Re: opinione

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:00 am

Kryearkitekti i arkitektëve rrënues

opinione - Faqe 4 F.0210132515216_m

Iljasa
Salihu

Ditët të cilët po i jetojmë në këtë virus shtet të vogël,
gjithsesi i ngjajnë njeriut i cili ka nevojë të madhe për gjak, por nga
pakujdesia dhe mos dëshira që ky njeri të jetojë tutje, i vonohet qesja
me gjak, të cilën vullnetarisht ia ka dhuruar vëllai i vet dhe, në
mungesë të këtij shërbimi jetësorë pacienti në fjalë vdes, e pastaj
përgjegjësit e këtij krimi vijnë në varrimin e të ndjerit dhe shprehin,
mërzi, keqardhje dhe ngushëllime që e humbën një shtetas dhe një votues
të tyre.
Përafërsisht në këtë nivel të gjendjes janë shqiptarët, që ende po
jetojnë në Maqedoni. Këtu te ne, askush më nuk ka të drejtë të pohon se,
pas çdo dimri vjen pranvera, apo pas çdo të keqe, vjen e mira. Këtu pas
çdo dimri, erdhi dimri më i ftohtë se dimri i kaluar dhe pas çdo të
keqe përjetuam një të keqe tjetër, që pastaj asgjë nuk na u duk e keqja e
kaluar!
Unë shpeshherë po gaboj, kur po pohoj në shkrimet e mia se, pas kësaj
padrejtësie dhe lajthitje, i erdhi fundi kësaj qeverisje dhe shtetit me
kësi lloj qeverisjesh, që edhe fituesi i çmimin “Nobel” Ivo Andriqi do
ia ketë lakmi për këto plane mjaft diplomatike rreth zhdukjes së
gjurmëve historike të shqiptarëve.
Nobelisti në fjalë e mori këtë çmim, sepse ishte shkrimtar i spikatur
për kriminelët serbë dhe si rrjedhojë e kësaj aftësie ai i hartoi
planet në letër për zhdukjen dhe dëbimin e shqiptarëve prej vendeve
autoktone të tyre, ndërsa Hitleri nuk e gëzoj një privilegj të tillë,
sepse zhdukjen e hebrenjve e kishte bërë pa platformë dhe pa bashkëpunim
me akademinë e shkencave. Ndërsa kryearkitekti ynë, për ta fituar një
çmim të atillë, është duke luajtur me standarte të dyfishta, pra duke
marrë prej të dyve ngapak “mësim!
Pas një sërë padrejtësish që është duke i bërë kryearkitekti
kundrejtë nesh, që dikush po i thoshte (pakrye)ministër, këto ditë patëm
rastin të njoftohemi me planin e ri të urbanizimit, që me mburrje të
madhe na e artikuluan elementin sllavo-ortodokso-barbaro-antik.
Unë tash nuk do e marr përgjegjësin për parashikimin e jetëgjatësisë
së kësaj mendësie qeverisjeje. Sepse, pastaj mund të dal qesharak
përpara lexuesve, edhe atë në kohën kur këta të “tanët” do të ulën në
sofrën e përbashkët për të ngrënë gjellën, po ashtu të përbashkët, ku
dikush në fillim të ngrënies do të thotë “bismilah” e dikush do të
“kryqëzohen”, kurse dikush tjetër do ta filloj ushqimin, duke thënë “në
emër të popullin po ia filloj të ha këtë ushqim që na e solli populli,
dhe sevapet e këtij ushqimi si hedie do t’ia dërgoj popullit”. E pse
mërzitesh more popull i dashur, kur hediet utopike të vijnë njëra pas
tjetrës!?
Pasi e shikova me kureshtje prezantimin e infrastrukturës së re, e
kuptova se realiteti i atëhershëm dhe i sotshëm në lidhje me këto
figura, dukshëm bien ndesh me arsyetimin e arkitektëve të sotshëm. Nëse
do të vendoset Aleksandëri i Madh në atë vend (ku është vendi i Burmali
Xhamisë), nga shkaku se ky hero i madh paska qenë maqedonas dhe
maqedonasit e sotshëm janë trashëgimtarë të tij, atëherë, urtësia e
vendosjes së disa kuajve, nuk mund të kuptohen ndryshe, përpos se, kuajt
e atëhershëm paskan qenë maqedonas dhe këta të sotshmit qenkan
trashëgimtarë të atyre kuajve.
Nëse do të vendoset figura e Toshe Proevskit në sheshin e përsheshtë,
atëherë maqedonasit e dikurshëm, kuptohet nëse edhe për një kohë të
gjatë do të mbetën të tillë, do ta kenë rastin të krenohen me “vlerat” e
vllehve, e assesi me vlerat maqedonase.
Këto pak kontradikta të përmendura, edhe më tutje e tregojnë dhe e
dëshmojnë zhytjen e kryearkitektit në adoleshencën e tij arrogante. Këto
projekte, kryearkitekti lirshëm çdo natë mund t’ia tregoj gruas dhe
fëmijëve të tij, në cilësinë e një ëndrre personale, e assesi neve të
cilët jemi të sigurt se ky plan, nuk është gjë tjetër përpos se provokim
i radhës dhe mbulim i zhytjes së vendin në recesion ekonomik.
Ky avaz i pakuptimtë, do të zgjatë për aq kohë sa është në Qeveri ky
far kryearkitekti, ndërkaq, qëndrimi i tij në qeverisje do të zgjat për
aq kohë sa të mbretëroj kaosi dhe mos zhvillimi ekonomik. Ai në vend që
ta hedh në bronz veturën e BMW-së pranë fabrikës së BMW-së, apo ndonjë
veturë e cila do të jetë prodhim i këtij shteti, po ashtu me markë
vendore, ai në vend të kësaj, në bronz i hedh kuajt, ku tregon se pranë
këtyre jetojnë dhe punojnë kuajt, por jo si kuaj!
Pas këtij zinxhiri maskarallëqesh, vallë gjendet njeri nga radhët
tona që ka guxim të predikon paqe dhe të kërkon mirëkuptim rreth shumë
anomalive që po ndodhin në këtë nënqiell? Habitem se si askush nga të
besuarit tanë, nuk po i sheh disa shqiptarë që pas “suksesit qeveritar
të liberalizmit të vizave” kanë filluar me të madhe ta marrin botën
përsëri në sy, ku si vende më të preferuara dhe me kushte pranuese më të
lehta, për momentin i janë paraqitur Belgjika dhe Norvegjia, ku të
gjorët shqiptarë me padurim po presin që t’i thonë lamtumirë këtij
vendi, pra me padurim po presin që të humbin prore (lexo: të asimilohen)
dhe ta zvogëlojnë përqindjen e shqiptarëve në këtë vend. Jo unë, por
askush tjetër, përveç të besuarve tanë, nuk ka të drejtë t’i ndaloj apo
të paktën t’i thotë se, ju nuk duhet të shkoni atje që të asimiloheni,
por duhet që ju të qëndroni në vendin tuaj të lindjes, qoftë edhe nëse
vdisni për bukë.
Atë çka kryearkitekti nuk e arriti me stimulimin e natalitetit në
zonat maqedonase, e me stimulimin e mortalitetit në zonat shqiptare,
këtë tashmë po e bënë përmes krijimit të qëllimshëm të kushteve të rënda
ekonomiko-sociale në zonat dhe familjet shqiptare. Vallë, a kaq shpejtë
i harruam shpërnguljet për në Turqi, Amerikë, Evropë dhe gjetke?
Kësisoj, a nuk na vjen fare inati që vëllezërit e gjakut, gjithherë dhe
në vazhdimësi t’i quajmë mërgimtar? A mendoni se këta të dëshpëruar,
ndonjëherë do të mendojnë për flamurin dhe gjuhën shqipe, kur e dinë se
po nga të njëjtat në vendin e tyre të lindjes ishin të privuar?
Cilit të ri, pastaj politikanët shqiptarë do t’i kërkojnë vota, apo
nga eksploatimi marramendës i parave jashtëligjore do të organizojnë,
special aeroplan për mërgatën shqiptarë që të vijnë të votojnë për këta.
Besoni që, ata juve më nuk ju besojnë dot, ata së pari juve nuk ju
besojnë se mund të fluturon aeroplani, e lere më diçka tjetër, fundja të
drejtën e votës do t’ia privoj ky shtet përmes ligjit.
E pra, nëse e lejojmë që kryearkitekti i arkitektëve rrënues, edhe më
tutje të veproj kështu, atëherë, politikanët tanë mund të kërkojnë vota
vetëm prej gjyshit tim haxhi 90 vjeçar!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:00 am

Kërkon për eshtrat e babait zbulon varrin masiv të komunizmit

opinione - Faqe 4 F.0210132853897_m

Gjergj
Erebara

Vite pas rënies së regjimit, shumë familje të shqiptarëve të
ekzekutuar gjatë komunizmit janë ende duke kërkuar dëshpërimisht për
eshtrat e të afërmve.
Ndërsa ekskavatori hoqi kovën e parë me dhe në shtegun e ngushtë të
një lugine të rrethuar nga pishat dhe barakat ushtarake në rrëzë në
malit të Dajtit, mbetjet e para njerëzore u zbuluan në një varr të
cekët. Xhaketa e të burgosurit tregonte se viktima qe ekzekutuar në
dimër. Nga dhëmbët dhe kafka dukej se qe ekzekutuar në moshë të re.
Goni, një tregtar i vogël që ka njëzet vjet që kërkon eshtrat e të atit
të ekzekutuar nga regjimi komunist, e dinte se shumë të tjerë gjenden në
nëntokë.
“Skeleti i dytë që zbuluam qe dy metra më tutje. E pastaj doli një i
tretë, që ka shumë gjasa të jetë rivarrosur sepse kockat që gjetëm qenë
të thërrmuara dhe të futura në një thes,” thotë ai.
Goni nuk është emri i tij i vërtetë, i cili është mbajtur i fshehur
bashkë me emrin e babait të tij sepse ai ka frikë nga pasoja ligjore si
rrjedhojë e kërkimeve për eshtrat.
Në tetor të vitit 2009, Goni gërmoi pranë një baze ushtarake të
njohur si reparti 313 pranë fshatit Linzë në malin e Dajtit, ku zbuloi
mbetjet e nëntëmbëdhjetë njerëzve.
Shqipëria është vendi i fundit në Europën Lindore që nuk i ka hapur
ende arkivat e shërbimit sekret të kohës së komunizmit. Për pasojë, të
dhëna të sakta mbi të burgosurit politik të vrarë nga regjimi nuk janë
përpiluar ende.
Shoqatat e ish-të burgosurve politikë besojnë se 5577 burra dhe 45
gra u ekzekutuan gjatë regjimit komunist nga viti 1946 deri në vitin
1991. Dy dekada pas rënies së komunizmit, mijëra familjarë të të
burgosurve politikë të ekzekutuar si Goni, ende po kërkojnë se ku prehen
të afërmit e tyre.
Një debat vijon prej shumë vitesh nëse duhet apo jo të hapen arkivat e
shërbimeve sekrete. Ndërkohë, autoritetet shtetërore nuk kanë bërë
asgjë për të ndihmuar familjarët e viktimave të gjejnë eshtrat e të
ekzekutuarve.
Shumë ish-të burgosur politikë dhe familjarë të viktimave besojnë se
bashkëfajësia e elitës politike dhe intelektuale të ditëve tona dhe
ish-udhëheqësisë komuniste do të thotë se vështirë se do të ketë
ndonjëherë një proces i pavarur për të hedhur dritë mbi krimet e një
prej diktaturave më brutale në botë.
Zëri i babait
Goni filloi të kërkojë për eshtrat e të atit më 1994, kur qe një
student në fakultetin e Ekonomiksit në Universitetin e Tiranës. I ati u
ekzekutua në vitin 1976 pasi regjimi e akuzoi atë se qe pjesë e një
komploti sabotatorësh e spiunësh sovjetikë në industri si dhe se kishte
synuar të rrëzonte regjimin përmes propagandës kundër qeverisë.
Goni shkoi shumë herë te Ministria e Brendshme, ku qe krijuar një
zyrë që trajtonte kërkesat e familjarëve të viktimave për kthimin e
eshtrave të të ekzekutuarve.
“Shpresoja se përkundrejt një ryshfeti të vogël apo për shkak të
dhembshurisë, dikush do të më jepte dokumente për të më treguar se ku
gjendej varri,” – rikujton Goni.
“Prisja me orë të tëra për një përgjigje, por më thoshin po të
njëjtën gjë: nuk ekzistojnë dokumente.”
Pavarësisht indiferencës së qeverisë, Goni nuk u dorëzua. Përgjatë
shumë vitesh krijoi lidhje me zyrtarë të ndryshëm dhe me ish-oficerë të
shërbimit sekret, deri sa zbuloi emrat e një pjese të madhe të togës së
shoqërimit, forcës policore që e kishin dërguar të atin drejt vendit të
ekzekutimit dhe varrosjes. Urdhri i ekzekutimit qe firmosur nga ministri
i kohës Kadri Hasbiu, i cili disa vite më vonë u bë pjesë e procesionit
që kishin pësuar viktimat e tij. Përmes kërkimeve dhe intervistave,
Goni shtiu në dorë procesverbalin e ekzekutimit të të atit. Aty kishte
tre emra: i pari qe mjeku ligjor që nuk kishte marrë pjesë në ekzekutim
por kishte firmosur dokumentet. Një prej dy të tjerëve kishte vdekur.
I treti qe emri i njeriut që kishte tërhequr këmbëzën dhe që qe i
vetmi i mbetur gjallë. Pranoi të takohej me Gonin vetëm pasi ish-shefi i
tij e bindi.
Goni rikujton rrethanat acaruese të takimit me njeriun që i kishte
vrarë të atij. “Qe rreth të tetëdhjetave, i veshur mirë,” – thotë ai.
“Më tha se nuk e mbante mend se ku qe varrosur babai im.” Goni zbuloi më
vonë se ekzekutuesi i të atit kishte qenë gjithashtu “lloji i vrasësit
që pëlqente të sakatonte viktimat pasi i kishte ekzekutuar”.
Më në fund, disa vite më parë, Goni arriti të shtijë në dorë 40
volume dokumentesh të konsideruara sekret që qenë dosja e të atit.
Përveç dokumenteve, dosja mbante kasetat e regjistrimit të gjyqit, si
dhe kasetat e regjistrimit të përgjimit në qeli gjatë kohës që gjendej i
arrestuar. Te shiriti numër 4 ai dëgjoi për herë të parë zërin e të
atit. “Im atë u deklarua i pafajshëm para gjykatës për akuzat për
tradhti ndaj atdheut,” thotë Goni. “Ndoshta kjo qe arsyeja se pse e
vranë. Në disa raste ato që pranonin akuzat dënoheshin me burgim të
përjeshtëm.”
Heshtje kolektive
Megjithëse parlamenti i Shqipërisë miratoi vitin e kaluar një ligj që
synon të ndalojë ish-zyrtarët e lartë të komunizmit si dhe
bashkëpunëtorët e Sigurimit të Shtetit, kritikët thonë se ai ligj përveç
faktit që nuk i hapte dosjet për publikun e gjerë, u hartua qëllimisht
keq, në mënyrë që të dështonte në Gjykatën Kushtetuese.
Ligji vetëm sa hapi një valë të re akuzash, kundërakuzash dhe
thashethemesh se kush nga politikanët e sotëm ka qenë spiun e kush jo,
por nuk solli asgjë me vlerë në zbulimin e të vërtetës mbi të shkuarën.
Një ligj tjetër i ngjashëm i miratuar në vitin 1995, i konsiderua
gjithashtu i pavlerë dhe u hodh poshtë. Gjykata Kushtetuese e anuloi
ligjin e fundit të Lustracionit vitin e kaluar. Pavarësisht kësaj, asnjë
deputet i parlamentit të Shqipërisë, përfshirë edhe disa deputetë që
kanë qenë të burgosur politikë, nuk propozoi kurrë një ligj për t’i
ngarkuar qeverisë detyrën e gjetjes dhe identifikimit të eshtrave të të
pushkatuarve.
Ligji i fundit i Lustracionit i hartuar qeveria e Djathtë e
kryeministrit Sali Berisha ka marrë edhe kritika nga Këshilli i Europës,
i cili e konsideroi atë si jashtë standardeve.
“Jo vetëm që ka patur mungesë vullneti për të hapur arkivat, por ka
patur edhe vullnet për t’i manipuluar ato,” – thotë shkrimtari Fatos
Lubonja, ish i burgosur politik.
“Kjo ka ardhur për arsye se elita e sotme politike dhe intelektuale
është skllave e të shkuarës së vet,” thotë ai. “Një pjesë e elitës kanë
qenë informatorë ndërsa një pjesë tjetër i shërbyen regjimit në shumë
mënyra, gjë që ka krijuar një lloj solidariteti mes tyre mbi këtë
çështje.”
Përveç të shkuarës së elitës së sotme, arkivat ruajnë edhe sekretin e
vendvarrosjes së viktimave të komunizmit.
Varre të cekëta, plagë të thella
Megjithëse Goni ia doli të marrë një numër të madh dokumentesh të
konsideruara si sekret dhe që lidheshin me gjyqin e të atit e që qenë
përgatitur nga Sigurimi, ato dokumente nuk i dhanë mundësi të zbulonte
se ku qe varrosur i ati. Dëshmitarët nga Grupi i Shoqërimit i patën
treguar se mund të qe varrosur në një vend të quajtur “Krroi i Peshkut”
pranë Shishtufinës, por ai nuk qe i bindur.
Pasi kërkoi fillimisht te “Krroi i Peshkut”, Goni zbuloi shumë njerëz
të tjerë që po bënin të njëjtën gjë, po kërkonin eshtrat e familjarëve
të tyre. Ndërsa fjala për kërkimet përhapej, një ish-sigurims i dha atij
një listë me ish-agjentë që patën punuar në zonë në kohën e vdekjes së
të atit.
Goni bëri një zbulim të madh kur mësoi emrin e komandantit të Grupit
të Shoqërimit, që e patën dërguar të atin në udhëtimin e fundit.
“Megjithëse në fillim qe i frikësuar me mua, ai më tregoi se e mbante
mend rastin e babait tim dhe në fund pranoi të më ndihmonte të gjenim
varrin,” – kujton Goni.
Kështu u mësua se Grupi i Shoqërimit përbëhej nga rreth 4 vetë, disa
kishin rrethuar zonën dhe disa të tjerë kishin hapur gropën.
Ish-komandanti i tha atij se gropa qe hapur në mesditë ndërsa ekzekutimi
qe kryer pas mesnatës. Pasi verifikoi këto detaje, Goni i zhvendosi
operacionet e kërkimit nga Shishtufina për në grumbullin e vogël të
barrakave në repartin 313. Mbi barrakat e dërrasës sot kalon teleferiku i
Dajtit.
Me ndihmën e ish-komandantit të Grupit të Shoqërimit si dhe me
ndihmën e një anëtari të saj, në tetor Goni filloi gërmimet dhe brenda
pak ditës zbuloi mbetjet e nëntëmbëdhjetë njerëzve të varrosur në atë
zonë.
Fillimisht mendoi se njëra prej eshtrave qenë të të atit dhe i dërgoi
në morg për ekzaminim. Për fat të keq, nuk doli kushti. Kur u zbulua
një varr tjetër, një prej dëshmitarëve të kohës tha se i përkisnin Dom
Shtjefën Kurtit. Komunistët e kanë ekzekutuar priftin 73 vjeçar në vitin
1971, pasi e kishin zbuluar se vijonte të pagëzonte fëmijët në
ilegalitet në zonën e Fushë-Kuqes edhe pas mbylljes së dhunshme të
kishave në vitin 1967.
Nipi i Dom Kurtit, Nikolini ka kërkuar prej shumë kohësh eshtrat e
axhës në mënyrë që ato të prehen në varrin e caktuar te Kartedralja
Metropolitane e Tiranës. “Varri i axhës tim në katedrale ka shumë vite
që po pret eshtrat,” – thotë ai. Eshtrat u dërguan për ekzaminim në
Itali së bashku me kampionet e gjakut të pesë anëtarëve të familjes
Kurti. Testet e ADN-së rezultuan negative.
Ndërsa Goni po gërmonte në Varrin Masiv 313, njerëz të tjerë që kishin
gërmuar për të afërmit e tyre në atë zonë i treguan historitë e veta.
Papritur u kuptua se ekzistenca e atij vendekzekutimi nuk qe e panjohur.
Ish-ministra të pas viteve ’90 kanë kërkuar eshtrat e të afërmve të
vet, por nuk e kanë vrarë mendjen të kërkojnë edhe për të tjerët.
“Bisedova me njerëzit që kishin kërkuar aty para meje dhe ngushëllova
veten me faktin se ata nuk kishin gjetur ndonjë gjë që përputhet me
përshkrimin e babait tim,” thotë Goni. “Por këqyrjet e eshtrave të
kryera në atë kohë janë bërë me metoda aspak shkencore dhe kam frikë se
ndokush tjetër po qan babain tim për të vetin,” shton ai.
Goni vijoi gërmimet e tij jo vetëm përreth barrakave, por përgjatë të
gjithë luginës e gjeti varre të tjera, të rivarrosur e të paprekur.
Rezultati i deritanishëm e la atë me dy hipoteza shqetësuese. “Ose
dikush tjetër po qan mbi varrin e babait tim,” – thotë ai, “ose Sigurimi
e ka lëvizur atë pas ekzekutimit dhe e ka varrosur diku tjetër.”
Të shtunën eshtrat e zbuluara, të mbledhura në thasë plastikë u
dërguan në morgun e Tiranës me shpresë se autoritetet do t’i
identifikojnë ato. “Ato eshtra meritojnë një emër,” – thotë ai. “Qeveria
mund të kryejë ekspertimet e nevojshme dhe të zbulojë se kujt i
përkasin.”

