është një automjet modern, i cili prej fillimit të muajit prill
të këtij viti do të shpërndahet në mbi tridhjetë shtete të botës, ku do
të jetë një ambasador i denjë për elegancën dhe imazhin sportiv të
Peugeot.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:27 am

Turqia e para në Evropë për prodhimin e floririt

Gjatë 5 viteve të fundit Turqi ka trefishuar prodhimin e
floririt, duke arritur nga 5 në 15 tonë. Vlera mesatare e 15 tonëve që u
prodhuan vitin e kaluar është 515 milionë dollarë.

Specialistët
bëjnë të ditur se Turqia mund ta përballojë vet të gjithë nevojën e saj
për flori. Turqia renditet e katërta ndër vendet me kërkesë më të lartë
për flori në botë. Qysh nga viti 2006 e këndej, Turqia është prodhuesja
më e madhe e floririt ndër vendet e Evropës.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:28 am

PTK me oferta dhe produkte të reja për Ditën e Pavarësisë

Posta dhe Telekomi i Kosovës ka lansuar oferta dhe produkte
të reja me rastin e dyvjetorit të pavarësisë së Republikës së Kosovës.
Ofertat dhe produktet e reja i përkasin të tri njësive të PTK-së, si
Vala, Telekomi dhe Posta e Kosovës.

Oferta e parë, e cila do
ta përcjell këtë ditë të madhe për të gjithë kosovarët ka të bëjë me
çmimin promocional të sms-ve, i cili do të jetë vetëm një cent,
krahasuar me ditët e tjera që është 3 cent.
Gjithashtu, të gjithë konsumatorët Postpaid që nga kjo ditë varësisht
prej pakos që kanë do të përfitojnë minuta shtesë në drejtim të VALA-s,
30 minuta falas drejt Telekomit të Kosovës që deri më tash nuk ka qenë
dhe në të njëjtën kohë edhe sms.
Oferta e re e emëruar si ExtraPlus do ta ketë edhe GRPS (internetin)
falas që deri më tash ka kushtuar rreth 9 euro. Ky shërbim do të
mundësojë gjithë konsumatorëve tanë që të shfletojnë faqe të internetit,
t’i shohin emailit e tyre, etj. Produkti tjetër shumë i pëlqyer nga
konsuamtorët Prepaid është transeri i kredisë që do të filloj shumë
shpejt edhe për konsumatorët Postpaid, ku ata mund të dërgojnë mbushje
tek të gjithë konsumatorët Prepaid varësisht prej pakos që posedojnë.
Në dhjetë vjetorin e VALA-s, që do të shënohet javën që vjen të
gjithë konsumatorët Prepaid do të shpërblehen me minuta dhe sms falas
varësisht prej shpenzimeve që bëjnë brenda javës.
“Ky lansim i ofertave dhe produkteve më të reja nga ana e PTK-së,
dëshmon përkushtimin tonë ndaj besnikërisë së treguar ndaj konsumatorëve
gjatë këtyre dhjetë viteve që lamë pas dhe ky përkushtim nuk do të
mungoj as në ardhmen”, ka theksuar Menduh Abazi, drejtor i Departamentit
për Komunikim në PTK.
Një produkt tejet më rëndësi për konsumatorët tanë, por edhe për
Telekomin e Kosovës, i cili do të lansohet me 17 shkurt është ai i
quajtur “Dita 1 euro me VALA”. Me ketë produkt të gjithë konsuamtorët e
telefonisë fikse vetëm me 1 euro mund të bëjnë thirrje për 24 orë pa
ndërprerë me gjithë konsumatorët e VALA-s. Produkti vlen gjatë vikendeve
dhe gjatë gjithë festave zyrtare të Republikës së Kosovës, derisa
aktivizimi i këtij shërbimi bëhet nga ana e konsumatorit duke thirrur
çdo herë numrin 88044xxxxxx apo 8845xxxxxx.
Përveç kësaj, me rastin e shënimit të dyvjetorit të pavarësisë së
Republikës së Kosovës, Filatelia e Postës së Kosovës me datë 17.02.2010
do ta lëshoi në qarkullim postar edicionin më të ri të pullave postare
titulluar "Mbrojtësit e lirisë". Ky emision i cili u dedikohet
pjesëtarëve të FSK-së, Policisë së Kosovës dhe paraardhësve të tyre
TMK-së, përbëhet prej tri pullave postare përmes së cilave PTK shpreh
mirënjohje mbrojtësve të lirisë, vajzave dhe djelmoshave të cilët na
dhuruan lirinë që sot të gjithë e gëzojmë

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:28 am

Krizë e re e ekonomisë evropaine

Rigjallërimi i ekonomisë evropiane po përballet me
vështirësi të reja. Disa nga vendet kryesore të BE`së po njoftojnë se
rritja e tyre ekonomike është ndalur. Vendet e eurozonës kanë njoftuar
se ekonomitë e tyre u rritën vetëm 0,1 për qind gjatë tremujorit të
fundit të 2009-ës.