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:00 am

Autostrada e kombit: Bashkim kombëtar, apo bashkim i skandaleve,
korrupsionit dhe mjerimit?

opinione - Faqe 4 F.0210133648748_m

INEPRA

“Nëse ndonjëherë populli bëhet i pavëmendshëm ndaj
punëve publike, unë dhe ti, Kongresi dhe kuvendet, gjykatësit dhe
guvernatorët, të gjithë duhet të bëhemi ujq” - Thomas Jefferson
Autostrada Durrës-Kukës-Morin, ndryshe filloi të quhet “Autostrada e
Kombit”, pasi ajo lidh Shqipërinë dhe Kosovën me një rrugë tokësore më
të mirë. I kontraktuari i ndërtimit të kësaj autostrade ishte
konzorciumi Bechtel&Enka. Punimet kishin filluar në nëntor të vitit
2006. Hapja ose lëshimi në përdorim i autostradës u bë në maj 2009, me
përurimin zyrtar nga kryeministri i Shqipërisë Sali Berisha, dhe ai i
Kosovës Hashim Thaçi në tunelin të Kalimashit. Gjesti simbolik i
përurimit të “bashkimit kombëtar” (duke i harruar trojet tjera të banuar
me shqiptarë) në zgafelle, nuk duket e hijshëm.
Pas pesë muajve ose më 5 nëntor 2009, pasuan shembjet e mëdha me
gjatësi prej 80 metrash në po atë tunel ku ishin takuar e përqafuar
përmallshëm Berisha dhe Thaçi. Ata që e shfrytëzuan rastin e hapjes së
tunelit si “bashkim kombëtar”, tani ishte dashur ta shpallin “ndarjen
kombëtare” madje edhe me një pjesë të Shqipërisë. Njëherë u tha se
tuneli nuk do të rihapet deri në mars 2010, por duket se kjo nuk do të
ndodhë deri në verë.
Qeveria e Shqipërisë në vend se ta penalizoj kryesin e punimeve
Bechtel&Enka, shfrytëzonte rastin edhe vetë të bëjë mashtrime
financiare në autostradën e “kombit” në prag të zgjedhjeve parlamentare
në qershor 2009. Një prej rasteve të zbuluara (ka edhe shumë të
pazbuluara) është ai i devijimit të trasesë për 1,5km (në vend të
ndërtimit të urës që merrte kohë më shumë) me kosto prej 5 milionë euro
(€), me të vetmin qëllim: që ta përshpejtoj përurimin e autostradës në
prag të zgjedhjeve për qëllime politike.
Kostoja e çdo projekti zakonisht dihet në fillim. Në rastin e
Bechtel&Enka kjo do të dihet pas realizimit të projektit, dhe atë do
ta përcaktoj vetë kryerësi i punimeve.
Tani jemi në pozitë të volitshme të shohim para se të filloj së
zbatuari loja e lojtarit të njëjtë (Bechtel&Enka) me një zotëri ose
gjyqtar tjetër (Qeveria e Kosovës) se çka janë duke bërë; a po
planifikojnë skandale të ngjashme sikur në Shqipëri, apo diçka më shumë?
Ajo që është duke i interesuar shumë publikut, është vendimi i papritur
formal ose propozimi për ndryshimin e trasesë së autostradës
Vermicë-Merdare.
Versioni zyrtar i miratuar dhe propozimi për devijim të
trasesë
"Qeveria që vjedh Pjetrin për të paguar Palin, gjithmonë mund të
llogarisë në mbështetjen e Palit” - George Bernard Shaw
Për autostradën Vermicë-Merdare është kryer studimi ideor
(fizibilitetit) nga BPI-Consult GmbH, dhe në bazë të tij Kuvendi i
Kosovës ka miratuar trasenë e cila duhet të shtrihet nëpër këto komuna:
Prizren-Suharekë-Shtime-Lipjan-F.Kosovë-Prishtinë-Obiliq-Podujevë.
BPI-Consult e ka dhënë gjatësinë e përgjithshme të autostradës prej
116,746 km. Në bazë të kësaj Ministria e Transportit dhe Postë
Telekomunikacionit (MTPT), llogariti se ndërtimi i autostradës kushton
660 milionë €, me një çmim mesatar 5.58 milionë € për kilometër (km).
Menjëherë pasi u bë përzgjedhja e Bechtel&Enka, MTPT-ja doli me
qëndrimin se ky konsorcium është paraqitur me dy propozime; njërin për
trasenë e miratuar, ku fillimisht kishte kërkuar 600 milionë €, dhe
tjetrin për devijimin e trasesë nëpër komunën e Malishevës duke lënë
anash komunën e Shtimes dhe të Lipjanit. Për të dytën, Bechtel&Enka
kërkoi 500 milionë €. Duke iu referuar deklarimeve të ministrit Limaj,
devijimi i trasesë nëpër Malishevë (shumica e qytetarëve thonë “nëpër
arat e Fatmir Limajt dhe farefisit të tij”) do t’i kursejë deri në 500
milionë €. Nëse është kështu, i bie që ne do të ishim në gjendje ta
ndërtojmë autostradën me 100 milionë €!
Mirëpo, gjërat qëndrojnë ndryshe. MTPT-ja formalisht është pajtuar me
konsorciumin që çmimi i këtij devijimi dhe ndërtimi i autostradës në
tërësi (tani më të shkurtë se në trasenë e miratuar) të jetë afër 800
milionë €, ose me çmimin mesatar prej 7,5-8 milionë € për km. Dyfishimin
e çmimit mesatar për km duke iu shmangur tuneleve të parapara në
trasenë e miratuar, ministri Limaj e cilëson si “kursim” në trasenë e
shpikur. Ky lloj jo serioziteti nuk guxon të përsëritet në matematikë
për sa kohë të ekzistojnë shenjat “<” (më e vogël) dhe “>” (më e
madhe) kur shikojmë numrat. Kështu për çdo km planifikohen të shmangen
ose fitohen (në këtë rast të vidhen) nga 2 deri në 2,5 milionë €!
Ministri Limaj në një debat në Klan TV me datën 04.02.2010, në
emisionin “Zona e Debatit”, është shprehur: “Ka ardh një propozim nga
kompania [Bechtel&Enka – v.j.] për devijimin e trasesë, dhe i është
dhënë drita e gjelbër Qeverisë për ta marrë në shqyrtim”. Kjo nuk
qëndron. Ministri Limaj e ka ndërsyer konzorciumin të paraqitet me
propozime të kundërligjshme për llogari të tij dhe miqve të tij, dhe
këtë po synon ta përcjellë për miratim në Kuvendin e Kosovës. Kuvendi e
ka kryer punën e vet në bazë të studimit, i cili studim më së miri e ka
vlerësuar se cila është traseja më dobiprurëse në aspektin ekonomik dhe
gjeostrategjik për Kosovën, dhe lidhjen e saj me korridoret X-të dhe i
VIII-të.
Sipas disa thashethemeve, në një mbledhje në Malishevë vitin e
kaluar, ministri Limaj kinse paska grushtuar tavolinën me nervozë duke
thënë: “N’koftë Fatmir Lima gjallë, ka me pru autostradën për
Malishevë”. Shumica prej jush mund të bindeni se ajo që kinse ka thënë
ministri, nuk ka të bëjë me “kinse” por me një të vërtetë, sepse
veprimet e tij të tanishme, mund ta vërtetojnë “propozimin” e
Bechtel&Enka për devijimin e autostradës pikërisht nëpër Malishevë.
Ne as nuk duam t’i besojmë këtij versioni, e as të merremi me të. Por,
duam t’iu sugjerojmë se kompania, i kontraktuari ose shërbyesi nuk
mundet dhe nuk guxon të paraqitet me propozime të veta dhe të vendos së
kah duhet t’i bie autostrada. Ai (konsorciumi) është vetëm punë kryes.
(Pa)arsyeshmëria ekonomike e devijimit të trasesë
Përpos mungesës së arsyeshmërisë për devijimin e trasesë shkaku i
“kursimit”, ministri Limaj dhe zëvendësi i tij Grabovci deklarojnë me
iluzione pa u referuar në asnjë plan konkret, përfitimet ekonomike që do
t’i sjellë autostrada. Meqenëse zonat ku po synohet të devijohet
autostrada janë kryesisht rurale dhe në to nuk është planifikuar ndonjë
investim i madh, atëherë është shumë e qartë se nga devijimi do të
përfitojnë kryesisht vetëm automjetet që qarkullojnë poshtë e lartë.
Asnjë biznes i madh nuk është planifikuar të vendoset në Arllat ose Bajë
të Malishevës (vendlindja e ministrit Limaj), dhe asnjë investitor i
madh nuk është konfirmuar se ka plan për investime atje. Ajo që po synon
të bëjë MTPT-ja me devijimin e trasesë, është se po i lufton investimet
e mëdha të planifikuara dhe miratuar në rajonin e komunës së Lipjanit.
Përveç kësaj, orientimi zhvillimor i komunës së Lipjanit, është shumë
i justifikueshëm edhe me tri fakte të pamohueshme: 1) Lipjani tanimë
është zonë e Kryeqytetit në zhvillimin 10-15 vjeçar; 2) Ky regjion ka dy
resurse shumë atraktive turistike por ende të panjohura për
investitorët dhe turistët e huaj, si Parku kombëtar Blinaja dhe Shpella e
Gadimes; dhe 3) Në Lipjan, përkatësisht në "Rrethrrotullimin" e tij,
lidhet drejtimi për kyçje me Maqedoninë dhe Preshevën, respektivisht
korridori i X-të dhe i VIII-të. Me këtë hedhen poshtë të gjitha
thashethemet e MTPT-së dhe kujtdo që përpiqen të na bindin se devijimi i
trasesë për Malishevë, Gjakovë, apo Ferizaj kursen kaq miliona € dhe
mund të ndërtohet edhe me 5 €.
Prandaj, këto janë edhe më shumë arsye pse gjermanët janë orientuar
në përcaktimin e aresyeshmërisë ekonomiko-strategjike te kësaj traseje.
Kjo pra është nyja kryesore e përfitimit ekonomik numër një dhe më të
madh të autostradës.
Financimi i autostradës
Ne e cilësojmë këtë si problem i dorës së dytë në krahasim me të
papriturat që po synon t’i imponoj MTPT-ja, e të cilat, nëse vazhdojnë, e
rrezikojnë ndërtimin e autostradës, ose ta përcjellin problemet më të
mëdha se në Shqipëri. Thuhet se (qëndrimi zyrtar i MTPT-së dhe Qeverisë
së Kosovës) “Autostrada do të financohet me kredi të buta”. Ato për
Kosovën nuk janë aq të buta duke e ditur rënien e normave të kamatës
(jashtë Kosovës) gjatë krizës financiare. Financimi me pagesë ose taksa
të automjeteve nuk duket zgjidhje pasi i bie që qytetarëve dy herë t’u
merren para – nga buxheti i shtetit për ndërtimin e autostradës, e më
vonë pas ndërtimit të saj me futjen e taksave në shfrytëzimin e
autostradës.
Një propozim që e jepin ekspertët e ndryshëm, është se Kosova ndoshta
nuk ka nevojë të hyjë borxh për ndërtimin e autostradës, por mund të
shfrytëzoj fondet e ndryshme të saj si Trustin e Pensioneve, Fondin e
Privatizimit që arrijnë shumën 800 milionë €. Kjo nuk është zgjidhje.
Këto fonde janë krijuar dhe kanë arritur në vlerën e tanishme për një
kohë të gjatë, prandaj nëse investohen përnjëherë apo pjesë-pjesë, duhet
të mendojmë si do të kthehen mjetet e tyre. Autostrada nuk është sektor
që gjeneron të ardhura (më përjashtim kur shfrytëzohet me pagesë, në
Shqipëri është pa pagesë). Prandaj, mjetet për kthimin e atyre fondeve
duhet të vijnë nga sektorët tjerë të ekonomisë. Kthimi do ishte i mundur
nëse traseja e autostradës nuk ndryshohet. Nga Banja dhe Arllati i
Malishevës kthimi i mjeteve për ndërtimin e autostradës nuk ka gjasa të
ndodhë përjetë.
Financimi i autostradës duhet të bëhet me kredi ndërkombëtare. Edhe
shtete tjera të zhvilluara si Sllovenia, Kroacia i ndërtojnë autostradat
me kredi ndërkombëtare. Ato kanë borxhe të mëdha për infrastrukturën
rrugore dhe krahas kthimit të pjesshëm vazhdojnë të zhyten edhe më shumë
në borxhe. Kështu ndodh nëse me kredi punohen punë të mira dhe të
arsyeshme, pavarësisht çmimin. Por kjo nuk ka gjasa të ndodh për
autostradën Vermicë – Merdare nëse bëhet devijimi për Malishevë.
Secili segment i arsyeshëm i shoqërisë kosovare, politik, jopolitik,
afarist, OJQ, ekspertë, intelektualë, medie, dhe përfaqësuesit e
bashkësisë ndërkombëtare në Kosovë, duhet të ngritët në mbrojtjen e
arsyeshmërisë, sepse është në pyetje një projekt shumë i madh që do të
ndikoj në secilin për shumë vite me radhë. Ndryshe, nuk do ta kemi
përkrahjen e institucioneve financiare ndërkombëtare në ndërtimin e
autostradës, nëse vazhdojmë të tregohemi shumë joserioz me devijime të
autostradës sipas tekeve individuale, grupore, klanore dhe të
farefisit.
Instituti për Hulumtime dhe Analiza të Politikave
Ekonomike (INEPRA)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:01 am

Maqedonia më afër Hantingtonit

opinione - Faqe 4 F.0211160827828_m

Fehmi
Pireva

Se a do të rriten në të ardhmen ithtarët e teorisë së autorit të
librit Clash of Civilizations, Samuel Hantington, i cili ka tërhequr
vërejtjen se bota po zhvillohet në përplasje në mes të civilizimeve më
fuqishme për ta rritur sa më shumë riskun e ndikimit në sistemin e
vlerave universale, dhe pas tyre do të rreshtohen kombet që ndërlidhen
sipas vijave të përafërta etnik, gjuhësore, religjioze, ekonomike,
ushtarake. Për këtë problematikë, mbetet më tutje fjalën e vetë më me
kompetencë ta thonë politologët dhe studiues të fushave të ndryshme
politike.
Ballkani një sajesë e popujve të ndërthurur në një bashkëjetesë
gjeografike, me përkatësi të ndryshme etnike, religjioze, i zënë
historikisht në grindje të vazhdueshme për territore, mbetet peng i
kundërthënieve politike të së kaluarës, mungesës së gatishmërisë për
t’iu qasur të ardhmes sipas në vizioni jo vetëm të ri politik, por real
karshi realiteteve të krijuara në procesin e integrimeve evropiane.
Maketi politik i propaganduar nga televizionet e Maqedonisë, lidhur
me arkitekturën qytetit të Shkupit 2014, e cila mbështet nga shumica e
elitës politike maqedonase, lë të kuptohet se në paaftësi për t’i
përcaktuar kahet e zhvillimit të proceseve të brendshme politike, po
shënohet kthim prapa, duke rrezikuar ato pak përparime të arritura pas
luftës së armatosur dhe Marrëveshjes së Ohrit.
Janë një vistër i ngjarjeve që në një cikël të shkurtër kohor kanë
filluar t’i lëndojnë përpjekjet për një bashkëjetesë, e cila mbetet e
dyshimtë dhe mjaftë e brishtë në mes të dy popujve shtetforues,
maqedonas - shqiptar.
Arkitektura e re për kryeqytetin është produkt i një koncepti politik
me tendencë të prerjes jo vetëm kulturore, etnike në mes maqedonasve
dhe shqiptarëve, por fillim i një procesi të çintegrimit politik,
privimit nga e drejta e një komuniteti tjetër për ta reflektuar
identitetin brenda kësaj hapësire multietnike.
Kjo situatë e pakuptimtë po nxjerrë pyetje pa përgjigje se nga po
ecën Maqedonia? Një përgjigje mund t’i shkojë njërës pyetje; një rruge
me thellimin e krizës që shpie pashmangshëm në ndarje dhe e dyta mbajtja
e një unitetit të rrejshëm duke forcuar konceptin hegjemonist për të
qenë në vazhdimësi më superior se etnitë e tjera, për t’ua imponuar
tolerancën të tjerëve ndaj një “zoti” të vetëm të kësaj shtëpie.
Që të dy këto qasje të çojnë deri te një rezultat i njëjtë,
shkatërrimi përbrenda i Maqedonisë, e cila siç po duket, ende nuk është e
përgatitur sa duhet të zhvillohet në barazi me të tjerët.
Loja me figura historike, të cilave u kontestohet origjina e
përkatësisë etnike, me të cilat Maqedonia do t’i ngjante një gjeli të
qëndisur me pendla të huaja, dominimi duke i ekspozuar simbolet
kishtare, të cilat e kapërcejnë zonën e shtrirjes së këtij religjioni në
hapësirën ku nuk i besohet këtij “zoti“, krijon premisa për një
konfliktualitet dimensional, duke i afruar zhvillimet e ardhshme më afër
teorisë së Hantingtonit.
Kjo qasje aspak realiste bie ndesh me integrimet evropian dhe
ballkanike, parim ky që i përjashton format e veprimit, eks-komunikativ
ndërmjet bashkësive të ndryshme.
Mungesa e politikave kohezive dhe eksperimentimi me projekte
afatshkurtra, të cilat e rrezikojnë perspektiven afatgjatë, lëvizjet
kaotike nga drejtuesit e shtetit, të cilat po ecen vazhdimisht në
trajtën të ricikluar, po e sjellin vendin në fillet e ngjizjes së
konflikteve të hershme.
Situata mbetet shqetësuese, sidomos për faktorin politik shqiptar, i
cili energjitë e veta i ka mobilizuar në ndërtimin e projektit të
bashkëjetesë së pasigurt me synimin e afirmimit të vlerave nacionale në
mënyrë të barabartë me popullin maqedonas.
Edhe pse nënshkrimi i Marrëveshjes së Ohrit, po i afrohet një
dhjetëvjeçari, shqiptarët në Maqedoni nuk kanë mundur t’i realizojnë as
minimumin e të drejtave më elementare, për të cilat flitet shumë,
protestohet dhe ngrihen tensione të shpeshta politike.
Realizimi e projektit arkitektonik Shkupi 2014 është një diskriminim i
llojit më të ri, i cili përfundimisht e eklipson identitetin e
shqiptarëve duke e ngujuar prapa përmendoreve, i dëbon ata përtej
Vardarit, me mesazhin politik se këtu nuk kanë më hise.
Ndërsa, vënia e kryqit ortodoks në pjesën shqiptare në drejtim të
Kradakut, është një provokim tjetër, për të cilin askush nuk mund ta
falënderoj “zotin” se tërë kjo dhuratë erdhi nga qielli.
(Autori është zyrtar i lartë ligjor në Zyrën për Regjistrimin e
Partive Politike dhe Certifikim)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:01 am

Rëndësia e informimit mbi çështjet mjedisore

opinione - Faqe 4 F.0211161617300_m

Labinot
Smakaj

“Informata është Fuqi”. Duke ju referuar kësaj thënie të famshme
për informacionin si një nevojë për individin dhe shoqërinë që të jetë e
informuar për çdo veprim që prek drejtpërdrejt interesat e tyre, me
poshtë do të përpiqem të sqaroj rëndësinë e informimit mbi çështjet që
kanë të bëjnë më mjedisin.
Mjedisi sot parqet një sfide më të cilën ballafaqohet i gjithë globi,
edhe shtetet e zhvilluara edhe shtetet ne zhvillim, andaj qasja në
informacionin mjedisor është i një rëndësie të veçantë. Duke ju referuar
të dhënave që posedon Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit: Korporata
Energjetike e Kosovës me lirimin e gazrave helmuese i tejkalon normat e
lejuara evropiane, Kosova A i tejkalon këto norma 4-6 herë, ndërsa
Kosova B deri ne 3 herë. Deri sa në anën tjetër ekspertë të çështjeve
mjedisore deklarojnë së ndotja e shkaktuar nga Ferronikeli është edhe më
e dëmshme se ajo e KEK-ut, sepse aty lirohen metale me efekt shumë
negativ për shëndetin e qytetareve.
Andaj e drejta për tu informuar lidhur me çështjet mjedisore, tashme
është e njohur gjerësisht jo vetëm si një e drejtë juridike dhe
kushtuese e cila forcon rolin e qytetarëve që duke qenë të informuar të
ndikojnë në vendimmarrje kur është ne pyetje mjedisi si një komponent
jetike për jetën e tyre, por si e tille ka një rol vendimtar edhe në
mbrojtjen e tij. Kjo e drejtë juridike është fundamentale për
funksionimin e një sistemi demokratik dhe është e rregulluar me
kushtetute dhe legjislacion nacional të shume shteteve dhe po ashtu më
konventa ndërkombëtare dhe direktiva të BE-së.
Nga shumë ekspertë të kësaj çështjeje, kjo e drejtë është përshkruar
si një “Rreze Dielli” e cila i mundëson shoqërisë që ta mbaje qeverinë
dhe administratën shtetërore të përgjegjshme për veprimet e tyre ne
lidhje me projektet dhe hapat që ndërmarrën në sferën e mjedisit. Në
Kosovë e drejta për të dhënë dhe pranuar informata lidhur më mjedisin
është e rregulluar edhe në Kushtetutën e Republikës së Kosovës,
gjegjësisht me nenin 52.
Neni 52 (2) “ Institucionet e pushtetit publik angazhohen për t`i
garantuar secilit mundësinë që të ndikoj në vendimet që kanë të bëjnë me
mjedisin jetësor ku ai/ajo jeton”.
Kushtetuta ua garanton qartësisht qytetareve të Republikës së Kosovës
ketë të drejte për të qenë pjese e vendimeve në zhvillimin e projekteve
mjedisore të cilat janë të rëndësisë ekonomike, shëndetësore dhe
kulturore.
Po ashtu edhe LIGJI PËR QASJE NË DOKUMENTET ZYRTARE dhe LIGJI PËR
MBROJTJEN E MJEDISIT ua mundësojnë që të kenë qasje në informacion, e
sidomos në Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit janë të inkorporuar edhe disa
parime të Konventës së Arhus (Kjo Konventë është nënshkruar me 1998 dhe
është hyre në fuqi në 2001) si një dokument ndërkombëtar që garanton
pjesëmarrjen e qytetareve në të gjitha fazat e zhvillimeve mjedisore,
madje kjo konventë shkon edhe më tutje duke ua dhënë të drejtë
qytetarëve që ti drejtohen edhe Gjykatës në rast së nuk respektohet ajo.
Duke qenë të vetëdijshëm për rendësin që ka mjedisi në të cilin
jetojmë dhe gjithë ajo që na rrethon, tani kur Ne si shtet i ri po
kalojmë nëpër një faze jo të kënaqshme të zhvillimit ekonomik, duhet të
jemi mëse të informuar për hapat që do të merren edhe në këtë kënd të
trekëndëshit që paraqet zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik, e gjithë kjo
do të krijonte një mjedis më të mire më të favorshëm dhe mbi të gjithë
së paku në ketë sferë pasardhësit tone nuk do të na gjykonin për veprime
jo të duhura.
Ndotja që po shkakton Korporata Energjetike e Kosovës (KEK), në disa
pjesë të Kosovës, problemet dhe shqetësimet e banorëve të Drenasit për
lirimin e ndotjes nga Ferronikeli, ndërtimi i termocentralit Kosova e Re
dhe projektet e tjera zhvillimore në këtë fushe, duhet të jenë
preokupim i të gjithë qytetareve të Kosovës, andaj shpresoj dhe besoj në
vullnetin e mirë të Qeverisë, të treguar edhe më herët nga disa
iniciativa të saj për zgjerimin e hapësirave të gjelbëruar që së bashku
më qytetaret duke qenë pjesëmarrës në këto procese të vendimeve përmes
debateve publike dhe të hapura por edhe transparente lidhur me projektet
e mëdha që ndikojnë drejtpërdrejtë në shëndetin e qytetarëve dhe në
ardhmërinë e mjedisit do të merren vendimet e duhura për të zhvilluar
një jetë më cilësore, ashtu që të gjitha këto veprime do të duhej të
bëhen pjesë e strategjisë për zhvillim të gjithmbarshëm, duke u fokusuar
në një rritje ekonomike kualitative e jo vetëm në rritje kuantitative
të faktorëve makroekonomikë.
(Autori i vazhdon studimet Master për Menaxhim Mjedisi në Estoni)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:01 am

Të hiqet balotazhi në zgjedhjet lokale

opinione - Faqe 4 F.0211163016927_m

Doc.sci
Gani Asllani

Zgjedhjet për pushtetin vendor në Kosovë, përpos ngazëllimit të
partive politike, një fushate meritore parazgjedhore dhe një morie
kandidatësh nga të gjithë lëmë të jetës, sollën edhe një karakteristikë
kryesore e cila do të mbetet si tregim folklorik për maratonën e
pafundme të shpalljes së rezultatit përfundimtar. Pa dashur të
nënvlerësoj askënd rreth këtij procesi, sepse shpallja e rezultateve
përfundimtare edhe në shtetet me demokraci shumë më të përparuar sesa
neve në Kosovë zhagmitet shumë (sa për të ilustruar faktin, të kujtojmë
mandatin e dytë të ish presidentit Amerikan George W Bush, i cili kundër
John Kerryt të Partisë Demokratike Amerikane luftoj deri në votën e
fundit të pa vlefshme numëruar automatikisht), po kundërshtoj mbajtjen
pezull të rezultatit zgjedhor që nuk ka sesi të kapërdihet. Pyeten
anëtarët e KQZ-së gjithmonë kur dalin para mediave se; ‘çka po bëhet me
Gjilanin’ dhe gjithmonë marrin të njëjtën përgjigje; ‘është në
procedurë’.
Në raundin e parë zgjedhor, askush fare nuk i kontestoj zgjedhjet,
njerëzit u bënë tërë sy e vesh për të parë se kush ka kaluar në balotazh
dhe kush nga këshilltarët ka hyrë në kuvendet komunale, por kontestimet
filluan fill mbas rrethit të dytë zgjedhor. Duke pasur parasysh se në
të gjitha rastet, (përpos ndonjë përjashtimi të vogël dhe të
papërfillshëm) se fituesi i rrethit të dytë zgjedhor ka qenë po ai
person që ka dalë i pari edhe në raundin e parë, duke pasur po ashtu
parasysh se loja e pa përgjegjshme politike e raundit të dytë dhe e atij
të tretë e disa partive të vogla politike që nëpërmjet një grushti
votash që kanë fituar, padrejtësisht fitojnë edhe përfaqësim në qeveritë
komunale në disproporcion të hapur me mundësitë e tyre si subjekt
zgjedhor, propozoj heqjen e pa kusht të sistemit të balotazhit për
kryetarë komunash.
Nuk mundet që kurrsesi të ndodhë që këshilltarët e kuvendeve
komunale, të zgjidhen në rrethin e parë zgjedhorë, ndërsa kryetarët në
një rreth tjetër, sepse me këtë princip po zbatohen efektet e dyfishta
të demokracisë, pra këshilltari është i denjë që të hyj si përfaqësues i
popullit në rrethin e parë zgjedhor, por kryetarit i duhet më shumë
vota. Kur kihet parasysh po ashtu, edhe pjesëmarrja e ulët e zgjedhësve
në rrethet pasuese pas të parit, kjo çon drejtpërsëdrejti në kontestimin
e demokracisë sepse votat e rrethit të dytë mund të jenë më të pakta
sesa ato të rrethit të parë, çka pastaj do të kontestonte edhe
ligjshmërinë e zgjedhjeve të rrethit të dytë.
Në të njëjtin dritëshkrim, duhet parë po ashtu edhe zgjedhjet
qendrore në Kosovë, të cilat mbarojnë vetëm me një rreth zgjedhor. Prej
këtyre zgjedhjeve dalin institucionet më të larta të vendit, kryetari i
shtetit, Kuvendi Popullor, dhe Qeveria e Republikës dhe konsiderohen të
denja për demokraci, kurse për kryetarët e komunave, nevojiten standarde
tjera, rreth tjetër zgjedhor?!.
Po ashtu për tu shqyrtuar është edhe fakti se fushata zgjedhore për
balotazh bëhet më e pabesueshme nga premtimet e jashtëzakonshme që i
bëjnë politikanët e detyruar të veprojnë vetëm që të joshin sa më shumë
vota, si dhe bëhet edhe më personale lidhur me njerëzit që shkojnë në
balotazh duke quar në banalitete situatën.
Dhe së fundmi, mbase edhe argumenti më i fortë për heqjen e
balotazhit është se nga koalicionet e pa natyrshme dhe shpeshherë edhe
të pa përgjegjshme që krijohen para balotazhit, partitë që mezi njihen
në skenën politike, po ngrihen në majat e pushtetit vetëm për një grusht
votash, duke bërë që kryetari i kuvendit të komunës të punojë me një
qeveri komunale, që nuk ka fare të bëjë me partinë e tij, planin e tij
personal për atë vendbanim të caktuar, si dhe me platformën
parazgjedhore të cilën ai person e ka mbrojtur gjatë fushatës.
I tillë është rasti me Prizrenin që kryeministri Thaçi me metaforë e
quajti Jerusalemin e PDK-së. Porse, tash pas fitores së zotëri Ramadan
Mujës në vend të Jerusalemit simbolik me të cilin kryeministri u mundua
ta asocionte partinë e tij, ndodhi që fitorja e PDK-së të jetë aq e
cunguar në Prizren saqë zotëri Thaçi do të mbetej i gëzuar sikur të
kishte në dorë aq sa kanë palestinezët në qeverisjen e tyre në qytetin e
kryqëzimit të Krishtit, sepse PDK-ja në Prizren (sipas raporteve
mediatike) kontrollon vetëm një nga dhjetë drejtoritë komunale, duke u
dhënë me zemër të plagosur partive që ftoj në koalicion para zgjedhjeve
më shumë sesa ato bile kanë ëndërruar. A nuk janë këto arsye të
mjaftueshme kundër balotazhit?
(Autori është pedagog në Fakultetin e Shkencave Politike në
Universitetin Glasgow, Britani e Madhe, bashkëpunëtor i Qendrës për
Studime të Evropës Lindore në Glasgow, koordinator i politikave
bashkëpunuese të sferës së diplomacisë me Universitetin e Varshavës
(Poloni) dhe anëtar korrespondent në Qendrën për Studime Strategjike në
Londër)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:02 am

Kushtrimi i eshtrave dhe ndërmendja jonë letargjike

opinione - Faqe 4 F.0211163352709_m

Albert
Vataj

Pak ditë ma parë, në malin e Dajtit, u gjet një varr i
përbashkët me eshtnat e afër 19 personave, të cilët ka shumë gjasa të
jenë viktima të fushatave spastruese të regjimit komunist. Saktësisht
ata u zbuluan nga një kërkues i eshtnave të të atit, disa muaj ma parë,
por u bënë publike dhe u zhvarrosen për t’i nënshtruar ekzaminimit këto
ditë. Kafkat e gjetuna, rezultojnë të kenë dëmtim në pjesën e pasme,
çfarë nënkupton se ata janë ekzekutuar me plumb mas koke. Të paktën deri
më tash, përkundrull kësaj qasjeje përqarkohet kjo e vërteta
hipotetike, qi munet me ken dhe e vërteta e mrame, e pamëdyshtë. E
vërteta mbi baza shkencore do të duhen ditë, e pse jo dhe muaj, deri sa
gjithçka të përqaf kjartësinë e këtij makabriteti.
Me plumb mas koke. Është ky një togfjalësh që të trondit, të shtang,
të lë pa fjalë, të çakqrqejf gjithseçka. Asht një togfjalsh qi ka siluru
hera-heras mbi qiellin e Shqipnisë komuniste, e ka trokit orë e pa orë
në vetëdijen e gjithsekujt, që asht përpjek e ka luftu “me ndërtu
komunizmin me forcat e veta”, e për me e ba kët vend “shkam granite në
brigjet e Adriatikut”. Kush nuk e ka nigju këtë togfjalsh, asht ba
kurban i “plum mas koke”, si këta fatkeq që u përpoqën, e duke u përpjek
luftun me mish e me shpirt me triumfu liria, e duke luftu ata u flijun.
U flijun jo krej për vetvedi. Kishte qiell për krahët e tyne, por kur
ata kërkuan qiell për shqiponjën, kush kushtruen tuj çu zanin, ata u ban
dark korbash. Ata u vranë sepse besuan në idealet e tyne, në idealet e
shenjta të lirisë dhe besimit te Zoti.
Tash qi kena mbi duar eshtnat e tyne, kafkat e tyne, munena me besu
edhe na në atë për të cilën ata u flijuen. Por kjo s’ka me ken e
mjaftueshme për ne, qi sot nuk asht se nuk luftojmë. Na liftojmë,
luftojmë me shoshojn, mbi truallin e këtij varri masiv, mbi truallin e
këtij ish-kampi internimi t’përçarkuem rethekrah me tela me gjëmba.
Ani, duhet të këtë një tash e mas. Gjithseqysh ne i kena këta etshna
para syve tanë, thellë në ndërgjegjen tonë. E i shfletojmë si faqet e
një historie t’harrueme, të joshumlargët për me u ndërmend, e në këtë
ndërmëndje për mos me ken të mëdysht. Por me dëshmu, e me ndëshku. Të
kujtojmë, ndërsa i soditim, e të kumtojmë.
Po, ata kishin vdekur në mënyrën tipike të ekzekutimeve që përdornin
despotët, gjelatët e bishës së etun për gjak. Ata nuk ishin viktimat e
Kmerve të Kuq, as të masakrave të Pol Potit. Natyrisht nuk i përkisnin
as Strebrenices e Reçakut. Ata nuk ishin të vram nga paramilitarët serb,
natyrisht. Por regjimi që u mori jetën atyne, ishte jo më pak mizor e
më makabër se gjithëçfarë ka njohur liria ndër diktatorë e diktatura.
E ndërsa presim me ankth, se cilës nga masakrat i përkasin këto
eshtra, ne kemi 20 vite që heshtëm, bashkë me kufomat e këtyre fatkeqve
gojkyçun, qi guxojnë të flasin sot. Janë së paku 20 vite që ka njerëz që
jetojnë me këtë të fshehtë. Ata nuk treguan dhe vazhdojnë të mos
tregojnë, anipse toka i nxori ato jetë të shuara. Ajo nuk i mbante ende
në gjinin e saj. I nxori për të akuzuar. Një kushtrim eshtrash është
zgjuar e ka mbushur me vikamën e vet të zezë gjithsekah kjo gjamë
flakëron tuj fluturu. Ata jo vetëm se vdiqën për të vetmin krim, që tash
njihet si e drejta themelore e njeriut, lirinë, por ata që i vranë
deshën dhe ti mohonin, ti fshinin me aq lehtësi, si një gabim me gom.
Ata duke rilindun, vijnë nër ne për të dëshmuar, për të akuzuar, për të
kallxu gjithseçka na njerëzit e të tashmes mohuem, të djeshmen ogurzez
të diktaturës komuniste. Ata u zgjuen nga gjumi i thellë në atë luginë
të malit të Dajtit, për me ndërmendë ndërgjegjen tonë letargjike, atë
vetëdije që e ka turbullu vershimi i ndërkryem i nji politike që mbahet
fort pas rrajve të asaj peme t’lvorume prej rrufeve të demokracisë.
E ndërsa ne i presim për t’i përcjell për në banesën e tyne të
fundit, kurrseqysh nuk munet me pranu, se ata do të prehen të qetë, nëse
pranojmë si përmbushje e amanetit të tyne, ceremonialet e lamtumirës,
pathosin e fjalimeve dhe nekrologjitë poetike. Nëse vetëm kjo ndodh dhe
kurrçka tjetër. Pra, nëse ne nuk bahena ma të vetëdijshëm, ma ndëshkues
për krimet e komunizmit, pjellën e kësaj ulkonje kobzezë. Nëse ne e kena
prap në mëdyshaz divorcin me të shkumen, nuk kena ba gja tjetër vetëm
sa i kena shkul ata eshtna nga mali i dajtit për t’i ngul në varrezat e
martirëve. Nëse kjo ka gjasa të ndodh, ata kot që u zgjuan nga Mali me
Gropa, për tu varrosun në një tjetër mal, kodër apo fushë.
Ata nuk u zgjuan nga vdekja për të vrarë askënd, për ma tepër, ata që
u dhanë një plum mas koke, apo ata që i masakruan nëpër bodrumet e
sigurimit të shtetit, apo ata që firmuan ekzekutimin e tyne pa gjyq. Ata
u zgjuan për me kushtru zashëm nër ne, që këta kriminelë të mos munet
ma me viktimizu, as të kalumen, as të tashmën e as të ardhmen e atyne që
dashurojnë lirinë, të bindun se dashurojnë jetën.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:02 am

Guximi intelektual - njeriu që ka guxim, kudo që gjendet prodhon
liri

opinione - Faqe 4 F.0211165225453_m

Nexhmedin
Spahiu

(Përgjigje reagimit të Liri Loshit ndaj shkrimit tim
“Lindja dhe gjymtimi i Republikës së Kosovës”)
Rreziqeve të jetës u futet vetëm njeriu që ka guxim
intelektual, nisur nga motivet morale me ndërgjegjen më të pastër. Asnjë
motiv tjetër qoftë përfitimi material, qoftë përparim karriere, nuk të
shtyn t’i futesh rreziqeve për jetë
Liri Loshi nuk ka asnjë argument kur thotë se “Bota e Re” nuk mund të
bëhej si “Mladina” sllovene, sepse nuk e lenin tipat e Nexhmedin
Spahiut dhe të kolegëve te tij”.
Kurrë në jetën time nuk ka ndodhur që të kem censuruar ndonjë gazetar
apo redaktor. Nuk mund të thotë askush, siç nuk e ka dhënë as edhe një
argument të vetëm as edhe Liri Loshi, se unë kam stopuar ndonjë opinion
apo koment të kujt do qoftë që ka shkruar apo folur me emër e mbiemër.
Kjo nuk ka ndodhur as kur kam qenë redaktor te “Republika” e “Koha Jonë”
në Tiranë, as kur kam qenë kryeredaktor (1995) në njërën prej dy
gazetave më të mëdha të kohës në Shqipëri, gazetën “Albania”, as nuk ka
ndodhur ta bëj këtë si drejtor në Radio Televizionin e Mitrovicës, e aq
më parë kjo nuk ka ndodhur ndaj ndonjë gazetari apo redaktori të gazetës
“Bota e Re” kur unë isha kryetar i Konferencës Universitare
(1987-1988), organ i së cilës ishte “Bota e Re”. Përkundrazi, gjithnjë i
kam inkurajuar gazetarët që të jenë më të guximshëm.
Thjesht, kurrë nuk ka ndodhur ndonjëherë që ndonjë vartës i imi ta
sfidonte nivelin tim të guximit edhe pse kudo që kam punuar kam tentuar
të mbledh rreth vetës njerëz sa ma të guximshëm që ishte e mundur.
Në shkrimin tim “Lindja dhe gjymtimi i Republikës së Kosovës” ndër
tjera tregova për problemin që kam hasur më 1987 në tendencën time për
të liberalizuar edhe më tej gazetën studentore “Bota e Re”. E thash që
kjo gazetë edhe para se të zgjidhesha unë kryetar i Konferencës
Universitare ishte gazeta më liberale në Kosovë. Sigurisht, ky pohim imi
është një kompliment për kryeredaktorin e atëhershëm të saj Bardh
Hamzajn dhe gazetarët e saj. Përmenda disa nga gazetarët që ishin
kampionë të liberalizmit në atë kohë. Problemi ishte se secili nga ata
ishte tejet individualist dhe së këndejmi nuk mund të koordinoja me të
gjithë ata për t’krijuar ekip çfarë ishte ekipi i “Mladinës” sllovene që
koordinonte me politikanë liberalë sllovenë.
Liri Loshi thotë se “Tendenca e redaksisë se ‘Botës se re’ ishte qe
kryeredaktorin ta emëronte redaksia”. Kjo është budallallëk. Askund në
botë kryeredaktorin nuk e zgjedhin gazetarët por pronari i gazetës. Nëse
ashtu ka menduar, kjo tregon se sa naiv ka qenë Liri Loshi jo vetëm
atëherë por edhe tani.
Nëse Konferenca Universitare ishte botues (pronar) i “Botës së Re”
atëherë sigurisht që ajo edhe e emëronte kryeredaktorin, e s’kishte se
si të ndodhte ndryshe.
Liri Loshi thotë më tutje: “Dhe tani na del, se më të vetëdijshëm dhe
më largpamës ishin zyrtarët politikë të verifikuar nga LKJ e asaj kohe,
sesa gazetaret studentë”
Kjo është e vërtetë. Përse Halil Matoshi mund t’i botonte artikujt e vet
më të guximshëm te “Bota e Re” e jo tek “Zëri” ku ishte në marrëdhënie
pune? Sepse tek “Bota e Re” kishte kush t’ia mbronte shpinën
kryeredaktorit që lëshonte për botim shkrime të tilla. Dhe për të qenë
tërësisht korrekt kjo nuk ishte vetëm meritë e imja si kryetar i
Konferencës Universitare, por edhe i Prof.Dr. Liman Matoshit, kryetar i
Lidhjes së Komunistëve në Universitetin e Prishtinës, njeri ky me merita
shumë të mëdha që autonomia e Kosovës nuk ra edhe më herët se më 1989.
Propozimi për largimin e Azem Vllasit, Ekrem Arifit, Kaqusha Jasharit
etj, nga udhëheqja e Kosovës, është iniciuar pikërisht nga Universiteti
I Prishtinës. Kjo ka ngjarë pikërisht atëherë kur i ka përfunduar
mandati profesor Liman Matoshit dhe kur më ka përfunduar mandati mua si
kryetar i Konferencës Universitare. Gjatë 2 viteve paraprake (1987,
fillim viti 1988), çdo shtizë e Beogradit thyhej nga profesor Liman
Matoshi. Është dëm i madh që një njeri aq i pjekur e politikisht aq
stabil nuk është edhe tani në skenën politike kosovare.
Liri Loshi duhet ta kujtojë se para se ta emëroja kryeredaktorin pata
emëruar Këshillin Botues të gazetës “Bota e Re”, ku po ashtu pata
mbledhur njerëzit më të guximshëm të skenës politike e gazetareske të
Kosovës, përfshi këtu edhe presidentin aktual Fatmir Sejdiu, kontributin
e atëhershëm të të cilit e vlerësoj më të rëndësishëm se sa edhe
sotshmin si President i vendit. Vetëm nën një mburojë të këtillë
politike “Bota e Re” ka mundur të jetë gazeta më liberale në Kosovë.
Në shkrimin tim unë po thosha se nën këto kushte, nën këtë mburojë
politike gazeta kishte mundësi të shkonte akoma më tej, por nuk mund të
krijohej ekipi.
Është e vërtetë se Liri Loshi nuk ishte ndonjë ithtar i
Vëllazërim-Bashkimit i Jugosllavisë së Titos, sikur edhe shumë të tjerë,
por për dallim nga njerëzit e guximshëm të asaj kohe (si psh. Halil
Matoshit që edhe atëherë ishte po ky Halili që është sot), Liri Loshi
ishte një gazetar frikacak. Kjo ishte arsyeja përse unë nuk e bëra
kryeredaktor të gazetës pas shkuarjes së Bardh Hamzajt në shërbimin
ushtarak. Bardhi ka qenë i matur që unë nuk mund ta cytja më tutje, por
Bardhi nuk ishte frikacak. Nëse Bardhi nuk shquhej për guxim t’paktën
frikacak nuk ishte. Kurse Liri Loshi ishte frikacak dhe përkundër
lutjeve ta axhës tim të ndjerë që si mësues i Liri Loshit kishte dëshirë
ta shihte nxënësin e vet kryeredaktor nuk mund t’ia plotësoja këtë
dëshirë. Nuk mund ta bëja kryeredaktor një gazetar frikacak.
Më tej Liri Loshi vazhdon: “Nëse të dy Konferencat e asaj kohe, pra
ajo e rinisë së Kosovës dhe ajo e Universitetit, paskan prodhuar liderë
aq atdhetarë dhe largpamës si Nexhmedin Spahiun dhe Fadil Demakun,
atëherë pse nuk i kanë hequr qafësh gazetarët e atëhershëm të “Botës së
Re” për t’i zëvendësuar me anëtarë kryesish të kryesive ku ata kane qenë
kryetarë, apo anëtare me kompetencë?!”.
Përgjigjja është e thjeshtë: nuk kisha ku t’i gjëja. S’kishte. Këtë po e
thosha në shkrimin tim. Kishte gazetarë të guximshëm por jo edhe me
cilësinë e të qenët bashkëpunëtor për të krijuar ekip.
Më tutje Liri Loshi vazhdon: “Është e vërtetë se “Bota e Re” ka qene
organ i Konferencës Universitare të LRS te Kosovës, por redaksia e
gazetës pjesën më të madhe të kohës iu ka shmangur “obligimeve” ndaj
“supremit” te vet.”
Kjo është tepër naive. Nuk ka asnjë argument që unë të kem tentuar ta
pengoj botimin e ndonjë shkrimi në “Bota e Re”. Le ta thotë Liri Loshi,
se ku paskam tentuar unë ta bëjë këtë. Nëse gazetarët e “Bota e Re”,
paskan qenë aq të zotë e të padëgjueshëm përse nuk rezistuan pasi që unë
përfundova mandatin. Por juve ju hoqën pa u mbushur viti nga koha që
unë përfundova mandatin. Jo, jo, ju ishit të lirë e të padëgjueshëm
sepse unë, prof. Liman Matoshi, prof.Fatmir Sejdiu etj, sakrifikonim për
lirinë dhe “padëgjushmërinë” tuaj.
Me tej Liri Loshi thotë se, “Nexhmedinin madje, askush nuk e ka
penguar te paraqitej me idetë e tij origjinale për kombin dhe krizat e
tij të kohës, të cilën kurrë nuk e bëri gjatë asaj kohe”.
Kjo s’është e vërtetë. Unë kam botuar në gazetën “Rilindja” që kur isha
nxënës në shkollë të mesme. Paraqitjet e mia publike, fjalimet,
diskutimet, organizimet letrare, organizimet e kuizeve, botimet në
gazeta, etj. etj., ishin ato që bënë të zgjidhesha kryetar i Konferencës
Universitare. Unë s’kisha asnjë familjar në pozita shoqërore. Për më
tepër, që baba im ishte punëtor fizik, nana ime amvise, gjyshit i ishte
hequr përjetësisht e drejta për të votuar për shkak se vëllain e tij e
kishin pushkatuar partizanët më 1945 si njeri që kishte qenë anëtar i
Lidhjes së Dytë të Prizrenit dhe deputet në Parlamentin e Shqipërisë më
1943/44, dhe ideologu i kryengritjes së Shaban Polluzhës.
Liri Loshi injoron fjalimin tim të Vjeshtës 1989 në Konferencën
Krahinore, i paraqitur të nesërmen në gazetën “Rilindja”, e të cilin e
përmenda në një shkrim të paradoditshëm. Nëse dikush do t’më pyeste se
cila është gjëja më e guximshme që kam bërë në jetën time, gjëja që ka
pasur më së shumti impakt në shoqëri, atëherë ky është pikërisht fjalimi
im i Vjeshtës 1989 në Konferencën Krahinore për nevojën e sistemit
shumëpartiak, lirinë e shprehjes etj.
Kjo plotësisht e hedhë poshtë atë që thotë më tutje Liri Loshi:
“Nexhmedini i hyri rrugës së shkrimeve vetëm pasi doli në tokën e lirë -
në Shqipëri”.
Po si qenka e mundur që unë, sipas Liri Loshit, nga një “dhunues i
fjalës së lire” në Kosovë, brenda natës të krijojë emër analisti në
Shqipëri, dhe brenda 3-4 viteve të bëhem redaktor e kryeredaktor i
gazetave mëdha në Shqipëri, në ndërkohë që gazeta “Rilindja” shitej
vetëm në mesin e komunitetit kosovar në Shqipëri. Sigurisht që këtë mund
ta bënte vetëm një njeri që jo vetëm nuk shkruante për herë të parë, po
që t’ketë qenë larg stereotipeve të gazetarëve e analistëve të
Prishtinës e Tiranës.
Liri Loshi dhe të gjithë ata që nuk kanë qenë në Shqipërinë e asaj
periudhe (1991-1998) duhet ta dinë që Shqipëria ishte një vend i lirë,
por shumë i rrezikshëm. Një vend ku DB-serbe, ASFALIA greke, e gjithë
shërbimet sekrete të botës së interesuar për Shqipëri, operonin me
kapacitetet më të mëdha se edhe në vendet e tyre. Temat që unë kam
trajtuar kanë qenë temat më të rrezikshme të mundshme: problemet
shqiptaro-serbe, shqiptaro-maqedonase, shqiptaro-greke etj. Kam
paralajmëruar rrezikun e skemave piramidale në Shqipëri në vazhdimësi
nga tetori 1995 e deri te shembja e tyre në janar-shkurt 1997.
Këtu nuk është dashur vetëm dije, por në radhë të parë guxim, sepse
kanë qenë në pyetje miliarda dollarë dhe, unë jetoja në një shtet si
Shqipëria post-komuniste ku nuk funksiononin as gjykatat as policia.
Jetoja në një vend ku t’vetmen mbrojtje e kisha nga Perëndia. Por kjo
mbrojtje ishte vërtetë hyjnore: asnjëri nga ata që më sulmuan fizikisht
nuk jetoi më gjatë se 2 vite pas atij sulmi. Në asnjërin nga ata që më
sulmuan nuk u hakmora unë. U hakmor vetë Perëndia. Kisha mbrojtjen e
Perëndisë edhe kur ndaj meje u bë atentat në pusi me breshëri plumbash
ku asnjëri s’më qëlloi.
Natyrisht, këtyre rreziqeve u futet vetëm njeriu që ka guxim
intelektual, që e ndjen për borxh ta thotë atë që di me ndërgjegjen më
të pastër. Asnjë motiv tjetër qoftë përfitimi material, qoftë përparim
karriere, nuk të shtyn t’i futesh këtyre rreziqeve.
Kështu që Liri Loshi duket tejet i lajthitur kur thotë: “Nexhmedini i
hyri rrugës së shkrimeve vetëm pasi doli në tokën e lirë - në
Shqipëri”.
Njeriu që ka guxim, kudo që gjendet ai prodhon liri. Për frikacakun
gjithnjë ka arsye për të qenë i frikësuar. Liri Loshi jeton në Kanada që
njihet si vendi më i lirë e më demokratik në botë, por ai edhe pse nuk
është i pamençur, edhe pse ka talent për t’i shprehur mendimet bukur,
nuk shkruan për problemet e atdheut e të shoqërisë. Nuk shkruan sepse
edhe atje në Kanada ka frikë. Më sulmon mua, sepse e Liriu e di që unë
nuk kam polici sekrete që t’ia vë pas dhe shëron kompleksin e vet duke
hedhur shtiza ndaj meje sikur të kem pushtet politik.
Njeriu që ka pushtet moral, siç kam unë, edhe po të ketë pushtet
politik nuk e përdorë atë për t’i kufizuar lirinë tjetrit. Përkundrazi,
njeriu që është i lirë e që ka pushtet moral lufton edhe për lirinë e
tjetrit.
Prandaj i dashur Liri Loshi mos ngurro të hedhesh akoma shtiza drejt
meje se helbete gabimisht e hedhë ndonjë shigjetë drejt atyre që kanë
pushtet politik dhe sheh se nuk bëhet qameti.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:02 am