Gjendja ekonomike në Greqi e ka zhytur euron në krizën më të
thellë që nga krijimi i kësaj monedhe 11 vjet më parë. Mes zyrtarëve
dhe investitorëve evropianë po rriten shqetësimet se problemet
financiare të Greqisë mund të përhapen edhe në vendet e tjera.
Megjithatë, tregjet e bursës në fund të javës u rritën në klimën e
optimizmit të krijuar nga ndihma evropiane për Greqinë, nga mendimi se
kjo ndihmë mund të shmangë një krizë më të gjerë mes 16 vendeve që
përdorin euron.
Vendet e euros u shprehën të gatshme në samitin e jashtëzakonshëm të
BE-së të enjten në Bruksel, që ta mbështesin vendin për të ruajtur
qëndrueshmërisë së euros. Megjithatë, premtime financiare konkrete nuk u
dhanë. Rrethanat shpjeguese të krizës:
Tre kërkues të Institutit të Ekonomisë Gjermane, me qëndrim të afërt
me punëdhënësit, kanë hulumtuar në gati 100 faqe se sa i madh është
rreziku i falimentimit shtetëror për Greqinë. Normat e interesit prej
rreth 7 për qind për obligacionet shtetërore greke janë ende më të ulta
sesa në fillim të viteve nëntëdhjetë, thotë Jürgen Matthes, njëri prej
autorëve të studimit.
"Megjithatë, ekziston rreziku që tregjet financiare të bëhen nervoze,
t'i ngrenë normat e interesit edhe më lart, dhe që në këtë mënyrë dikur
të bëhet e vështirë për Greqinë, që të rifinancohet në tregun monetar.
Vjen afati i shlyerjes së huave, ato duhen të rifinancohen me hyrje të
re në hua dhe në rast se kjo nuk është më e mundur për Greqinë, atëherë
ndodh pamundësia e pagesës për shtetin dhe kemi problemin e një
falimentimi të mundshëm shtetëror."
Disiplina buxhetore strikte ka gjithashtu efekte të padëshirueshme
Natyrisht, një mbingarkesë e mundshme me borxhe synohet t'i dilet
përpara duke përqafuar një disiplinë buxhetore strikte, pra një kurs të
ashpër kursimi. Por atëherë kërcënon një spirale që shkon tëposhtë: Më
pak shpenzime shtetërore, më pak punësim, më pak konsum, më pak të
ardhura nga taksat, gjë që shpie në më pak investime publike, e kështu
me radhë. Perspektiva jo të mira pra. "Në rast se Greqia falimenton, kjo
në radhë të parë është katastrofë e madhe për politikën ekonomike greke
dhe për barrën e përshtatjes, që do të lindë. Kësaj i shtohet mundësia
që të tërhiqen edhe shtete të tjera brenda eurozonës," thotë kërkuesi
Matthes.
Spanja burim edhe më i madh rreziku
Gurët e dominosë janë ngritur tashmë: Ata quhen Spanjë, Itali,
Irlandë dhe Portugali, dhe ata mund të rrëzohen në këtë renditje. "Vatra
e mirëfilltë e zjarrit nuk është Greqia, por Spanja", shkruan për
shembull fituesi i çmimit Nobel në ekonomi Paul Kugman në blog-un e tij
për gazetën New York Times.

Arsyeja: Me 11,4 për qind të prodhimit të brendshëm bruto Spanja nuk
është aq e zhytur në borxhe sa Greqia me 12,7 për qind të saj, por
ekonomia e Spanjës është 4,5 herë më e madhe sesa ajo greke dhe
përkatësisht i madh është rreziku. Për këtë arsye kërkuesit e Institutit
të Ekonomisë Gjermane e këshillojnë Greqinë që të marrë një ilaç shumë
të hidhur, të kërkojë ndihmë nga Fondi Monetar Ndërkombëtar.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:29 am

BE, Ministrat sot konsultohen për ndihmë Greqisë

Ministrat e Financave të vendeve të eurozonës këshillohen
këtë të hënë për masat që duhen ndërrmarrë për sanimin të buxhetit
shtetëror grek të futur thellë në borxhe.