Ndarja e Maqedonisë do të jetë e pashmangshme

opinione - Faqe 4 F.0211165345449_m

Faik
Krasniqi

Janë shumë faktor dhe ekzistojnë 1001 arsye për ndarjen e
shtetit artificial të Maqedonisë.
1. Nga marrëveshja e Ohrit që është arritur të nënshkruhet në vitin
2001, për t'i dhënë fund konfliktit mes shqiptarëve dhe maqedonasve, dhe
nga kjo marrëveshje shqiptarët në Maqedoni nuk kanë përfituar asgjë,
edhe pse politikanët shqiptarë atje (për hir të patriotizmit folklorik,
duke mbushur xhepat me lekë) manipulojnë me popullatën shqiptare vetëm e
vetëm për të fituar poenë politikë se kemi arritur këtë apo kemi
arritur atë, kurse realiteti flet krejt ndryshe. Se sa punojnë
politikanët shqiptarë në Maqedoni për interesat e shqiptarëve, kjo u pa
në zgjedhjet e fundit lokale dhe për president që u mbajtën në Maqedoni,
ku në vend se partitë politike shqiptare, të dilnin me një kandidat për
president, dhe ta mbështetnin IMER SELMANIN e DR-se për president (siç
thotë një fjalë e urtë popullore më mirë dreqi yt sesa melaqja e huaj)
të Maqedonisë së paku të hynte në balotazh me GEORGI IVANOVIN e
VMRO-DPMN-së. Tri partitë kryesore shqiptare dolën në zgjedhje me 3
kandidatë për president, madje ata shkuan edhe më larg kundër interesave
të veta kombëtare, duke mbështetur (djallin) kandidatët maqedonas në
ato komuna ku rrezikoheshin komunat shqiptare të qeveriseshin nga
shqiptarët, kjo vetëm për inate politike dhe personale preferonin një
maqedonas të udhëheqin komunat me shumicë shqiptare, kurse maqedonasit
përkundër rivalitetit me partitë tjera maqedonase, mbështetën kandidatët
maqedonas ku ishin në garë me shqiptarët duke lënë anash rivalitetin
politik para atij kombëtar.
2. Në kushtetutën e Maqedonisë, në bazë të marrëveshjes së Ohrit
është dashur që edhe shqiptarët të përfshihen si dy popuj shumicë,
bashkë me popullin maqedonas si komb shtetformues, por as nga kjo deri
më tash nuk është arritur asgjë.
3. Në regjistrimin e popullsisë shteti hibrid si gjithmonë për
shqiptarët përdor standarde të dyfishta (që kanë prejardhje nga Kosova)
,vetëm e vetëm për t'ju mohuar shtetësinë maqedonase, dhe nga këto
standarde të dyfishta që u bënë shqiptarëve shteti maqedonas, me mijëra
shqiptarë atje nuk posedojnë nënshtetësi maqedonase, nga frika e
maqedonasve se shqiptarët në një të ardhme të afërt do të bëhen
popullatë shumicë në Maqedoni. Frika e maqedonasve për natalitetin e
shtuar të shqiptarëve u pa edhe me propozimligjin në parlament, ku do të
dënohen me gjobë të gjithë ata persona që nuk martohen, për femra deri
në moshën 27 vjeçare kurse për meshkuj mosha 30 vjeçare, këto ligje apo
propozim ligje janë normale vetëm në shtetet diktatoriale dhe assesi në
vende demokratike (e sidomos një shtet që synon integrime euroatlantike)
ky ligj u ''miratua'' për të nxitur popullatën maqedonase për shtim të
natalitetit maqedonas (që kanëe ulje drastike) nga frika e natalitetit
të shtuar të shqiptarëve.
4. Në institucionet shtetërore të Maqedonisë, numri i shqiptarëve të
punësuar vazhdon të jetë akoma në përqindje të vogël, edhe pse ky numër
do të duhej të ishte shumë më i lartë, ku në bazë të regjistrimit të
popullsisë në Maqedoni të bërë në vitin 2002 del se shqiptarët përbëjnë
25.2% të popullsisë në Maqedoni, edhe pse dihet që përqindja e
shqiptarëve është shumë më e lartë (deri në 40%).
5. Shteti maqedonas, përkatësisht parlamenti miratoi ligjin për
familjet e dëshmorëve, veteranët dhe invalidët e luftës vetëm për
maqedonasit, duke anashkaluar familjet e dëshmorëve, veteranëve dhe
invalidëve të luftës së UÇK-së (USHTRIA ÇLIRIMTARE KOMBËTARE) madje vrau
dhe arrestoi me qindra ish-ushtarë të UÇK-së, me akuza të llojllojshme
për ''terrorizëm'' etj., etj.
6. Decentralizimi që është bërë në Maqedoni ka qenë tepër
diskriminues për shqiptarët, duke bërë komuna lagjet shqiptare të
Shkupit në mënyrë që de juro t'i ndajë ato nga Shkupi, vetëm për qëllim
që qyteti i Shkupit të mbetet i maqedonasve, kur historikisht dihet që
qyteti i Iliridës Shkupi ka qenë me shumicë shqiptare dhe qyteti që ka
pasur më së shumti shqiptarë në trojet etnike shqiptare, por ky
diskriminim është bërë edhe në komunat tjera me shumicë shqiptare, duke e
shkëputur ligjërisht Likovën nga Kumanova, Zajasin nga Kërçova,
Bogovinën nga Tetova etj.
Dhe në qoftë se shqiptarët në Maqedoni dhe partitë shqiptare (hapni
sytë mirë) atje mbyllin sytë para këtyre diskriminimeve bizare që po u
bëhen nga pushteti maqedonas, dhe nuk kërkojnë alternativa për të marrë
kulaçin (atë që u takon) një ditë shqiptarët në Maqedoni do të
krahasohen (nuk do të kenë peshë) si pakicat tjera kombëtare që jetojnë
në Maqedoni si; boshnjakët, turqit, romët etj., që kanë nga 1-2% të
popullsisë. Andaj partitë shqiptare në Maqedoni (BDI të dalë nga
koalicioni qeveritar, partitë shqiptare të shkëpusin koalicionet me
partitë maqedonase në nivel lokal dhe jo të bëjnë koalicione me
''djallin" për hir të kolltukut dhe interesave partiake dhe në dëm të
shqiptarëve) shqiptarët në Maqedoni (t'i bojkotojnë institucionet
maqedonase) duke e futur Maqedoninë në krizë të thellë politike, Kosova
duke bojkotuar mallrat maqedonase dhe Shqipëria si anëtare e NATO-s duke
bërë veto kundër Maqedonisë, siç bëri Greqia duke ju bërë një ''nder'
'{se bëri për hatër të shqiptarëve} shqiptarëve të Maqedonisë, do ta
godisnin dhe do ta futnin shtetin hibrid dhe kështu Maqedonia do të
futej në një kolaps të thellë politik dhe ekonomik, dhe kjo goditje do
t'ia vështirësonte ekzistencën shtetit të Maqedonisë dhe do të frenonin
orekset homogjeniste popullit të shpikur (nga Tito) maqedonas dhe kjo
goditje e rëndë do ta detyronte vetë pushtetin dhe popullatën maqedonase
të kërkojë ndarje, ashtu siç kërkuan në vitin 2001 gjatë konfliktit mes
shqiptarëve dhe maqedonasve, kur Akademia e Shkencave të Maqedonisë,
ish-kryeministri maqedonas Lupco Georgievski dhe pjesa dërmuese e
politikanëve maqedonas, por kjo ndarje e natyrshme fatkeqësisht nuk u
përkrah nga një pjesë e madhe e politikanëve shqiptarë. Andaj ndarja me
ose pa fleta poseduese, bashkimi me Shqipërinë ose me Kosovën, ose si
Republika e Iliridës, është i domosdoshëm për të marrë atë që u takon
shqiptarëve në Maqedoni, se nesër mund të jetë shumë vonë, ashtu siç u
bë ''vonë'' për Manastirin (qyteti i abetares shqipe), që dikur ishte me
shumicë shqiptare. Koha po punon (dielli po rrezon) për ne shqiptarët,
sepse nga ky lloj diskriminimi i tmerrshëm që po u bëhet shqiptarëve,
duhet të veprojmë, sepse ky është realitet, ngase ndarja e Maqedonisë do
të jetë e pashmangshme.
(Autori është publicist i pavarur nga Prishtina)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:03 am

Stina e protestave sociale dhe retroaktiviteti i pagave të
deputetëve-ministra

opinione - Faqe 4 F.0211165459630_m

Valon
Murati

1.
Stina e protestave sociale po fillon. Në Kosovën të cilën e kanë lodhur
për dekada problemet e mprehta politike, po fillon të zgjohet edhe
ndjenja e një revolte sociale që gjithnjë është zgjatim edhe i situatës
dhe problemeve politike. Kjo revoltë sado në fillimet e saj, sado e
paorganizuar, po dëshmon se ne po hyjmë në një periudhë kur pakënaqësitë
sociale do t’i përcjellin tensionet politike dhe ndonjëherë edhe do të
dyzohen për të shpërthyer si një e vetme: si reagim ndaj garniturës
politike vendore dhe ndërkombëtare që po e qeveris Kosovën dhe si reagim
ndaj kornizës politiko-juridike që ia kanë veshë Kosovës.
Protestat e mjekëve, të policëve, të punëtorëve të Shërbimit
Korrektues të Kosovës, paralajmërimet për grevat e tjera të punonjësve
të institucioneve publike për rritje pagash dhe përmirësim të kushteve
të punës duket qartë se do të jenë uverturë të një procesi të gjatë
pakënaqësish sociale dhe politike.
Nuk ka dyshim se niveli i organizimit të këtyre pakënaqësive është
ende në fazën fillestare. Ende shihet se forca e protestave përballë
qeverisë është e dobët. Ende vërehet se qeveritarët mund të manipulojnë
edhe me kërkesat e punëtorëve, edhe me organizimin e tyre. Gjithashtu ky
organizim pakënaqësish këto ditë më shumë sesa e vuri në pah forcën e
sindikatave, tregoi për nivelin organizativ ende të brishtë të tyre.
Protestat e copëzuara ende po janë kafshatë e lehtë për Qeverinë.
Sidoqoftë, nuk ka dyshim se këto protesta mund të shërbejnë për një
konsolidim të radhëve të punëtorëve të Kosovës, si të atyre që punojnë
në institucionet shtetërore dhe publike, ashtu edhe të atyre që punojnë
në sektorin privat, organizimi i të cilëve do të mund të bëhej në një të
ardhme të afërt. Një organizim më koheziv jo vetëm që do të ishte më
vështirë për t’u thyer e manipuluar, por do t’i kishte edhe kërkesat më
të artikuluara dhe do të ishte më i pranuar nga opinioni i gjerë.
2.
Një prej argumenteve themelore të qeveritarëve tanë kur ballafaqohen me
protestat sociale të punëtorëve të institucioneve publike në Kosovë
është se kaq janë mundësitë buxhetore të Kosovës. Dhe nuk ka dyshim se
mundësitë buxhetore të Kosovës janë të kufizuara. Por në anën tjetër,
cila është porosia që qeveritarët tanë japin me mënyrën sesi sillen me
paranë publike dhe me shpenzimin e saj, pra me këto të ardhura të pakëta
që ne e kemi si shtet? Sigurisht që porosia është shumë e keqe.
Ajo çka qytetarët tanë shohin dhe dëgjojnë çdo ditë janë
papërgjegjësia në qeverisje, nepotizmi, korrupsioni, e deri tek
shpërdorimet marramendëse të parasë publike. Të kësaj paraje që ata po
na thonë se është e kufizuar. Mjekët dhe punëtorët e tjerë mjekësorë,
mësuesit e arsimtarët, policët e gardianët e burgut, prokurorët e
gjyqtarët, shërbyesit e tjerë civilë, duhet çdo ditë t’i shohin me sytë e
tyre e t’i dëgjojnë me veshët e tyre të gjitha papërgjegjësitë e
eprorëve të tyre, të shohin sesi njerëzit janë pasuruar brenda natës
duke keqpërdorur paranë publike dhe pozitën qeveritare, e në anën tjetër
të luten të mos protestojnë për shkak të kufizimeve buxhetore.
Ata gjithashtu do t’i krahasojnë pagat e tyre me punëtorët e PTK-së,
të Aeroportit e të KEK-ut, por edhe me ato të deputetëve të Kuvendit të
Kosovës e të Qeverisë së Kosovës dhe nuk kanë se si të mos dëshpërohen.
Thellë në vete e ndiejnë se nuk janë më të padobishëm se këta shërbyes
civilë që kanë paga disa herë më të larta se ata. Megjithatë, po qe se
shërbyesit civilë do ta kishin ndier se qeveritarët po i rreken me
seriozitet shërbimit të interesave publike, se ata vërtet po bëjnë
ç’është e mundur që me politika të përgjegjshme ekonomike e fiskale dhe
me qeverisje të mirë e të përkushtuar në të gjitha drejtimet ta ngritin
në këmbë këtë vend, atëherë mirëkuptimi i tyre do të ishte sërish i
madh.
Seriozitetit në qeverisje dhe në menaxhimin e parasë publike ky
popull do t’i përgjigjej me seriozitet në punë dhe me mirëkuptim ndaj
kufizimeve buxhetore të vendit. Sidoqoftë, në Kosovë po ndodh diçka e
kundërt me këtë. Qytetarët në lëkurën e vet e kanë ndier se buxheti i
limituar i Kosovës për dikë ka qenë nënë e për dikë njerkë. Dhe duke u
sjellë kështu me buxhetin, ai vështirë e ka të rritet me normën e duhur,
dhe, si rrjedhim, gjithnjë do të mbetet buxhet i keqpërdorur nga pakica
(qeveritarët e ndryshëm) në dëm të shumicës (qytetarët e Kosovës).
3.
Për ta dëshmuar papërgjegjësinë e qeveritarëve, këto ditë, në kulmin e
pakënaqësive sociale u ndez debati mbi një vendim kontradiktor të
Qeverisë së Kosovës, që 13 ministrat dhe zëvendësministrat që janë edhe
deputetë të Kuvendit të Kosovës, ta marrin edhe gjysmën e rrogës së
deputetit në mënyrë retroaktive që nga janari i vitit 2008. Dhe ky
vendim pason një vendim tjetër të qeverisë në fillim të vitit 2008, kur
vendoset se të gjithë shërbyesit civilë, duke përfshirë edhe të
emëruarit politikë, nuk mund të marrin më shumë se një pagë nga buxheti i
Kosovës. Ky vendim shkaktoi edhe reagimin e kryetarit të Kuvendit të
Kosovës që e quajti të paligjshëm.
Por ta lëmë mënjanë ligjshmërinë e këtij vendimi. Çka mund të themi
për moralin e tij? Si është e mundur që buxheti i Kosovës nuk ka
kufizime kur kemi të bëjmë me ministrat e zëvendësministrat, por ka kur
kemi të bëjmë me mjekët, policët, mësuesit, prokurorët, gjyqtarët etj.!?
E ardhmja evropiane e Kosovës është shndërruar në dogmën e re që
garnitura politike ia imponon këtij populli. Po si mund të hyhet në
Evropë me një mjekësi buzë kolapsit, me një arsim me dinjitet të
nëpërëmbur, me një ekonomi të rrënuar dhe me gjyqtarë, prokurorë e
policë të pakënaqur me pozitën e vet në këtë shoqëri.
Hyrja në Bashkimin Evropian, përtej retorikës boshe, do të duhej të
ishte motiv për ta ndërruar realitetin në të gjitha fushat e jetës, për
ta bërë jetën e qytetarit tonë më me dinjitet. Përndryshe, hyrja në BE
si qëllim në vete nuk do të kishte kurrfarë kuptimi. Kështu dje
protestat sociale relativizoheshin në emër të pavarësisë, sot në emër të
buxhetit të limituar dhe “perspektivës evropiane të Kosovës”. Por këto
motive do të fillojnë të mos çojnë peshë më.
Ndryshimi i kornizës së ngushtë juridiko-politike në të cilën është
ndrydhur Kosova, fitimi i sovranitetit dhe vetëvendosjes së plotë së
bashku me protestat sociale për ngritje pagash, kushte dinjitoze në punë
e kundër qeverisjes së keqe që do të mobilizojnë gradualisht shumë
shtresa të popullsisë do të jenë motivet e protestave të ardhshme të
qytetarëve të Kosovës. Të mos habitemi kur këto dy motive do të dyzohen
herë pas here në një motiv: atë për një jetë më të mirë për të gjithë
qytetarët e Kosovës.
(Autori është anëtar i KP të Lëvizjes për Bashkim)
Kontakti: valonmurati@levizjaperbashkim.com