Qeveria në Athinë
duhet të ulë gjatë tre viteve të ardhshme deficitin prej 12,7 përqind në
tre përqindshin e lejuar në eurozonë.
Ndërkohë gazeta amerikane "New York Times" njofton se dega e
financave në SHBA e ka ndihmuar Greqinë që të kamuflojë për vite me
radhë problemet masive me borxhet.
Sipas këtij njoftimi bankat e SHBA-së e kanë ndihmuar këtë vend
anëtar të BE-së, që t'u devijojë kritereve të stabilitetit financiar në
zonën e euros. Kësisoj Athina ka mundur t'i mbajë të fshehura BE-së
borxhet miliardëshë përmes një biznesi me bankën Goldman Sachs.
Në vitin 2001, pak pasi Greqia u pranua në zonën e euros, Goldman
Sachs i ka dhënë borxh këtij vendi disa miliardë dollarë pa i publikuar
ato, njofton më tej gazeta New York Times.
Ky biznes është deklaruar si blerje valute dhe jo si kredi. Në këtë
mënyrë Goldman Sachs ka kontribuar, që të krijohej përshtypja se Greqia
nuk e tejkalon kufirin e deficitit buxhetor të përcaktuar në zonën e
euros

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:29 am

Bizneset e Kosovës, lamtumirë CEFTA-s

Bizneset nga Kosova që nga shpallja e pavarësisë janë duke i
humbur miliona euro për shkak se Serbia dhe Bosnja, nuk i lejojnë që në
vendet e tyre të hynë produkte me logo të Republikës së Kosovës.
Nënkryetari i Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), Safet Gerxhaliu, ka
deklaruar se Kosova duhet të përpiqet që ta fitojë betejën e CEFTA-s, në
të kundërtën, humbja e kësaj beteje për shtetin më të ri do të thotë
humbje e madhe.

Nënkryetari i Odës Ekonomike të Kosovës
(OEK), Safet Gerxhaliu, ka ftuar institucionet e Kosovës që të mendojnë
mirë se çfarë duhet të ndërmarrin për problemin me të cilat po ndeshet
Kosova nga shpallja e pavarësisë me CEFTA-n.
“Është koha që të kemi nj qasje të re në rrafshin diplomatik dhe në
atë të lobimit, sepse ky është një proces angazhimi dhe jo neglizhencë,
CEFTA është një betejë e rëndësishme për neve si shtet”, ka theksuar ai
për gazetën.
Gerxhaliu nuk e sheh të arsyeshme që Kosova të rrijë në CEFTA pa
asnjë përfitim, “s’kemi nevojë që të jemi pjesë e një organizate dhe të
rrimë aty, “falë”, ka porositur ai.
Kosova duhet të përpiqet që ta fitojë betejën e CEFTA-s, në të
kundërtën, sipas ekspertit Gerxhaliu, humbja e kësaj beteje për shtetin
më të ri do të thotë humbje madhe.
“Serbia me gjithë arsenalin e vet, do të përpiqet që Kosovën ta
pengojë në proceset integruese dhe nëse ajo do të mund ta fitoj betejën
për CEFTA, nuk do të ishte një gjë e mirë për neve”, ka vlerësuar ai.
Edhe drejtori i Klubit për Politikë të Jashtme (KPJ), Ylli Hoxha, ka
deklaruar se problemet e Kosovës me CEFTA-n kanë bërë që të bien
investimet e huaja direkte dhe rritet deficiti tregtar.
“Opstrukcionet që bëhen nga ana e Serbisë fillojnë po kanë efektin e
vet ekonomik brenda Kosovës, gjendja është e paqëndrueshme Kosova po
ngulfatet kurse Serbia po zë pozicion statik”, ka thënë ai.
Ndërsa redaktorja e buletinit të “Periskopisë” Besa Luci, është
shprehur se investimet në Kosovë kanë pasur rënie, nga viti në vit, për
shkak të cetfat dhe sipas saj, institucionet e Kosovës, duhet të marrin
vendim që të bëjnë bllokadë për Serbinë.
Ndryshe që nga shpallja e pavarësisë para dy viteve, Kosova po
përballet me probleme rreth pjesëmarrjes së saj në takimet e CEFTA-s ,
kryesisht me dy shtete Serbinë dhe Bosnje Hercegovinën. Këtë vit
kryesuese e sekretariatit të CEFTA-s është Serbia.(Epoka)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:29 am