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:03 am

Terrori psikik, formë diktatoriale

opinione - Faqe 4 F.0213034908964_m

Jusuf
Zimeri

Fenomeni i terrorit psikik në përgjithësi në shoqëri njerëzore
edhe pse është formë e vjetruar, sërish po gjen shtrat të volitshëm edhe
në shoqërinë bashkëkohore moderne në të gjitha format e jetës, e me
theks të veçantë në vendin e punës. Detyrimi i të nënshtruarit ndaj
udhëheqësve, punëdhënësve, drejtorëve dhe njerëzve të parë të
organizatave dhe institucioneve të ndryshme, për të siguruar kafshatën e
bukës dhe mbijetesën, për fat të keq, gjithnjë e më shumë po bëhet
pjesë realitetit tonë praktik në shoqërinë tonë të quajtur demokratike.
Ky fenomen, për të cilin thuajse nuk çan kokën askush në këtë
shoqëri, përveç viktimave gjithnjë e më shumë po inkurajon funksionarët e
lartë, liderët dhe njerëzit e parë të institucioneve dhe organizatave
qofshin ato të shoqërisë civile, shtetërore, politike, private apo edhe
fetare në një ekstravagancë të pa përshkruar, që në organizatat e tyre
të formojnë falangat dhe gardët e tyre nga rrethi më i ngushtë me
interesa të përbashkëta, nga individ të cilët veprimtarinë e tyre
(de)konstruktive ta zhvillojnë mbi kurrizin dhe në dëm të të tjerëve.
Përmes këtij fenomeni, falë këtyre falangave, të formuara nga
individë të instrumentalizuar e të quajtur lojal, arrijnë që të
demonstrojnë ekzibicionizmin e tyre, dhe përmes tyre arrijnë që,
drejtorët apo udhëheqësit e organizatave apo institucioneve të krijojnë
një imunitet, i cili jo vetëm që është i rrejshëm, por që në esencë
është aq sa joligjor po aq edhe jo moral, po që sipas tyre i mundëson
qeverisje dhe udhëheqje sa më të gjatë dhe më profitabile për konton
individuale apo klanore.
Në anën tjetër kjo formë e qeverisjes dhe menaxhimit me delikuencë, e
mbuluar me politikë ekspansioniste dhe e zhveshur edhe nga etika
njerëzore, e të mos flasim për etikën e punës, fesë, demokracisë dhe
mirëqenies sociale, jo vetëm që eksterminon kompaktësinë dhe raportet
kolektive brenda një organizate, por reflektohet thellë edhe në jetën e
përditshme sociale.
Ky menaxhim dhe kjo udhëheqje e brishtë në këtë formë, vetëm sa
thellon padrejtësinë dhe shqetësimet në shoqërinë njerëzore, sepse kjo
formë e qeverisjes mundëson emërimin e njerëzve të pa aftë në pozita të
larta shoqërore. Kjo formë e emërimit të njerëzve të pa aftë në pozita
të larta udhëheqëse, dhe me shumë përgjegjësi, shkakton që udhëheqësit e
tillë në organizatat apo institucionet e tyre të instalojnë sistemin
diktatorial, sepse ata realisht ndiejnë rrezik nga jashtë, dhe gjithnjë
jetojnë në ankth, kurse mbijetesa e tyre nuk ka alternativë tjetër
përveç dhunës dhe diktatit që e ushtrojnë ndaj atyre që mendojnë ndryshe
nga ai, sepse vetëm përmes kësaj influence, arrijnë të mbajnë kontroll
të plotë të teren dhe njëkohësisht të formojnë një afoni te shtresa më e
gjerë .
Strukturat udhëheqëse, funksionarët e lartë të organizatave dhe
institucioneve të ndryshme, të zgjedhur apo të emëruar në Ballkan, akoma
nuk po arrijnë të kuptojnë realitetin e pa kontestuar se zgjedhja apo
emërimi i tyre, nuk është vetëm nderë dhe privilegje për ta, por
njëkohësisht është edhe përgjegjësi juridike, etike, fetare dhe
njerëzore. Duhet të kuptojnë se pozitat qendrore udhëheqëse, nuk janë
pozita të përfitimeve të pasurisë individuale, e as të shfryrjes së
epsheve, apo për të arritur reputacion, por është amanet dhe
përgjegjësi.
Kur udhëheqësit tanë të kuptojë përgjegjësinë e tyre, vetëm atëherë
do të kenë mundësi reale që drejtësia të jetë mbi forcën, konsultimet
dhe dialogu mbi dhunën dhe diktatin, dhe populli të jetë mbi qeverinë
dhe udhëheqësit, si dhe interesi i përgjithshëm shoqërorë të jetë mbi
interesat dhe ambiciet individuale apo klanore. Në të kundërtën, herët
apo vonë por e sigurt se karizma e personave të tillë, do tretet sikur
akulli i cili tretet me rrezet e para të diellit të ngrohtë, porse do të
lënë gjurmë të thella në historinë e njerëzimit, e dhashtë Zoti që të
mos ketë edhe vërshime të përgjakura.
Me gjithat do të ishin të lumtur sikur përgjegjësia e tyre të
përfundonte me përfundimin e jetës së kësaj bote, porse krahas asaj që
do të përkujtohen për të keq, dhe do të dënohen nga gjeneratat që vijnë,
do të japin llogarinë dhe përgjegjësinë edhe para Sunduesit absolut.
Andaj, nuk është rastësi citati i profetit Muhamed a.s. kur thoshte:
Udhëheqësi më i mirë është ai të cilin e doni dhe ju donë, luteni për të
dhe lutet për ju, ndërsa udhëheqësi më i keq është ai të cilin nuk e
doni dhe nuk ju do, e mallkoni dhe ju mallkon”.
Si duket populli më së shumti i këndon asaj që i mungon, e shoqërisë
sonë më së shumti i mungon demokracia, drejtësia dhe sinqeriteti, andaj
edhe gjithnjë flitet për këto dy fenomene që realisht janë baza ligjore
për një shoqëri progresive dhe stabile.
Drejtësia është e shenjtë dhe hyjnore, kurse implementimi i saj në
praktikë është imperativ gjeneral që përfshinë të gjitha kategoritë
njerëzore pa dallimi përcaktimi ideor apo politik, përfshinë edhe ata që
kanë pozita të ulëta shoqërore, kurse për ata që kanë pozita të larta
është edhe detyrim ligjor. Në shoqërinë dhe shtetin ligjor ku funksionon
ligji dhe drejtësia, të gjithë njerëzit janë të barabartë para ligjit,
askush nuk mund të qëndrojë mbi ligjin, ngase ligji është mbi të gjithë.
Andaj, çdo veprim që është në kundërshtim me ligjin dhe rregullat
konsiderohet krim pavarësisht se nga kush buron.
Liderët tanë qofshin politik apo shpirtërorë, shpeshherë duke e
demonstruar demokracinë dhe drejtësinë në mënyrë monstruoze, në veten e
tyre formojnë stereotipa të pa parë, duke u shtirur se ata janë edhe
shpëtimtarët të vërtetë jo vetëm të popullit, por edhe kozmosit. Këto
stereotipa të krijuar, shpeshherë, nëse nuk arrijnë të funksionojnë
ndryshe, për të sjellë vendime “demokratike” shfrytëzojnë xhokerin
alternativ ligjor të quajtur veto.
Përveç këtij xhokeri që përdoret për monokratizim, ata posedojnë edhe
një sistem tjetër mbrojtës i cili quhet imunitet, i cili keqpërdoret në
maksimum nga udhëheqësit e popullit. Përmes shfrytëzimit të këtyre dy
formave juridike, atyre u mundësohet që të hartojnë dhe sjellin ligje
dhe vendime, në interes të grupacioneve dhe klaneve të caktuara, e nëse
eventualisht këto ligje prekin në sedrën e tyre, ata kanë mekanizmin
mbrojtës. Të fshehurit pas xhokerit të vetos dhe imunitetit, si dhe
mbrojtja me to, është mbrojtje me tradhti, falsifikime dhe gënjeshtra
dhe kjo konsiderohet krim dhe mëkat prej mëkateve të mëdha.
Pra, nëse implementimi i ligjit nuk ka tretman të barabartë para të
gjithë anëtarëve të shoqërisë njerëzore pa dallim pozite dhe funksioni,
atëherë ekzistojnë gjasa reale që në atë shoqëri të hapen shtigjet e
diktaturës dhe imponimit të mendimit dhe lirisë. Para asaj shoqërie
hapen dyert e krimit të organizuar institucional dhe korrupsionit dhe
mosfunksionimi i sistemit juridik e as shoqërorë, siç po ndodhë shpesh
në shoqërinë tonë.
Ne jemi dëshmitarë të realitetit se në shoqërinë tonë, shpeshherë
ndodhin krime dhe veprime penale që sanksionohen me ligj dhe normativë,
porse aktorët e krimit jo që nuk sanksionohen por për kundër kësaj
shpërblehet me poste më të larta në sistemin shoqërorë. Zbatimi i ligjit
vlen vetëm për ata që nuk janë anëtar të ndonjë partie politike, ose
ndaj atyre që i takojnë taborit tjetër politik që nuk janë në pushtet.
Nëse çështjet trajtohen nga ky këndvështrim dhe kjo logjikë e sëmurë,
atëherë realisht hapet mundësia që elita politike me imunitet të
garantuar të fillojnë të ndërmjetësojnë në çështjet ligjore duke luajtur
edhe rolin e pushtetit gjyqësorë.
Për shoqërinë ku nuk funksionon sistemi juridik, ku ligji
implementohet në mënyrë seleksionuese, ku elita politike ndërhynë dhe
intervenon në çështjet e drejtësisë dhe ligjit, në jurisprudencën
hyjnore islame ekziston një garancë e fuqishme se kjo shoqëri është e
dështuar dhe e shkatërruar, ku Muhamedi a.s. kishte thënë: “Popujt para
jush janë shkatërruar sepse kur ka vjedhur i pasuri dhe ai në pozitë,
nuk e kanë dënuar, ndërsa kur ka vjedhur i dobëti, e kanë dënuar”.
E drejta e lirisë së të shprehurit dhe të menduarit ndryshe nga shefi
i punës, shpeshherë përfundon me pasoja të rënda për ata që nuk kanë
imunitet dhe post udhëheqës në organizatën ku punon, si janë largimi nga
puna, devalvimi për ndërrimit të vendit të punës, presionet
psikologjike që e detyrojnë të ndërgjegjshmit të largohet dhe
distancohet ose nga puna ose nga mendimi i tij, si dhe shumë pasoja
tjera. Tërë këto pasoja radhiten jo si rezultat i diletantizmit
profesional, por si rezultat i pengesës së realizimit të planeve dhe
platformave ploi(e)tike të udhëheqësve. Megjithatë, kjo veprimtari
gjithnjë arsyetohet dhe justifikohet në emër të reformave demokratike që
kërkojnë një profesionalizëm të vërtetë, dhe respektim të normave
juridike, dhe të kodit etik në vendin e punës.
Edhe organet kolektive udhëheqëse strukturoren në atë mënyrë, që
udhëheqësi i këtij organi të ketë dorë të plotë mbi atë organ, sepse
ndryshe nuk mund të funksionojë demokracia individuale. Nuk ka rëndësi,
përgatitja intelektuale dhe profesionale e anëtarëve të organit, sepse
kriteri i vetëm për të qenë anëtarë i atij organi është lojaliteti ndaj
shtatmadhorisë së shefit të punës. Më kujtohet shumë raste e sigurisht
edhe juve ju kujtohen kur njerëzit e parë të institucioneve shprehen se;
të mençur jemi vetë, neve kemi nevojë për të dëgjueshëm e lojal e jo
për të mençur. No koment.
Sa për ta ilustruar pak këtë që e thamë të marrim disa shembuj,
kryetarët e degëve të partive politike demokratike nëpër komuna, kush i
emëron, populli ku ai vepron apo lideri i partisë, kandidatët për
kryetar komune kush i përcakton, popullata ku duhet të veproj ky kryetar
i ardhshëm apo lideri i partisë, kandidatët për deputet, kush e
përcakton listën, popullata ku kandidati do të bëhet deputet i asaj
zone, apo lideri i partisë, pastaj muftitë apo kryeimamët nëpër
Muftini,, kush i emëron, imamët që ai mufti duhet ti përfaqësoj apo,
lideri i tij, e kështu me radhë, pastaj vijnë drejtorët e shkollave,
ndërmarrjeve, gjyqtarëve etj etj.
Pra të gjitha këto procese janë demokratike, sepse sipas kësaj
demokracisë sonë këta njerëz që i emëron lideri, të njëjtit nesër duhet
ta emërojnë dhe t’ia zgjasin jetën e liderllëkut, liderit të tyre. Më
kujtohet një rast kur një lider i një partie normalisht demokratike, në
një miting partiak për zgjedhje lokale në një komunë e shtrirë për toke
nga plagët e luftës, pat thënë: “Kur ne, (si mendoni, kush jemi ne në
parti) përcaktohemi që kryetar komune të jetë edhe një çoban, ai do të
bëhet”.
Pastaj, çfarë është vazifja e parë që duhet bërë ky i emëruari i
liderit Fillimisht të largojë njerëz nga puna ku ka mundësi, tua ndërroj
vendin e punës dhe pran vete të formoj falangën e cila do të bëjë
presion psikik mbi ata që nuk ka mundësi ti largojë nga puna. Po pra,
edhe kjo është demokraci !!!!
Këta shembuj që i theksuam janë vetëm, disa raste kalimthi që i sheh
dhe i kupton çdokush, sepse për ti kuptuar këto padrejtësi, dhe për të
kuptuar se liria dhe demokracia nuk ekziston në institucionet, organet
as në partitë tona politike e demokratike nuk nevojitet ndonjë
përgatitje e veçantë.
Lehtë e kanë gjykatat kompetente për të vërtetuar veprat penale dhe
terrorin fizik që ushtrohet mbi individë apo grupe të caktuara, por
terrori psikik që vazhdimisht po ushtrohet mbi qytetarët e rëndomtë ku
do që gjenden ata, përfshirë dhe të punësuarit në vendet e punës, është
vështirë të vërtetohet me prova fizike, edhe pse nuk është absurde,
sepse edhe për këtë ekzistojnë mekanizma mbrojtëse atëherë kur ekziston
vullneti i mirë.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:04 am

Ëndrra e Gruevskit për Shkupin në vitin 2014

opinione - Faqe 4 F.0213035021161_m

Milazim
Mustafa

Do ta hiqja vetëm periudhën e 2001-shit. Do kërkoja nga secili
lexues i këtij shkrimi që të bëj një retrospektivë dhe nëse mund të gjej
një çast të ndritshëm të historisë sonë kombëtare në Republikën e
Maqedonisë, e kisha lutur publikisht le të më qortojë dhe të më thotë se
nuk jam në rregull. Unë në këtë shkrim do t’i paraqes qasjet e mia si
një qytetar i thjeshtë, por edhe si një studiues i ri.
Ajo që më ka bërë që shumica e gjërave para syve të më duken vetëm
zi, janë hapat e fundit të realitetit politiko-juridik dhe kulturorë në
shtetin në të cilin mezi po mbijetojmë.
Prej 1991-shit e këndej, çdo e keqe që na ndodhte, pas saj kishim një
shpresë për një të nesërme më të mirë dhe se gjërat do të ndryshohen në
të mirën tonë.
Me projektin e fundit të prezentuar nëpër media si “Shkupi 2014”, iu
dha fund shpresave të shqiptarëve se diçka e jona mund të paraqitet dhe
ruhet si argument i prezencës, kulturës dhe historisë tonë në këtë vend.
E gjithë kjo u vulos me projektin e ri qeveritar për dhënien e ngjyrës
se re të sheshit të qytetit të Shkupit, kryeqytetit të dikurshëm të
Dardanisë Ilire dhe vilajetit të Kosovës.
Deri sa të gjitha aktet tjera të diskriminimit që i përjetuam në
lëkurën tonë, ishin të një natyre që na bënin të themi me vete, “të
durojmë edhe kësaj radhe se ndoshta nesër do të jetë më mirë”, ose,
ndoshta pas kësaj fshihet diçka që të ashtuquajturit udhëheqës tanë
shqiptarë në Maqedoni, qëllimisht po e tolerojnë si rezultat i pazarit
politik, apo për ndonjë plani tjetër strategjik.
E gjithë kjo kishte qenë vetëm shpresë e kotë! E gjithë kjo do të
jetë, edhe më e kotë pas vënies së skulpturave dhe realizimit
arkitektonik në sheshin e Shkupit. Ato objekte që veç kanë filluar të
vendosen janë dhe do të jenë gurë-themel i diskriminimit dhe
përjashtimit të çdo gjëje tjetër që është jomaqedonase dhe joortodokse.
Me këtë projekt, politika e re maqedonase i vuri themel shtetit një
etnik dhe diskriminimit të pashoq në Maqedoni.
Të gjitha prioritetet e politikës shqiptare në Maqedoni, si ligji për
gjuhën shqipe, ligji për dëshmorët, familjarët e tyre dhe veteranët,
përfaqësimi adekuat në organet shtetërore, të gjitha këto janë
kalimtare, të gjitha në kohëra më të mira kanë mundësi të realizohen.
Ajo që kurrë nuk do të mund ta kthejmë është sheshi i Shkupit! Kurrë më
nuk do të mund të vendosim as edhe një fakt material që dëshmon se këtu
kanë jetuar dhe jetojnë shqiptarët dhe muslimanët.
Stërngarkimi dhe kiçizimi i sheshit të kryeqytetit të dikurshëm të
Dardanisë dhe Vilajetit të Kosovës, me çdo lloj figure dhe kastraveci e
spiuni maqedonas, mes tjerash edhe objekt të kultit maqedono-ortodoks,
por nuk gjeti dot, as edhe një vend më të vogël për ndonjë element të
ngjashëm që përfaqëson grupin tjetër etnik apo konfesional të këtij
vendi.
Me këtë gjest, që shumë mirë u pa me prezantimin vizual të projektit
qeveritar, për renovimin e sheshit të Shkupit, përfundimisht iu vë këmba
në fyt shqiptarëve që jetojnë në Maqedoni. Gruevski dhe politika e tij
shoviniste i vulosi dhe betonoi themelet e njëetnicitetit në Maqedoni,
si dhe minoi çdo shpresë që ky shtet ndonjëherë do të marrë formën e një
shteti shumetnik.
Këto investime dhe ndërtime, janë themele që vërtetojnë se në këtë
shtet ka vetëm një histori, ka figura vetëm të një kombi e feje.
Kësisoj, gjithçka tjetër që nuk është maqedono-ortodokse është e huaj
dhe jo relevante. Duke e njohur politikën e kësaj garniture qeveritare
(maqedonase) dhe misionin e tyre, nuk habitem aspak. Ata janë duke i
dalë zot, historisë, kombit, gjuhës, kishës dhe shtetit të tyre.
Por çka janë duke bërë politikanët tanë? Duhet të gjithë të dalim në
Urën e Gurit, e t’i qajmë politikanët tanë dhe të gjithë udhëheqësit e
politikës shqiptare që jetojnë dhe veprojnë në Maqedoni. Me të vërtetë
habitem, se si akoma kanë fytyrë të dalin para popullatës dhe të
krenohen se kanë bërë diçka. Habitem me demagogjinë dhe pafytyrësinë e
tyre!
Të lejosh që të përdhoset gjithçka që është e jotja dhe që ndërlidhet
me tënden, e pastaj të dalësh para popullit dhe t’i kërkosh besimin,
kjo është më tepër se idiotësi.
Me heshtjen e tyre, që do të thotë miratim i projektit gjithçka bie
në ujë. Kësaj radhe ju ra nga dora edhe xholi i fundit, vetëm nëse kanë
fshehur ndonjë nën pelenat e tyre. Pas kësaj gjithçka që ata premtojnë
është e kotë! Shqiptarët e humbën luftën ndaj maqedonasve, edhe pse në
atë frontale i mposhtëm, por politikisht, historikisht dhe kulturalisht e
humbën.
Me çka unë nesër do t’ua argumentoj fëmijëve të mi, apo ndonjë
ndërkombëtari se në Shkup, jetojnë dhe kanë jetuar shqiptarët? Kur në
çdo kënd të tij kemi figura të Aleksandërit, Samuilit, Karposhit,
Karevit, Dellçevit, Gruevit, Shenjtërorëve si Kirili, Metodi, Klimenti e
Naumi, si dhe të gjitha elementet dhe figurat e tyre historike do të
bëjnë roje në afërsi të sheshit të Shkupit.
Çka të bëjnë këta tanët? Të gjorit!!!
Më së miri të japë dorëheqje kolektive i gjithë kreu shqiptar në
Maqedoni, të gjitha partitë politike shqiptare të pushojnë së
ekzistuari, të gjithë funksionarët shqiptarë si ata në legjislativ,
ekzekutiv dhe gjyqësi të japin dorëheqje.
Por, para se ta bëjnë këtë, të shkojnë dhe t’ua japin dorën kolegëve
të tyre maqedonas dhe t’u thonë pirolla ju qoftë bre burra, se nuk ishim
në gjendje të matemi me ju. Kjo do të ishte një dëshmi se në zemrat e
tyre akoma ka pak burrni. Me këtë do të dëshmojnë se, kolegët e tyre
maqedonas nuk ua kanë marrë edhe burrninë.
Pse po them që të japin dorëheqje? Sepse, së paku, do të jemi më të
lirë, dhe do ta dimë se të gjitha marrëzirat dhe poshtërsitë që do të na
bëhen në të ardhmen, janë duke na i bërë të huajt, dhe se pjesë e saj
nuk janë tanët. Besoj se do ta kemi më lehtë, së paku arsyetohemi se nuk
ka kush të na mbroj neve dhe interesat tona.
Do ta kenë më lehtë edhe ato nëna kur bijtë e tyre të dënohen me burg
të përjetshëm për ndonjë vepër penale pa mos ekzistuar as edhe një fakt
dhe dëshmi, ta dimë se na ka dënuar shkau, dhe se s’kemi pasur askënd
tonin që të na mbrojë neve dhe interesin tonë.
Që kur t’i shohim familjet e dëshmorëve që edhe më tej jetojnë në mizori
do ta dimë se reagimi i Organizatës së veteranëve si organizatë
joqeveritare nuk përfillen, e jo si tash, kur kryetari i saj është pjesë
e pushtetit.
Që kur nëpunësit shtetërorë të dalin në pension si referentë të rinj,
e dimë se shefat e tyre maqedonas nuk i kanë avancuar dhe nuk u kanë
dhënë hapësirë për t’i treguar kualitetet e tyre.
Që kur të përdhoset kultura jonë, e dimë se kulturën tonë, nuk ka kush
që e mbron dhe afirmon.
Kur të gjitha këto do t’i dimë, atëherë do të jemi ndoshta më keq,
por më të lirë dhe më të qetë. Do ta dimë se së paku armiku ynë nuk
është vëllai jonë, që vazhdimisht luan me ndjenjat tona, por armiku i
vërtet është ai, që gjendet përball dhe kundër nesh, si dhe ai me të
cilin nuk na lidh as gjuhë e as fe.
Vëllezër dhe motra, e kemi rastin që ditëve në vijim, për herë të
fundit të dalim në sheshin e Shkupit tonë deri diku shumetnik. Sepse,
muajve që vijnë, do të jemi të privuar prej një kënaqësie të atillë. Do
të kemi mundësi veç të shëtisim në Shkupin maqedonas dhe ortodoks.
Ndërkaq, liderëve tanë do t’u thosha, për hajr ju qoftë, e humbët
betejën për Shkupin!!!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:04 am

Çfarë po ndodhë me çështjen shqiptare?!