IPKO, SMS e pavarësisë për ndihmë humanitare

Të gjitha të hyrat e telefonisë mobile IPKO të cilat do të
grumbullohen në Ditën e Pavarësisë nga konsumatorët të cilët komunikojnë
me SMS, do të jepen për Fondacionin për Nëna dhe Foshnja të
Shëndetshme.

"Duke përkrahur Fondacionin për Nëna dhe
Foshnja të Shëndetshme, IPKO do ta bëjë këtë duke dhuruar të gjitha të
hyrat e saj të cilat do të grumbullohen nga dërgimi i SMS-ve më 17
shkurt, për blerjen e sistemit të ri të oksigjenit në Njësinë Intensive
të Neonatologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK)'.
thuhet ne komunikate.
Sipas saj, në Njësinë Intensive të Neonatologjisë në QKUK, lindin
mesatarisht 10.500 foshnje, ose përafërsisht një e treta e totalit
kombëtar gjatë vitit, dhe 1.800 nga këto foshnje lindin para kohe. Shumë
nga foshnjat e lindura para kohe kanë probleme serioze shëndetësore dhe
nuk mbijetojnë.
Për shkak se foshnjat e lindura para kohe kanë mushkëri të
pazhvilluara që janë të ndjeshme ndaj infeksionit (pneumonisë), shumë
prej tyre nuk mund të marrin frymë mirë dhe një numër i madh i tyre
vdesin nga mungesa e oksigjenit.
"Mirëpo, konsumatorët e telefonisë mobile IPKO të cilët dërgojnë SMS
tek të afërmit dhe miqtë e tyre më 17 shkurt, me mesazhet e tyre do të
kontribuojnë në zvogëlimin e shkallës së vdekshmërisë tek foshnjat e
porsalindura kosovare.
Kompania IPKO do t’i jap të gjitha të hyrat nga komunikimi me SMS për
të ndërtuar sistemin e ri të oksigjenit, i cili i do të instalohet nga
lideri botëror i teknologjisë mjekësore, kompania Dräger Medical nga
Shtetet e Bashkuara të Amerikës'. potencon njoftimi.
Tarifat për dërgimin e SMS’ve gjatë Ditës së Pavarësisë janë me çmim
standard, sikur edhe ditëve të tjera të vitit.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:30 am

ECIKS zhvillon aktivitete promovuese për investime në Kosovë

Nisma Ekonomike për Kosovën me seli në Vjenë, gjatë tetë
viteve të funksionimit, ka zhvilluar aktivitete të shumta për promovimin
e mundësive për investime në Kosovë. ECIKS-i gjatë tri viteve të fundit
përfaqëson Agjencinë për Promovimin e Investimeve në rajonin
gjermanofolës.

Udhëheqësi i këtij asociacioni, Kujtim
Dobruna, në një intervistë për Radio Kosovën, thotë se kanë identifikuar
rreth 700 investitorë, ndërkaq 15 prej tyre kanë investuar në Kosovë,
duke krijuar mbi 350 vende pune. Ai fillimisht flet për punën e dhe
angazhimet rreth përmirësimit të imazhit të Kosovës.
Nisma Ekonomike për Kosovën (ECIKS) është një organizatë me seli në
Vjenë. Qëllimi i ECIKS është zhvillimi ekonomik i Kosovës. Në këtë
drejtim ECIKS ofron shërbime profesionale si për institucionet
ndërkombëtare e ato kosovare, po ashtu edhe për investitorët potencialë
dhe kompanitë kosovare.
Prej vitit 2006, ECIKS-i përfaqëson Agjencinë e Kosovës për
Promovimin e Investimeve (AKPI) në rajonin gjermanofolës. Projekti
financohet nga Qeveria e Austrisë. Në kuadër të këtij projekti, ECIKS
ofron shërbime profesionale për të dy qeveritë si dhe për investitorët
potencialë të interesuar për Kosovën.

nga Sponsored content