opinione - Faqe 4 F.0213035118778_m

Xhemil
Zeqiri

Fillimisht, shtroj pyetjen; çfarë po ndodhë me shqiptarët në
ish-Republikën jugosllave të Maqedonisë? Kjo pyetje ka qenë dhe po bëhet
gjithnjë e më aktuale prej pavarësisë së këtij shteti artificial.
-Dihet mirëfilli se gjatë sundimit të ashtuquajtur socialist në atë
sistem të dhunës e të mashtrimit; shqiptarët kishin pak të drejta dhe
ato të drejta iu garantoheshin me Kushtetutë, dhe ishte e keqja se, në
praktikë ato të drejta kurrë nuk u realizuan, dhe në fakt ndaj
shqiptarëve pushteti titist zhvillonte një politikë të shtypjes e të
diskriminimit në të gjitha sferat e jetës.
Me pranimin e pavarësisë dhe me ndërrimin e Kushtetutës
“demokratike”, shqiptarët i humbën të gjitha ato të drejta dhe nga
trajtimi shumicë; që në fakt ishin, sipas politikës maqedonase u bën
“brenda natës” minoritet.
Këto ndryshime ndodhën dhe për shkak ndërrimit të sistemit politik
dhe të situatave të krijuara në Kosovë dhe në Shqipërinë Nënë.
Përpjekjet e luftës ilegale, që udhëhiqeshin nga organizatat ilegale
shqiptare me në krye shtetin shqiptar, para viteve 90-ta, objektivat
politike ishin që, shqiptarët si hap i parë drejt lirisë dhe ribashkimit
të tyre të barazoheshin me popujt tjerë në ish-Jugosllavi, Ballkan dhe
Evropë, në aspektet nacionale, ekonomike, politike, ushtarake e të tjera
fusha të jetës.
Këto përpjekje u përkrahën zyrtarisht pa rezerva nga shteti amë.
Siç theksova më lart, me ndryshimin e sistemit në rajonin tonë
ndryshuan dhe kërkesat e drejta të shqiptarëve dhe ndryshuan dhe format e
kërkesave të tyre. Pas shumë vitesh, natyrisht që u bë e domosdoshme
dhe ndryshimi i kësaj lufte.
Vendin e kërkesave për barazi nacionale; sociale, ekonomike ,
ushtarake e të tjera që i shërbejnë përparimit dhe zhvillimit tonë, këto
kërkesa u zëvendësuan me kërkesat e një lufte ideologjike, sipas
orekseve dhe llojeve të partishmërisë, pastaj sipas ideologjisë e
orekseve të sekteve fetare, konsideroj që, pikërisht këtu qëndron e
gjithë fatkeqësia jonë që politikanët shqiptarë, pavetëdijshëm apo pa
dashje ranë në grackat e armiqve tanë shekullorë. Dhe, natyrisht tani
jemi dëshmitarë të kohës se si po zhvillohen ngjarjet, në dëm të
çështjes sonë gjithëkombëtare.
Pra, përçarjet partiake në trojet tona, të nxitura nga politikanët që
ishin shkolluar në shkollën e Kumrovcit i devijuan kërkesat tona.
...Dhe, e tërë filozofia e tyre dinake qe: të injorohen kërkesat e
drejta gjithëkombëtare dhe të kalohet në kërkesa të tjera sekondare, siç
janë integrimi ballkaniko-evropian e të tjera...
Dhe , i tërë potenciali i kësaj lufte u drejtua kundër partive e
grupimeve politike brenda-shqiptare dhe jemi dëshmitarë se këto
marrëzira po ndodhin deri sot: -ja, PD-ja dhe PS-ja, në Shqipërinë
administrative, PDK-ja, me AAK- në Kosovë, dhe PDSH-ja, kundër BDI-së,
në Maqedoni.
Pra, e keqja qëndron në faktin se, partitë shqiptare nuk po merren me
zgjidhjen e çështjes shqiptare, por me ngatërrimin edhe më tej të kësaj
çështjeje apo me cinizëm tiranik; po përpiqen për harrimin e saj. Dihet
mirëfilli se të tëra këto probleme i krijuan dhe po i krijojnë liderët
politikë dje “në krye” me I. Rugovën, kurse tani me në krye - të pakrye
të Sali Berishës.
Kemi ardhur në gjendje të tillë që, edhe pas tri luftërave të
zhvilluara ne shqiptarët nuk arritëm dot që të vendosim një politikë të
drejtë gjithëkombëtare.
Por, megjithatë jam i shtrënguar të theksojë që, faji kryesor i kësaj
politike të prapë anti-kombëtare duhet të kërkohet në shtetin
amë-Shqiperinë, sepse, që prej kur u formua PD- ja nga Sali Berisha
shqiptarët janë në konflikt n´mes veti e jo me pushtuesit e tokave tona.
Mjerisht, po këtë rrugë të pakrye e ka ndjekur kurdoherë dhe
rahmetlia Ibrahim Rugova me LDK-në e “famshme” të tij; po këtë rrugë po e
ndjekin tani dhe pasuesit e tij. Duke bërë këtë, i kanë bërë dhe janë
duke iu bërë shërbime të mëdha Serbisë dhe shteteve të tjera sllave. Pa
dashur këtu t´i rehabilitoj as t´i mbrojë as kundërshtarët e tyre
“opozitarë”, apo aleancistë.
Mendoj se, pa u ndryshuar situata në Shqipëri, në favorin e
shqiptarëve drejt unitetit brenda-shqiptar; nuk do të ndryshojnë as
situatat e konflikteve partiake dhe fetare ndër-shqiptare.
I druaj më së keqes sepse, nuk po kanë të ndalë këto konflikte
ideologjike; partiake dhe fetare dhe mund marrin përmasa të
paparashikuara që bartin në vete rreziqe të mëdha për Shqipërinë Etnike.

Me këtë rast po e theksoj një shembull: këtë ashtuquajtur, “pavarësi” e
Kosovës, nuk po e njohin as kështu siç është e gjymtuar siç është,
gjithë ato shtete me fe islame, për faktin se siç gjykojnë ata: sepse,
ne jemi miq me amerikanët dhe evropianët, pra jemi aleatë me
anti-islamistët; kurse, në anën tjetër Izraeli nuk e njeh Kosovën, duke
na quajtur ne shqiptarëve fundementaistë islamikë, e të tjera pengesa të
ngjashme po kemi ne, si komb.

Ja, pra sa keq na ka zhytur kjo politikë aspak e mençur e politikanëve
të sotëm.
Për t´u përmirësuar e për të marrë së mbari kjo politikë, që deri
tani është me atribute të errëta antikombëtare; që, qe njëzetë vjet po
udhëhiqet nga këto parti që përmendëm më lart doemos duhet t´ua bëjmë
ADN- n, pra, t´ua kontrollojmë gjakun e liderëve politikë, sepse sipas
mendimit tim –këtu, nuk është diçka në rregull...
Ndonëse, për këtë jam i vetëdijshëm se është ca e vështirë të bëhet
sepse, Shqipërinë tani po e sundon me mashtrime e dhunë mafia e klanit
të Zemunit dhe e klanit të Fazlliqit, për të cilin pa hezituar Saloja e
thotë hapur se e kam mik.
Ndërsa, njëkohësisht nuk ngurron t´i kërcënon opozitarët që edhe ju keni
lidhje biznesi me të...
Ndërsa, si pasojë e kësaj maskarade politike, kudo në trojet tona
etnike, UNMIK-u dhe EULEX-i, si miq të përbetuar të Serbisë, po sundojnë
po ashtu me mashtrime e dhunë në Kosovë.
Prandaj, kombi ka mbetur realisht-fatkeqësisht, pa një udhëheqje të
fuqishme që do ta drejtonte drejt fitoreve dhe përparimit e ribashkimit
të shtetit shqiptar.
Një opozitë të fuqishme shikuar nga aspekti i aspiratave
gjithëkombëtare, konsideroj se, padyshim është Lëvizja Vetëvendosje;
mirëpo nëse kjo lëvizje vizionare dhe sypatrembur nuk do ta ketë
përkrahjen e duhur të të gjithë shqiptarëve, mund të themi se, sot o
nesër çështjen shqiptare po e merr lumi.
Kur i shtojmë kësaj plus politikën anti-shqiptare, eksperimentale
kinseglobaliste ballkanike dhe më tej... që “aleatët besnikë” evropianë e
kanë për qëllim vetëm shkatërrimin e kombit më të lashtë dhe
njëkohësisht më të ri në Evropë.
Por, tani e shtroj pyetjen që secilit shqiptar atdhetar; duhet t´ia
vret ndërgjegjen: a mund ta durojmë gjatë këtë gjëmë që po i kanoset
kombit tonë?! A mund të mos bëjmë diçka të mirë për atë të uruar
Shqipëri-siç thoshin rilindësit tanë të mëdhenj?!
O, sot o kurrë!
Atdheu në rrezik!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:04 am

“Bota e re” nuk e kishte as më të voglën lidhje me Nexhmedin Spahiun

opinione - Faqe 4 F.0213042808329_m

Liri Loshi

(Përgjigje në reagimin e Nexhmedinh Spahiut: Guximi
intelektual - njeriu që ka guxim, kudo që gjendet, prodhon liri)
Midis meje dhe Nexhmedin Spahiut duket se ka një keqkuptim esencial.
Reagimi im ndaj shkrimit të tij “Krahina vs Republika”, nuk kishte për
qëllim që Nexhmedin Spahiun ta fajësoja për cenim apo censurim të fjalës
së lirë. Ajo që unë kam dashur ta them ishte se Nexhmedini në kohën për
të cilën flet, nuk kishte asnjë kompetencë zyrtare për ta cenuar apo
censuruar fjalën e lirë, siç pretendon ai. Politikën redaktuese të
gazetës Bota e re e bënte redaksia, jo KU-ja, jo Këshilli i Botimit.
KU-ja ishte një forum i parëndësishëm i rinisë socialiste. Këshilli i
Botimit ishte një dekor si shumë dekore tjera që kishte komunizmi. Pa
asnjë rol tjetër. Përgjegjësinë për “lëshimet” nuk e kërkonte KU-ja, por
Komiteti Krahinor i Informatave, i cili financonte Botën e re. Njerëzit
e pushtetit nuk lejonin që gazeta të bëhej si Mlladina, sepse
kujdeseshin qe ta vrisnin çdo dritë të largët sapo të dukej në horizont.
A ishte Nexhmedin Spahiu njeriu i atij regjimi? Unë po them se nuk
ishte. Ai po thotë se ishte! Kujt duhet besuar.
A ishte Bota e re “organ” i Nexhmedin Spahiut?
Në krye të gazetës shkruante: Bota e re, organ i KU të LRS të
Universitetit të Kosovës. Pra de jure ishte. Ja historia e kësaj
anomalie. Behxhet Haliti, ish kryeredaktor, kishte nxjerr një numer ku
në vend të KU të LRS të UK, kishte shkruar vetëm fjalët: gazetë e
studentëve të Kosovës. Ideja ishte që të fillohej një epokë e re kur
gazeta jonë do të quhej gazetë e studentëve të Kosovës, por jo kurrfarë
organi forumian. Për fat të keq kjo ide nuk gjeti mirëkuptim në forumet e
atëhershme rinore dhe në pranuam që formalisht të ishim gazetë e kësaj
KU-je, por pa u dhënë atyre as edhe mundësinë më të vogël të ndikimit në
ndërtimin e konceptit redaktorial të gazetës.
Kjo fjalë organ për neve ishte tejet e neveritshme, sepse na vinte në
të njëjtën linjë me botimet tjera që ishin organe të partisë në
kuptimin strikt të fjalës, në një kohë që Bota e re kishte një kredo të
veçantë të shprehjes dhe të shtjellimit tematik. Pra, ta quaje Boten e
re organ i dikujt, ishte hiq më pak se një krim. Një krim që
intelektuali Nexhmedin Spahiu nuk e ka të qartë as sot. Ndërkohë, kjo
farë KU e LRS të UK (shih çfarë emërtimi i prapët që edhe tani kur
shkruaj më nxjerr telashe) nuk ishte as pronare e as epror i Botës së
re.
Bota e re kishte buxhetin e vet të ndarë drejtpërdrejtë nga Komiteti
Krahinor për Informata dhe kryeredaktori i saj kishte të ardhura të
rangut të funksionarëve më të lartë të Kosovës, ndërkohë që kryetari i
KU të LRS te UK, ushtronte funksionin e tij në baza vullnetare,
amatoreske, pra pa pagesë. Prandaj, kryeredaktori i atëhershëm emërohej
nga një hierarki shumë më e lartë politike sesa KU-ja. Nuk them se
kushdo tjetër, pra edhe Nexhmedini nuk do të mund të kishte ndonjë
ndikim në përzgjedhjen e kryeredaktorit, por normalisht ishin “VIP”
tjerë ata që merreshin me këtë punë e jo “funksionarët” e nivelit të
Nexhmedinit. Pra, edhe vetë kryeredaktori i gazetës ishte një kategori
shumë më e lartë e “VIP” sesa ishte kryetari i KU te LRS te UK. Dhe, si i
tillë kishte tjetër kë mbi kokë, jo Nexhmedin Spahiun.
Ne kishim një situatë kur de jure ishim organ i KU të LRS, por de
facto nuk e njihnim as nuk e konsideronim atë për padronin tonë! Nëse
kishte fare padron, ky ishte Komiteti Krahinor për Informata, që
financonte gazetën dhe që kërkonte llogarinë. Por, ne nuk punonim as nën
diktatin e këtij komiteti. Këtu përseri del roli i KU të LRS të UK. Ajo
ishte në realitet një ombrelle e dyfishtë që i shërbente edhe
Komitetit, por edhe neve.
Komiteti formalisht transferonte “amësinë” ndaj Botës së re në duar
të “aktivistëve studentë” që të dukej liberal në sy të opinionit, por që
reagonte direkt dhe kërkonte llogari pa konsultuar fare KU-në kurdo që
guximi ynë kapërcente vijat e kuqe. Kurse, ne fshiheshim ne po atë
ombrellë, që të shkelnim nëpër vijat e kuqe dhe të shtireshim sikur nuk e
dinim se kush ishte padroni! Kjo ishte e tëra sa i përket asaj që
Nexhmedin Spahiu e quan vartësi të gazetës nga ai.
Nexhmedini nuk mund të ishte censori?
Kur kam përmendur emrin e Nexhmedin Spahiut si censor, kam përdorë
ironinë, të cilën si duket ai nuk e ka kuptuar. Unë kam dashur t’ia
tërheq vërejtjen që të mos marrë mbi vete përgjegjësitë që nuk i kanë
takuar. Këtë më tepër e kam bërë për ta nxjerr atë nga labirinthet, ku
ai i udhëhequr nga instinkti për të bërë memoare famoze, ka humbur
busullën tërësisht.
Ta zëmë se qenka i vërtetë fakti se Nexhmedin Spahiu, siç pohon vetë
ai, emëroi kryeredaktor Fadil Demakun. Atëherë, cili ishte roli i
Nexhmedinit në shkarkimin e Fadil Demakut për shkak të numrit
problematik të Botës së re, ku ne haptas mbronim kërkesat e minatorëve
për dorëheqjen e politikanëve që ishin dorë e zgjatur e Millosheviqit në
Kosovë? Këtë e di fare mirë, sepse isha njeri nga lojtarët kryesorë të
ekipit që përgatiti numrin famoz të gazetës. Hajde Nexh, cili ishte roli
yt këtu? Ti e di fort mirë, se Fadili u shkarkua jo pasi dole ti, por
pikërisht në kohen kur ti ishe kryetar i KU të LRS të UK. Ti nuk e
shkarkove, natyrisht, sepse nuk e kishe fuqinë e ngarkim-shkarkimit, por
kush e shkarkoi? Dhe kryeredaktori tjetër që u emërua ishte po ashtu në
kohen sa ti ishe kryetar i asaj farë KU-së tënde. Kush e emëroi?
Është shumë e kuptueshme që ti as mos ta kesh lodhë kokën për këto
punë, për faktin e thjeshtë se nuk kishe kompetenca. Por, nëse ti merr
përgjegjësi të cilat kurrë nuk i ke pasur, atëherë duhet t’u përgjigjesh
pyetjeve që kanë të bëjnë me ato përgjegjësitë tua. Qoftë të favorshme
qoftë të disfavorshme për ty. Nëse ti e ngarkove Fadilin me punë,
atëherë logjikisht po del se ti edhe e shkarkove. Sepse, gjithnjë sipas
teje, ti ishe autoriteti edhe në rastin e parë e edhe në të dytin.
Ti Nexh, krejt symbyllas e fut vetën udhëve të paudhë duke dashur që
me çdo kusht ta lidhësh emrin tënd me epokat që ty të duken të
rëndësishme. Më e favorshme për ty është e vërteta që unë tash po ta
them ty këtu. E kjo është, se ti kurrë nuk e shkarkove e as nuk e
ngarkove kryeredaktorin e Botës së re? Ti ishe një djalë i ri, një
student i mirë dhe i urtë që kishe siguruar pozitën e kryetarit të
rinisë, një pozite fare margjinale. Mbase, po të mundje, tani do ta
shlyeje nga biografia jote, sepse duke pasur parasysh zhvillimin tënd të
mëtutjeshëm si intelektual, ajo pozitë nuk të bën aspak nder. Të paktën
duhet të pajtohesh në një pikë me mua, se për shumicën e studentëve të
asaj kohe, identifikimi me pushtetin ngjallte neveri e jo admirim.
Përmasat e “patriotizmit” të aktivisteve politike të asaj kohe i janë
të njohur mbarë opinionit dhe janë të kota orvatjet për shtrembërimin e
realitetit të kohës. Për fat të mirë, disa bartës të funksioneve të
atëhershme, sot qëndrojnë anash, duke respektuar minimumin e moralit
njerëzor, i cili nuk ua lejon lojën e kameleonit duke kërcyer nga një
kohë në tjetrën pa fije turpi. Unë nuk them se ti bën pjesë në grupin e
njerëzve që duhet anatemuar, por ti del qesharak dhe jo serioz kur shpif
për përgjegjësitë që kurrë nuk i kishe. Atë këngën që gruaja ia këndoi
burrit për trimëritë që ai kurrë nuk i kishte bërë, ti po ia këndon
vetes.
Poenta argëtuese e Nexhmedinit
Me duket simpatik dhe argëtues paragrafi ku Nexhi më quan frikacak.
Nexhmedin Spahiu: ”Liri Loshin nuk e bëra kryeredaktor, sepse ishte
frikacak”. Tani unë e kuptoj gjuhën e hidhërimit dhe nuk më vie rëndë që
Nexhmedin Spahiu më quan frikacak! As që kam ndërmend të dëshmoj të
kundërtën. Ju takon atyre që na njihnin edhe mua e edhe Nexhin për të
komentuar në guximin intelektual, nëse e kishim në ndonjë mase atë, apo
na mungonte fare. Ajo çka dihet është kjo: se nëse Liri Loshi ishte një
emër sado modest në gazetarinë dhe letërsinë e atëhershme, emri i
Nexhmedin Spahiut nuk ekzistonte askund.
Ishte një kryetar rinie i Universitetit, por kontributi i tij në
tribunën e mendimit qoftë politik, qoftë kulturor, letrar etj., ishte
thjeshtë inekzistent. Të thuhet anonim nuk ështe fjalë adekuate. Sepse,
ai kurrë nuk e kishte shkruar asnjë fjalë në gazetat dhe revistat e
kohës. Ai zu të merrej me shkrime pasi shkoi në Tirane. Ishte trimëri të
jetoje e të veproje në Tiranë? Për njerëzit e mëdhenj si Nexhi,
ndoshta. Për mua, që megjithatë isha në Tirane më 1992, Shqipëria dukej
një vend shumë paqësor dhe shumë dashamirës për kosovaret. Të dashur
ishin edhe më 1999 kur priten me mijëra refugjatë të luftës.
Sesa i ka kritikuar e ndrequr piramidat dhe shtrembërimet e pushtetit
shqiptar Nexhmedini, është çështje e tij. Por, ajo çka di unë është se
Televizioni që udhëheq Nexhmedin Spahiu në Mitrovicë, është një uverturë
e turpit. Është një shembull se si nuk duhet në asnjë kohë të
bastardohet informimi.
Të kthehemi edhe njëherë te frika. Konstatimi se nuk e emrova Liri
Loshin, sepse ishte frikacak, ka defekte logjike. Së pari po ky autor
harron çfarë kishte konstatuar në shkrimin e tij Kosova vs Republika.
Citojmë: “Me Fadilin ishte më lehtë por tani ishte vështirë t’i gjeje
gazetarët që të bënin atë çfarë bënin gazetarët-studentë sllovenë. Madje
edhe në mesin e tyre (Liri Loshi, Halil Matoshi, Dibran Osmani,
Muharrem Mjeku etj.) kishte përpjekje për të ndjekur shembullin slloven,
por këtu secili ishte shah n’vete dhe nuk mund të bëja ekip. Çfarëdo
përpjekje për të krijuar ekip, kuptohej jo si tendecë për ta fuqizuar
liberalizimin e gazetës po e kundërta”.
Pra, nëse sipas Nexhit, unë isha një emër që lidhej me përpjekjet për
ta ndjekur modelin slloven, në rend të parë duhej të isha një gazetar i
guximshëm, apo. Të paktën, kështu fitohet përshtypja duke lexuar
shkrimin e tij. Tani, pasi unë reagova ndaj të pavërtetave të tij, ai
“harroi” që më kishte dhënë atributet e guximit dhe saora ma merr atë që
ma kishte dhuruar një ditë më parë, pra epitetin e të guximshmit dhe ma
jep një epitet krejt të kundërt – atë të frikacakut.
Por, sidoqoftë, askush nuk e han një gjellë aq të pakripë: nuk e bëra
kryeredaktor sepse ishte frikacak. Së pari, siç u konstatua më lartë,
Nexhmedin Spahiu nuk mund ta bënte e as zhbënte kryeredaktor askënd. Së
dyti, për t’u bërë kryeredaktor nuk kërkohej të ishe i guximshëm, por
pikërisht e kundërta! Dhe, unë nuk di çfarë të them më shumë për këtë
pos të shkoqem se qeshuri. (Laugh hard). Fundja, ka mbetur diçka prapa
që tregon se kush ishte trim e kush frikacak, në kohën për të cilën flet
ti, por edhe më vonë dhe gjithmonë e deri - sot. Nuk do t’i përmendi që
të mos dal ai që nuk jam, pra një mburravec. Mos e vraj këngën tënde,
do të thoshte populli.
Depersonalizim apo derealizim i Nexhmedinit
Bota e re e ka historinë e vet, lindjen dhe zhvillimin e vet. I ka
ngritjet dhe rëniet e veta. I ka njerëzit e vet me të cilët mund të
lavdërohet apo turpërohet. I ka momentet e veta të mira e të kqija. I ka
“trimat” dhe “frikacaket” e vet si çdo familje, si çdo asociacion, por
emri i Nexhmedin Spahiut me Boten e re nuk lidhet me kurrgjë, as për të
mirë e as për të keq.
Prandaj, nuk mundem as të përgjigjem në pyetjet e tij që kanë të
bëjnë me Boten e re, në një kohë kur ai si në situata të transformimit
personal, merr kompetencat që i kishin të tjerët e jo ai vetë.
Apostrofimin e Botës së re në artikullin e tij e quaj hiq më pak se
aksidental, një devijim nga rruga e hapur në një rrugë qorre! Një
derealizim.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:04 am

Dyvjetori i pavarësisë dhe diplomacia e Kosovës

opinione - Faqe 4 F.0213043042684_m

Mehmet
Prishtina

Dy vite pas kësaj ngjarje historike Kosova vazhdon me sukses të
faktorizohet në nivelin ndërkombëtar duke u pranuar nga 65 shtete të
OKB-së. Kosova vazhdon të dëshmojë stabilitet në rajon dhe me sukses po e
realizon integrimin e serbëve të Kosovës në strukturat e saj
shtetërore. Pjesëmarrja e tyre në zgjedhjet e kaluara lokale dëshmon një
progres pozitiv në ketë drejtim.
Nganjëherë fitohet përshtypja se udhëheqësit e Kosovës me popullin e
saj të mrekullueshëm të cilët ishin bartës të luftës për liri dhe
demokraci i kanë humbur ndjenjat patriotike dhe liridashëse, për t’i
zëvendësuar ato me interesat e tyre personale.
Garat për përfitime materiale të udhëhequra në emër të zhvillimit
ekonomik, infrastrukturës, tregtisë energjetikes... , dhe lufta jo e
pastër për pushtet janë duke ja nxjerrë ngjyrën të gjitha vlerave që ata
i fituan gjate luftës për liri në të gjitha format.
Nëse Diaspora shqiptare dje dha ç’do gjë për liri, e paraja këtu
ishte vetëm njëri nga elementet me të cilat zhvilluan luftën, ata janë
harruar pothuajse fare, kurse sot përfaqësuesit tanë legjitim në pozitë
dhe opozitë, luftën më të madhe e bëjnë për përfitime personale.
Tani ketë fenomen negativ të shoqërisë sonë për të cilin edhe nga
qarqet e BE-së gjithnjë e më shumë po marrim vërejtje duhet ta luftojmë
seriozisht, sepse ky fenomen po shndërrohet në një sëmundje kancerogjene
të pa shërueshme.
Kosova ka potencial intelektualë të shkolluar brenda dhe jashtë
vendit me kualifikime universitare nga Amerika, Gjermania ,Zvicra etj,
dhe këtyre duhet tu jepet shansi që projektet e ngjashme si ”Kthimi i
trurit” të bëhen realitet dhe mos të mbeten vetëm si projekt i hartuar
në letër.
Ne nuk duhet vetëm të flasim apo të shkruajmë por edhe të veprojmë që
fati ynë mos të ngelet vetëm në dore të individit apo qarqeve të
ngushta. Mos ta shprehim pakënaqësinë dhe pesimizmin vetëm gjatë
makiato-bisedave por të ofrojmë propozime dhe projekte për ndryshim.
Elitave politike duhet tu ofrohen projekte konkrete dhe përfaqësuesit
legjitim në Kuvendin e Kosovës të mos kënaqen me pasivitetin e tyre
absolut të cilët presin të marrin pagat e tyre të majme sipas motos
“zgjate zot këtë situate”. Për ketë gjë nuk mund të fajësohet askush nga
partitë politike, por ne si qytetar të cilët e zgjedhim përfaqësuesin
tonë i cili duhet të mbroj interesat tona.
Normalisht që papunësia e madhe dhe pagat e ulëta për policinë,
arsimin, shëndetësinë e shërbyesit civil janë faktor që shprehin
pakënaqësi në shoqërinë tonë por ne nuk duhet të harrojmë se gjendemi në
fazën e shtetndërtimit.
Diplomacia e Kosovës
Hapja e përfaqësive tona diplomatike në qendrat kryesore botërore dhe
akreditimi i diplomateve tanë u bë realitet. Tani lind pyetja se cila
është rruga e suksesit dhe çfarë duhet të jetë roli diplomatik i
përfaqësuesve të Kosovës jashtë shtetit; Roli i diplomatit dhe i çdo
qytetari të Kosovës, jashtë vendit mund të jetë shumë i rëndësishëm kur
ata gjejnë mbështetjen dinjitoze të qeverisë.
Diaspora shqiptare e cila nuk është duke fituar respektin dhe
vlerësimin e merituar nuk guxon të lihet anash sepse fundamenti i lirisë
të cilën ne e gëzojmë sot ka një histori të përbashkët me popullin
izraelit i cili me ndihmën materiale dhe organizimin e diasporës, bëri
luftën për themelimin e shtetit komb të cilin ky popull nuk e kishin.
Këtij grupi të përzgjedhur njerëzish duhet ti garantohet përkrahja e
sinqertë dhe trajtimi i tyre dinjitoz e mos te shërbejnë vetëm si
mbledhës taksash.
Shtetet e vogla me numër të vogël të personelit diplomatik duhet t’i
kushtojnë kujdes të posaçëm arsimimit të tyre profesional, që duhet të
jetë medoemos interdisiplinar. Shtetet e vogla zakonisht duhet të kenë
diplomaci profesionale si shprehje të nevojës sa i përket
profesionalizmit dhe të dijeve të shumta specifike.
Në fakt, diplomacia është shkathtësi e prezantimit të shtetit, që
reflektohet në praktikë në veprime të shumta e të ndryshme të nxitjes,
ndërmjetësimit dhe të lidhjes së kontakteve në rrafshin ndërkombëtar, që
nga vëzhgimi, studimi dhe raportimi objektiv.
Gjithashtu, janë të llojllojshme format e realizimit të detyrës së
mbrojtjes së interesave të shtetit të vet dhe të shtetasve të tij.
Kuptimi i gabuar i mesazhit të shtetit partner mund të shkaktojë
padashur komplikimet ndërmjet shteteve.
Ndër karakteristikat e rëndësishme të diplomatit të mirë bën pjesë
edhe ndjenja për masë të caktuar dhe aftësia për vetëpërmbajtje, aftësia
e komunikimit me njerëz, lidhja e kontakteve personale dhe miqësive.
Provë për secilin diplomat janë pikërisht etapat kur gjërat ndërmjet
dy shteteve nuk zhvillohen siç duhet dhe kur interesat e dy shteteve për
disa çështje kyçe janë kundërshtuese si ne rastin e Kosovës me Serbinë.
Derisa Serbia në mënyrë kategorike de jure e refuzon shtetësinë e
Kosovës duke dërguar rastin deri ne GJND por de fakto me eksportin e
mallrave të destinuara për tregun e Kosovës në vlerë mbi 300 mln euro në
vit e ka pranuar shtetin e Kosovës.
Diplomati atëherë duhet të jetë i vetëdijshëm se marrëdhëniet
ndërmjet shteteve dhe qeverive mund të prishen lehtë, të zbriten në
nivelin më të ulët, por është shumë e vështirë të përmirësohen këto
marrëdhënie dhe zakonisht kjo kërkon shumë më shumë kohë dhe angazhim.
Diplomacia serbe në këtë rast është duke e zhvilluar një diplomaci
mbijetese në rastin e eksportit me Kosovën por njëkohësisht zhvillon
edhe diplomaci konfrontuese në stilin e sistemit bipolar.
Serbia tani gjendet para një sfide të madhe të përcaktimit te saj se
kah do të shkojë! Oferta për integrime në NATO dhe BE e cila pas një
konsultimi të brendshëm pritet të vendoset me referendum do ishte rruga e
duhur për të por njëkohësisht kjo dmth. edhe divorcimi i saj me Rusinë e
cila do pushoj të mbështet Serbinë në OKB dhe ndoshta në një të afërme
të shpejtë ta pranojë Pavarësinë e Kosovës.
Kjo nuk do ishte ndonjë risi e madhe pasi që me integrimin e Serbisë
në strukturat euroatlantike do realizohej edhe pranimi i Kosovës nga vet
Serbia.
Sidoqoftë gjërat po lëvizin dhe për ti dhënë kësaj lëvizje një kah të
mirë, sot më shumë se kurrë është e kërkuar një diplomaci profesionale e
cila ndoshta Kosovës i mungon në formën e duhur.
(Autori vazhdon studimet master për shkencat politike në
FernUniversität-Hagen, në Gjermani)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:05 am

Po na kërcënohet asimilimi?!

opinione - Faqe 4 F.0213043218510_m

Sevdail
Demiri

Sherri i vizave
Ashtu siç kanë nisur të rrjedhin lumenjtë e rinj të emigrimeve
shqiptare, kam dronë se në regjistrimin e ardhshëm të popullsisë në
Maqedoni, shqiptarët do të dalin nën 20 përqind, dhe me këtë
automatikisht do të futen në kuotat e pakicave rome, turke, vllahe,
etj., duke humbur edhe të gjitha privilegjet e tjera që dilnin nga
Marrëveshja e Ohrit e pasluftës së 2001-shit.
Atë që Maqedonia, Serbia e Mali i Zi nuk e arritën përmes mjeteve të
dhunës, tashti në mënyrë shumë të lehtë dhe të sofistikuar po e arrijnë
në kushte të paqes! Tani, me ose pa vetëdije, në këtë qëllim të keq,
atyre po u ndihmon edhe Bashkimi Evropian, përmes projektit të
ashtuquajtur ‘liberalizimi i vizave’!
Emigrimet
Që kur Evropa hoqi barrierat kufitare për këto tre shtete të
Ballkanit në fund të vitit të kaluar, qindra-mijëra shqiptarë me të
madhe po i braktisin vatrat e tyre shekullore. Për çdo ditë, me dhjetëra
autobusë e mjete të tjera po nisen drejt perëndimit me familje të tëra
shqiptare nga Maqedonia, Lugina e Preshevës e Malësia e Malit të Zi, në
kërkim të një jete më të mirë ekonomike e sociale. Ato kryesisht i janë
drejtuar Belgjikës, Francës e shteteve skandinave, atje ku vërehet
mungesë e popullatës, dhe shqiptarët si racë e bardhë, po janë mëse të
‘mirëseardhur’, kundrejt popujve tjerë aziato-afrikanë.
Thuhet se Presheva dhe rrethinat e saj për çdo ditë po zbrazen nga
ikjet masive të familjeve të tëra shqiptare, të shtyrë nga paperspektiva
dhe zullumi i formave të ndryshme që Serbia po e ushtron ndaj tyre
dekada me radhë. Po ashtu, edhe një masë shumë e madhe e të rinjve të
papunë shqiptarë në Maqedoni, me gjithë familje po ia mësyjnë vendeve të
perëndimit, ku ende po funksionon institucioni i azilit, për shkak të
pasigurisë në Maqedoni dhe problemeve të saj të theksuara në raport me
Greqinë për kontestin e emrit.
Edhe shqiptarët nën Malin e Zi, të cilët tanimë disa dekadat e fundit
po tkurren me të madhe nga trungu shqiptarë, përmes integrimit dhe
asimilimit, tani po përballen edhe me përforcimin e ndjeshëm të
fenomenit të emigrimit, si rezultat i heqjes së vizave nga ana e
Bashkimit Evropian.
Pra, tani me të vërtetë po dalin në shesh projeksionet tona dhe të
disa analistëve, se ky proces i liberalizimit të vizave, sa është i
mirë, aq është edhe i keq për bërthamën kombëtare të shqiptarëve, e cila
gjithnjë e më tepër po pëson goditje të rënda në kushte paqeje.
Me këtë proces po goditen drejtpërdrejt shqiptarët pikërisht në ato
zona ku janë më të rrezikuar nga asimilimi, pra në ato shtete ku nuk
kanë pushtet të vetin real, siç është Maqedonia, Serbia e Mali i Zi. Dhe
kjo gjendje si duket edhe po u konvenon eksponentëve shqiptarë të
pushteteve në këto shtete, meqë kështu po zvogëlohet numri i popullatës
shqiptare, dhe me këtë edhe kërkesat e tyre për punësime, shkollim,
kushte jetese, etj.
Asimilimi
Pra, përpos rrezikut të madh që ekziston në aspekt të asimilimit të
atyre shqiptarëve që po emigrojnë në vendet e perëndimit, kjo katrahurë
edhe më keq do të reflektohet në statusin e ardhshëm politiko-juridik të
shqiptarëve që mbesin të jetojnë aty ku i ka falë Zoti.
Ashtu siç kanë nisur të rrjedhin lumenjtë e rinj të emigrimeve
shqiptare, kam dronë se në regjistrimin e ardhshëm të popullsisë në
Maqedoni, shqiptarët do të dalin nën 20 përqind, dhe me këtë
automatikisht do të futen në kuotat e pakicave rome, turke, vllahe,
etj., duke humbur edhe të gjitha privilegjet e tjera që dilnin nga
Marrëveshja e Ohrit e pasluftës së 2001-shit.
Ndërsa, shqiptarët që jetojnë edhe ashtu në një numër simbolik në
Serbi (Lugina e Preshevës) e Mal të Zi, për pak vite do të fshihen edhe
nga grafat e pakicave kombëtare në këto shtete dhe do të asimilohen
tërësisht!
Lus Zotin, inshalla jam gabim!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:05 am

Nuk mund të ketë shtet multietnik me politika monoetnike

opinione - Faqe 4 F.0215014845359_m

Atdhe
Konica

1.
Projekti Shkupi 2014 mund të konsiderohet si pjesë e një politike të
planifikuar shumë më herët nga organet qeveritare të Maqedonisë për të
paraqitur ketë shtet si një shtet monoetnik. Maqedonia që nga
marrëveshja ndërkombëtare e Ohrit konsiderohet shtet multietnik, me
barazi për të gjithë qytetarët që jetojnë aty pa dallime etnike, fetare
apo përkatësie tjetër. Por çka po ndodh në realitet është krejt diçka
tjetër, një gjendje tendencioze e cila fundin mund ta ketë tragjik.
Ndarjet gjithmonë shkaktojnë dhimbje dhe është e çuditshme si ky
shtet i deklaruar si demokratik ende është në gjendje ti shkaktojë
dhimbje qytetarëve të vetë. Pasojat e politikave ndarëse janë me rreziqe
për vet ekzistencën e shtetin si dhe stabilitetin e rajonit, prandaj
është përgjegjësi e drejtëpëdrejtë e atyre që qeverisin për të evituar
këto rreziqe.
Nëse shteti i Maqedonisë synon integrime euro-atlantike atëherë them
lirisht se këto që po ndodhin nuk përfaqësojnë vlerat e botës
euro-atlanike, të botës së demokracisë, ku vlerat universale të barazisë
në mes të popujve dhe njerëzve janë të shenjta. Për më tepër, Maqedonia
ka nënshkruar kartën e Aleances së Civilizimeve botërore të OKB-së, dhe
nga ana tjetër po i shkel parimet për të cilat ka obligime ligjore.
Nuk mund të ndërtosh shtet multietnik me politika monoetnike.
Tendencat për të shtrembëruar apo fshirë historinë e shqiptarëve, përmes
falsifikimeve siç ndodhi me rastin e enciklopedisë maqedonase apo duke
zvendosur shtëpinë Nënë Terezës shqiptare katolike me plane për të
ngritur kisha ortodokse sllave, do ta çojnë Maqedoninë në krizë
ndëretnike. Epilogu dihet dhe këtë e dijnë më së miri udhëheqja politike
atje. Nëse duan shtet monoetnik, shtet të Maqedonasve atëherë le ti
hapin letrat – le të kërkojnë ndarjen e shtetit le të marrin pjesën e
tyre dhe të realizojnë ëndrrën e tyre. Por kjo kursesi smund të ndodh
duke tentuar tjetërsuar autoktoninë e tokave etnike shqiptare.
Vetëm po ua kujtoj liderëve maqedonas, se politikat etnocentrike nuk
kanë pasur sukses as në kohë të totalitarizmit sepse shqiptarët ishin
dhe mbeten të vendosur për të mbrojtur tokat e tyre me çdo çmim. Mirëpo
është tragjike të mendosh se në kohë demokracie mund të rishfaqen neo-
Çubrilloviqët apo neo-Millosheviqët. Është gati e pabesueshme që derisa
Maqedonia kërkon të bëhet pjesë e integrimeve euro-atlantike, ajo i
shkelë parimet e saja me të dy këmbët.

2.

Në situatën e krijuar, është e domosdoshme që faktori shqiptar atje të
ngritet në nivelin e përgjegjësive kombëtare e politike. Mirëpo, jo
vetëm ata. Kjo situatë kërkon një përgjigje kombëtare, një përgjigje
koherente në përputhje me interesin kombëtar. Andaj as udhëheqjet e
Shqipërisë dhe Kosovës nuk duhet të qëndrojnë indiferente. Aty ku preken
tokat shqiptare duhet të jemi të gjithë një në qëndrime.
Kurse sa i përket shqiptarëve në Maqedoni, kam disa rekomandime. Së
pari, problemin e krijuar me tendencat e deshqiptarizimit të Shkupit
duhet trajtuar në rradh të parë nga aspekti kombëtar duhet kërkuar
prezantimin dhe jo të biem pre e djallëzive maqedonase për ta
thjeshtësuar atë në vetëm në aspektin fetar. Disa zëra atje ofruan
zgjidhje fetare duke harruar për një moment se fillimisht ne jemi
shqiptarë e pastaj vjenë feja. Doktrina jonë kombëtare ndër shekujsh ka
qenë se kombi është para fesë për neve. Kjo ishte dhe është e vetmja
rrugë që mundësoi ta ruajmë substancën tonë kombëtare të kërcënuar
vazhdimisht.
Prandaj mendoj se kërkesat e shqiptarëve duhet të jenë të formuluara
qartë. Së pari, të kërkohet ultimativisht ndalja këtij projekti
antishqiptar. Së dyti, problemin duhet trajtuar në tri aspekte: etnik,
fetar dhe kulturor. Në aspektin kombëtar duhet kërkuar që në qendër të
Shkupit të vendosen vlerat më të denja të kombit shqiptar, prej figurave
të shquara deri te monumenti i Kongresit të Manastirit për alfabetin
shqip.
Shqiptarët e Maqedonisë duhet të propozojnë që fillimisht Shtatorja e
Skenderbeut të largohet nga ai qorsokak që gjendet në çarshi të Shkupit
dhe të vendoset në një vend qendror të Shkupit ku e meriton të jetë e
vendosur vepra e trimit shqiptar. Pastaj mos të harrojmë edhe ndërtimin e
një monumenti përkujtues për Kongresin e Gjuhes Shqipe të Manastirit që
të gjithë neve shqiptarëve na bënë të ndihemi krenar që jemi shqitarë.
Kësaj dua t’ia shtoj edhe ndërtimin e një monumenti historie për të
nderuar edhe ata patriotë shqiptarë dhe ato familje të mëdha shqiptare
të trevave nga Maqedonia të cilët kontribuan shumë në krijimin e shtetit
shqiptarë të vitit 1912 siç ishte familja e Mehmet Pashë Deralles,
djali i tij Mehmeti etj., të cilët në atë kohë në bashkëpunim të ngushtë
me Ismail Qemalin, Hasan Prishtinën, Dervish Himën, Ibrahim Temon,
Mid’hat Frashërin etj, ideuan lëvizjen për pavarësi në vilajetet
shqiptare të zgjojnë vetëdijen nacionale, të zgjojnë bashkëkombasit e
vet prej territ osman pesë shekullor për tu bashkuar me nismën për
pavarësimin e Shqipërisë nga perandoria Osmane.
Po ashtu aty mu në qendër të Shkupit e kanë vendin luftëtarët e
UÇK-së fal të cilëve u arrit marrëveshja e Ohrit dhe ekzistenca e
Maqedonisë, si dhe shumë figurave tjera intelektuale e kombëtare
Në aspektin fetar duhet kërkuar që mbi themelet e shtëpisë së Nënë
Terezës të ndërtohet katedrala katolike shqiptare dhe krahas saj të
ndërtohet Burmali Xhamia dhe kisha ortodokse maqedonase.
Dhe në aspektin kulturor, duhet ngulitur në kokat e etnocentristëve
se trashësigimia kulturore nuk ka përkatësi, është e të gjithëve.
3.
Në fund dua që të gjithë shqiptarëve të mi atje tu kujtojë amanetin e
lenë nga patritoti shqiptar: “Mos shikoni kisha e xhamia, Fej e
shqyptarit asht shqyptaria” sepse Vaso Pasha po ashtu na ka mësuar edhe
që “Shqiptarizmi ishte ombrella e përbashkët e të gjithë shqiptarëve,
“nga Tivari e në Përvezë, një ishte kombi, një ishte gjuha, “Toskë e
gegë, Malci Jallia, janë një komb, m’u nda s’duron” - e gjithë Kosova
dhe Çamëria vendosmërisht për një komb luftonin”.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:05 am

Të mbrojmë mendimin kritik dhe fjalën e lirë - Albin Kurtin

opinione - Faqe 4 F.0215014955468_m

Gezim
Mekuli

Të dashur miq,
të dashur prindër,
të nderuara studente,
të nderuar studentë,
Albinin Kurtin, kritikun ndaj politikave jodemokratike dhe zëdhënësin
e mendimit properëndimor e universitar, forcat regresive të UNMIK-ut,
EULEX-it dhe ato fantike partiake duan të na e izolojnë; fizikisht dhe
shpirtërisht.
Albin Kurti nuk dëshirohet të izolohet vetëm si individ; me këtë
"kidnapim" të z. Kurtit dëshirohet, ndër tjerash, që:
1. populli shqiptar të frikësohet e të disiplinohet,
2. shqiptarët të mos mendojnë ndryshe nga ajo që mendon EULEX-i,
UNMIK-u dhe Qeveria,
3. mendimi kundërshtues e kritik të mos ketë zhvillim progresiv,
4. rinia të mos i bashkëngjiten lëvizjeve popullore përparimtare, siç
është sot VETËVENDOSJE,
5. intelektualëve shqiptar t'u bëhet më dije se të kritikosh e
mendosh ndryshe është rrezik i madh ku të rrezikohet edhe vet jeta,
6. mediave të pavarura dhe të guximshme tu mbyllet goja e të mos
bëjnë asgjë tjetër, përpos të citojnë atë çfarë thonë liderët partiak
dhe njëshat e EULEX-it dhe UNMIK-ut,
7. të kontrollohet lajmi shqip,
8. të realizohet palestinizimi i territoreve.
Andaj, ne, agjencia e pavarur dhe pionierja e kritikës ndaj mediave
masive, Mekuli Press, fton studentët dhe studentet, nënat dhe
intelektualët që të shprehin në forma e mënyra të ndryshme e demokratike
pakënaqësinë ndaj tentimizolimit e "kindapimit" të Albin Kurtit -
mendimit e fjalës së lirë.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:06 am

Kompromiset politike - pasojë e mungesës së planit të përbashkët
ndërshqiptar

opinione - Faqe 4 F.0215015205974_m

Fehmi
Ramadani

***
Politika shqiptare (andej dhe këndej) në njëzet vjeteshin e fundit
kishte baticat dhe zbaticat e saj. Në Shqipëri, pas diktaturës kishte
shpresë se ky vend më në fund do të ketë një tranzicion të shpejtë,
zhvillim demokratik dhe progres ekonomik. Për 18 vjet përpjekje dhe
sakrificë Shqipëria, ende nuk po mund të kalojë rrugën e tranzicionit
dhe po ecë me thembrën e Akilit në drejtim të zhvillimit të vlerave
demokratike e perëndimore. Ky vend jo gjithmonë me fajin e të tjerëve ka
kaluar nëpër sfida të ndryshme, por edhe me fajin e politikave të saj
të ashtuquajtura të “Kompromisit” dhe mungesës së vizionit të përbashkët
integrues. Politika e saj për këto vite nuk është treguar sa duhet e
pjekur, vigjilente dhe vizionare për nxjerrjen e këtij vendi nga kriza e
së kaluarës, por e dhe për hartimin e një plani mbarëkombëtar të
veprimit.
Elitat politike, si në Shqipëri, Kosovë dhe trojet tjera shqiptare
nuk kishin një plan të përbashkët, se si duhet të zgjidhen çështjet e
tyre të përbashkëta kombëtare. Këta politikanë ishin jo të organizuar,
kishin një politikë heterocentrike (të shpërndarë), pra nuk kishin një
qendër bashkëveprimi për sfidat që kishte kombi gjatë kohërave. Politika
e tyre ishte parciale, e krahinarizuar, jo largpamëse, me koncepte dhe
vizion jo të qartë. Politika shqiptare më shumë ishte një politikë
poltroniste, servile, e pjesshme, një politikë e ashtuquajtur e
kompromiseve, e cila në të shumtën e rasteve ishte në dëm të çështjes
kombëtare.
Gjatë këtyre dy dekadave ka shumë argumente që tregojnë se kjo
politikë kishte bërë gabime të mëdha duke pranuar zgjidhje të përkohshme
të problemeve të saj kombëtare. Kompromisi në politikë do të thotë
lëshuarje pe në mes palëve në konflikt, apo kontestit. “Politika më e
mirë e të gjitha politikave është politika e kompromisit“ - thotë Henri
Kisinxher, ish-sekretar amerikan i Shtetit. Por, për t’u arritur
kompromisi gjatë një kontesti duhet llogaritur shumë faktorë tjerë:
forca, rrethanat politike ndërkombëtare, kapacitetet diplomatike,
resurset njerëzore e materiale, rezistencën, etj.
Politika shqiptare në disa periudha kohore nuk kishte llogaritur këta
faktorë, por kishte pranuar kompromise jo të favorshme për problemet e
saj të pazgjidhura. Ja disa kompromise të politikës shqiptare, të cilat
mund të llogariten si gjysmake, parciale dhe jo të kënaqshme të çështjes
kombëtare.
***
Shqipëria, edhe pas dy dekadave postkomuniste nuk ka arritur të
tejkalojë tranzicionin e saj shoqëror dhe të inkuadrohet në Bashkësinë
Evropiane. Politika e saj konfliktuoze, e korruptuar dhe jo vizionare ka
shkaktuar dëm të madh në imazhin e këtij vendi dhe të shqiptarëve në
përgjithësi.
Në vitin 1991 kjo politikë në vend që të ketë një tranzicion të lehtë
dhe të ngadalshëm, ajo kishte lejuar që ky vend të leckoset deri në
fund dhe të shkatërrohet insitucionalisht duke mohuar gjithçka nga e
kaluara e saj historike. Pastaj, në vitin 1997 kjo politikë kishte
lejuar vetes “luksin” e shkatërrimit total të shtetit shqiptar, sikur ky
vend të ishte pronë e baballarëve të tyre, e jo djersë e gjak i
popullit shqiptar. Kjo tronditje e thellë kombëtare kishte ardhur në
momentin më kritik, sidomos për Kosovën, sepse në këtë kohë Beogradi
kishte intensifikuar dhunën serbe ndaj tyre. Në vend që shteti Shqiptar
të ndihmonte Kosovën, atij i duhej ndihma. Krejt kjo ishte pasojë e
politikës retrograde shqiptare.
Pa dyshim, se ndihmë të madhe në lëmshin e saj kishin dhënë edhe
agjentura të ndryshme të huaja, të cilat punon për interesa të tyre,
sidomos agjenturat greke dhe jugosllave. Por, Zoti deshi që këtë
fatkeqësi kombëtare ta kthej në dinjitet dhe krenari kombëtare UÇK-ja në
Prekaz të Drenicës, duke i dhënë fund politikës miope dhe të pakuptimtë
shqiptare, por edhe sundimit qindvjeçar sllav në Kosovë.
Gabim i madh politik i radhës ishte bërë në vitin 1986 në Kretë të
Greqisë, në mes kryeministrit shqiptar Fatos Nano dhe kasapit të
Ballkanit Sllobodan Millosheviq, me ç’rast kishte degraduar çështjen
kombëtare duke i dhënë mbështetje të pakuptimtë këtij krimineli në
politikën e tij.
Kompromisi politik në mes Dr.Ibrahim Rugovës, ish presidentit të
Kosovës me kriminelin Milloveshiq, për lejimin e kthimit të studentëve
dhe nxënësve nëpër objektet shkollore dhe universitare ishte një gabim
tjetër i rëndë i politikës shqiptare (kosovare), e cila edhe pse ishte
nënshkruar, kurrë nuk u respektua nga regjimi i Beogradit, sepse ishte
një mashtrim politik i zgjidhjes së këtij problemi. Pas dështimit të saj
kishte filluar të ushtrohej dhunë e egër ndaj popullit të Kosovës.
***
Vetëm fillimi i luftës në vitin 1998 në Kosovë kishte arritur sa do pak
të ndërgjegjësojë politikën shqiptare. Qeveria e atëhershme shqiptare
nuk e pengoi luftën e Kosovës edhe pse kishte trysni të madhe
ndërkombëtare. Shqipëria ishte krejtësisht në ndihmë të kësaj lufte,
edhe pse forca e saj ishte mjaft e kufizuar. Vetëm prej 24 marsit 1999 e
deri në qershor 1999 në Shqipëri ishin strehuar rreth 500 mijë
kosovarë. Solidariteti ndërvëllazëror ishte shumë i madh.
Vlen të përmendet, se edhe gjatë luftës në Kosovë kishte përpjekje të
politikës së kompromisit, por të karakterit të ndaljes së konfliktit
dhe të ashtuquajtur të armëpushimit. Kjo politikë kishte ndodhur pas një
ofensive serbe në shtator të vitit 1988 në Drenicë, atëherë kur UÇK-ja
kishte humbur njërin ndër komandantët më të spikatur të saj Fehmi
Lladrovcin.
Këtu ishte pranuar një “Marrëveshje për armëpushim” dhe “Misioni
ndërkombëtar verifikues”, i cili do të kujdeset për respektimin e saj.
Këtë mision e udhëhiqte William Walker, ambasador amerikan, i cili
ndihmonte faktorin shqiptar, sidomos pas deklarimit të tij për masakrën e
Reçakut, të cilën e kishte cilësuar si krim kundër njerëzimit. Më
pastaj, kjo ngjarje ishte bërë si preteks për ndërhyrje ushtarake ndaj
Beogradit dhe bombardimin e Jugosllavisë së mbetur.
Kompromisi i radhës vjen në Konferencën e Rambujesë gjatë vitit 1999
në Paris, me ç’rast politika shqiptare kishte pranuar një “Marrëveshje
të përkohshme për Kosovën”, për një autonomi substanciale në kuadër të
Jugosllavisë së atëhershme. Edhe pse, kishte zëra kundër saj, kjo
marrëveshje ishte përkrahur si nga faktori ushtarak dhe politik
shqiptar, ndërsa Beogradi kishte refuzuar.

Më 24 mars 1999 kishin filluar bombardimet e NATO-së ndaj forcave serbe,
të cilat kryenin krime të rënda në Kosovë dhe vetëm pas 78 ditësh, më
10 qershor 1999 në Kumanovë ishte arritur “Marrëveshja paqësore”, për
tërheqjen e të gjitha forcave serbe nga Kosova dhe dislokimin e rreth 45
mijë trupave të NATO-së. Edhe sot e kësaj dite nuk dihet për detajet e
kësaj Marrëveshje, sepse faktori politik shqiptar as që ishte marrë në
konsideratë.

Kompromisi tjetër i politikës shqiptare ishte pranimi i Rezolutës
1244 të KS të OKB-së dhe instalimi i UNMIK-ut në Kosovë. Kjo kishte
ardhur si pasojë e mosunitetit të faktorit shqiptar dhe politikës së tij
shkurtpamëse. UNMIK-u e kishte shndërruar Kosovën në një protektorat
ndërkombëtar dhe ky vend ishte shndërruar në tokë të gjithkujt dhe të
askujt.
Plani i Ahtisaarit, si shtet i kushtëzuar ishte kompromisi tjetër i
saj me bashkësisë ndërkombëtare, ndërsa Beogradi nuk kishte pranuar një
zgjidhje të tillë. Ky plan Kosovën e sheh si tokë të gjithkujt:
Shqiptarëve, romëve, ashkalinjve, turqve, egjiptianëve, etj., ndërsa
serbët kanë status special dhe për ta vlejnë ligje të veçanta. Rreth 5
për qind e tyre gëzojnë të drejtat më të mëdha në botë, nuk paguajnë
rrymë, ujë, shërbime komunale, shëndetësore dhe asnjë shërbim shtetëror
të Kosovës.
Këta kanë privilegje të ndryshme duke marrë paga të dyfishta, ndërsa
nuk kryejnë obligimet e tyre. Të drejtat e tyre krahasuar me të drejtat e
shqiptarëve të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit (tri komunave që
administrohen nga Beogradi) janë shumë më të mëdha.
***
Kompromisi i radhës i faktorit shqiptar ishte “Marrëveshja e Konçulit”
në Luginë të Preshevës. Kjo Marrëveshje ishte nënshkruar për ndërprerjen
e konfliktit dhe zgjidhjen e problemit të Luginës me mjete demokratike e
paqësore, e cila kurrë nuk është realizuar dhe ishte një mashtrim i
radhës.
Gjithashtu, Marrëveshja e Ohrit gjatë viti 2001 në mes faktorit
shqiptar, Bashkësisë ndërkombëtare dhe maqedonasve ishte kompromisi
tjetër, i cili parasheh avancim të drejtave të shqiptarëve në shumë
sfera të jetës shtetërore. Edhe pse, shqiptarët në këtë shtet jetojnë
rreth 35 për qind e tyre nuk kishin arritur të marrin statusin e kombit
shtetëformues dhe të jenë të barabartë me sllavo-maqedonasit. Ata, sot e
kësaj dite janë të diskriminuar, përkundër disa rezultateve të
pamohueshme.
Pas Planit të Ahtisarit, sihariqi tjetër politik shqiptar është
pranimi i planit gjashtë pikësh të OKB-së (Planit të Ban Ki Munit), i
cili vuri në sfidë të madhe politikanët shqiptarë, sepse Kosovën e
trajton si problem të pazgjidhur dhe obligon palët të bisedojnë për
statusin e këtij vendi. OKB-ja nuk e njeh pavarësinë e deklaruar të 17
shkurtit të vitit 2008 dhe ajo ka një qëndrim neutral ndaj saj.
Pranimi i EULEX-it, si mision evropian në Kosovë është dështimi
tjetër i politikës shqiptare dhe kompromisi më i dëmshëm ndaj këtij
vendi, sepse ligji, drejtësia, policia, doganat dhe shumë sfera tjera
shtetërore do të jenë në duart e tyre. Pra, ky shtet bëhet mjaft i
cunguar në funksionimin e tij dhe shumë varet nga faktori i huaj. Kosova
është një shtet specifik në botë.
Nënshkrimi i “Protokollit policor” në mes EULEX-it dhe Beogradit, pa
pyetur fare politikën shqiptare ishte nënçmimi i radhës ndaj saj. Kjo
ishte pranuar nga politikanët shqiptarë, ndërsa vetëm zëri i
“Vetëvendosjes” ishte kundër saj.
Propozimi i një Plani Evropian për Kosovën ku parashihet që pakica
serbe e këtij vendi të ketë një status si serbët boshnjakë të Bosnjës.
Por, edhe planet tjera, si protokollet e njëpasnjëshme që do të vijojnë
në të ardhmen, sidomos me Beogradin tregojnë qartë se politika shqiptare
nuk konsiderohet faktorë serioz.
Politikës së kompromisit ndaj çështjet kombëtare duhet t’i vihet
kapaku njëherë e përgjithmonë, prandaj është përgjegjësi e politikës
shqiptare të hartojë plan të përbashkët politik në mënyrë që të gjitha
këto padrejtësi të korrigjohen dhe të shkojnë në drejtim të zgjidhjes së
drejtë të çështjes sonë së pazgjidhur kombëtare.
Gjergj Kastrioti Skënderbeu thotë: ”Shkopinjtë një nga një thyhen
lehtë, ndërsa kur janë së bashku, ato nuk mund të thyhen”. Kjo maksimë e
Skënderbeut duhet të shërbej si udhëzues kryesor për politikën
shqiptare se pa një veprim të përbashkët nuk do të ketë rezultate
konkrete.
Hartimi i planit të përbashkët dhe integrimi ndërshqiptar janë
parakushtet themelor për arritjen e sukseseve kombëtare. Ndërsa,
integrimi në familjen evropiane duhet të jetë synim i përhershëm i saj,
sepse këtu shqiptarët kanë një ardhmëri më të sigurt, më të mirë dhe më
të ndritshme.
(Autori është sociolog dhe publicist i pavarur)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:06 am

Mosreagimi ndaj së keqes, faturë e shtrenjtë që do ta paguajmë të
gjithë

opinione - Faqe 4 F.0215015243105_m

Agon
Zhinipotoku

“Kur të çlirohemi nga robëria serbe dhe të krijojmë shtetin, do
ta shihni se si do të vjedhin këta tanët. Secili gjatë shekujve na ka
vjedhur dhe plaçkitur, por më e tmerrshme do të jetë kur të na vjedhin
këta tanët dhe kur t’ia shesim pasurinë rrotave të s’ëmës nga gjithë
bota dhe makro-vjedhësve. Do të vërsulen kundër nesh sikur shpend
grabitqarë. Atëherë pyetja më e madhe dhe më e pazgjidhshme do të jetë -
si të shpëtojmë nga njerëzit tanë?” - (Bruno Bashiq, disident kroat, i
vrarë në Paris më 1978, nga shërbimi sekret jugosllav).
Ky konstatim i disidentit kroat më asocoi me realitetin dhe
përditshmërinë e shpërfillur kosovare. Thuajse mbas përfundimit të
luftërave në ish-Jugosllavi ka ngjarë që, problemin më të madh shtetet
ta kenë me udhëheqësit e tyre. Edhe ne ishim në këtë vorbull, prandaj
nuk bënim përjashtim, edhe pse ishim më të etshëm për liri kombëtare e
sociale se të tjerët. Mirëpo, ai entuziazëm euforik, nuk na mbajti
gjatë. Pakënaqësia ndaj liderëve tanë u rrit tek popullata duke abuzuar
me qeverisje në kurriz të qytetarëve.
Shumëkush prej nesh ka ëndërruar që pas çlirimit nga zgjedha e rëndë
serbe, për ne nuk do të ketë sfida të patejkalueshme, do të jemi në një
mirëqenie më të mirë sociale, do të kemi punë, siguri etj. Kuptohet që
tranzicioni demokratik është i vështirë dhe këtë e kanë përjetuar edhe
të tjerët si ne. Por, shumë shpejt ky entuziazëm i shfrenuar (që është
normale për një popull të robëruar siç ishim ne) na u kthye në bumerang.
Pakënaqësia u rrit dhe kjo po shprehet përmes mekanizmit të votës së
lirë (më shumë se gjysma e qytetarëve nuk dalin për të shfrytëzuar të
drejtën e tyre, por edhe ata që votojnë shprehen të pakënaqur).
Ajo çka më preokupon më së shumti, është se të gjithë jemi koshientë
për ato që ndodhin, i shohim, i lexojmë, i përjetojmë dhe nuk reagojmë
fare. Do të ilustroj vetëdijen reaguese tek mentaliteti oksidental
(perëndimor): psh. në Itali qytetarët protestojnë nëpër rrugë për uljen e
cilësisë së makaronave, apo në Francë fermerët e qumështit për shkak të
uljes së çmimit për 1cent në litër, derdhin qumështin e tyre në platonë
e presidencës së Shirak-ut, apo edhe në kryeqytetin Lima (Peru) për
shkak të ngritjes së çmimit të biletave, digjen autobusët në shenjë
revolte (natyrisht sjellje jo e mirë) etj., e shumë e shumë protesta në
anë të ndryshme të botës që kanë demokraci të qëndrueshme dhe intelekt
reagues ndaj padrejtësive që ju bëhen nga shteti. Këto protesta për
gjëra kaq “të vogla” për mentalitetin tonë tribal na lënë gojëhapur dhe
para së gjithash na duken gjëra të kota. Ndodhë kjo, sepse ata dinë më
së miri ta ruajnë shtetin, por edhe të protestojnë për të drejtat e tyre
legjitime.
Njëmend kur shoh se për çka protestojnë në vendet e zhvilluara, edhe
mua më duken dokrra këto probleme, dhe e dini pse e them këtë, sepse
krahasuar me problemet tona ato mbesin të padukshme. Mirëpo, shteti i
tyre ka drejtuar këto punë të mëdha që i kemi ne sot ende të pakryera,
shumë më herët duke ju krijuar hapësirë qytetarëve të tyre të reagojnë
për “gjërat e vogla”. Tek ne psh. nuk reagojmë që na shkelet sovraniteti
territorial, për Mitrovicën, dhënien e tenderëve, shkalla e lartë e
korrupsionit, për mënyrën e privatizimit (që s’ka ku shkon ma keq), për
mungesën e energjisë, punësimin, varfërinë, qeverisjen jo të mirë,
sigurinë, respektimin e ligjit etj. Ndoshta nuk reagojmë, sepse na janë
bërë shumë e nuk dimë nga t’ia nisim së pari. Megjithatë, kjo dëshmon
vetëdijen tonë qytetare në peshojë!.

Duket se për mosreagime kemi imunitet dhe jemi “të përgatitur
gjenetikisht” nga e kaluara jonë e hidhur si komb, sepse kur është
dashur të reagohet, nuk kemi qenë të një fjale, e kur jemi bërë, jemi
vonuar dhe reagimi nuk ka pasur efekt. Mosreagimet e trasojnë rrugën e
dështimeve të sigurta, meqë në hejbet tona plot halle mendojmë
provincialisht se personalja është më e rëndësishme se e përgjithshmja,
andaj të parat i qesim para të dytave.

Por është mendim i njohur botërisht, se tërësia përbëhet nga pjesët e
saj, shoqëria nga individët dhe për problemet në shoqëri dhe zgjidhjet e
tyre si përgjegjësitë edhe të drejtat i bartin të gjithë. Andaj
keqpërdorimin e taksave tona nuk e shohim si dëmtim tonin personal, por
vetëm si dëmtim që nuk na prish punë, sepse e konceptojmë se vetëm nëse
dikush të shti dorën në xhep dhe të merr paratë, ajo të dëmton dhe të
shtyn të reagosh, që do të thotë se, çka është jashtë individuales, neve
nuk na bën përshtypje fare, ndjenjë instiktive e jo racionale. Të mos
reagosh, do të thotë të jesh i kënaqur me këtë gjendje që ke dhe këto
anomali shoqërore që ndodhin para syve tanë. A kemi të drejtë të sillemi
verbërisht e të çuditemi pastaj!.
Këta që na qeverisin, ne i veshëm me pushtet. Dhe a dihet një rast të
vetëm se cili njeri i veshur me pushtet kushdo qoftë ai, doli më pak i
pasur se sa të bëhej i pushtetshëm?!!!. Unë nuk kam dëgjuar asnjëherë që
udhëheqësit tanë nuk përfituan nga pushteti (secili e din abdesin e
vet, thotë populli). Dhe nëse diku është vërtetuar praktikisht thënia e
Popperit se “të paktë janë ata njerëz që populli i vesh me pushtet dhe
nuk abuzojnë me të”, kjo më së miri shihet në rastin tonë dhe
tragjikisht po i ngjet Kosovës .
Çuditërisht e arsyetojmë korrupsionin e lartë nëpër institucionet
tona se” na kanë vjedhur serbët, e për këta tanët që na vjedhin nuk
është dert se janë shqiptarë, edhe ua bëjmë hallall”, mirëpo samari yt,
të shumtën e herave, të vret më shumë se samari i huaj, dhe këtë tani po
e përjetojmë. Pushtetarët tanë pozitën që ua jep elektorati e
shfrytëzojnë “maksimalisht” të pushtuar nga ndjenja se “njëherë u ka
ardh vera kah dera”. Dikur Faik Konica thoshte: ”Shqipërinë e bëmë, por
si t’i bëjmë shqiptarët”. A mos do të thotë se kjo thënie emblematike e
tij duhet të përsëritet edhe për rastin e Kosovës!
Vetëdija jonë qytetare kultivohet dhe jep fryte vetëm nëse të
përbashkëtën, “të huajën” (që ende në vetëdijen tonë është ngulitur e
përgjithshmja si e tillë) e konsiderojmë si tonën dhe bota na mat me
këtë kuti. Realiteti çdo ditë e më tepër e dëshmon se ende jemi larg
asaj që e pret bota e civilizuar prej nesh.
Duhet ta dimë se shtetin e ndërtojmë çdo ditë me “gjëra të vogla”
nëse vetëdijesohemi që ato të zënë vendin e tyre ashtu siç duhet, sikur
figurat në tabelën e shahut. Dhe këtë duhet ta bëjmë çdo ditë, sepse të
vërtetën për lidhjen midis qytetarit dhe shtetit, s’kemi nevojë që ne si
shteti më i ri ta shpikim, atë bota e qytetëruar e ka bërë para nesh
shekuj me radhë: shteti duhet të jetë vazhdimisht në shërbim të
qytetarit, kurse qytetari vazhdimisht duhet të punojë për shtetin. Aq më
tepër për pushtetarët tanë duhet mësohet fakti se edhe domethënia e
fjalës “Ministër” (ministrare-latinisht) dmth. shërbim e jo sundim.
(Autori është politolog, bashkëthemelues i Qendrës për
Demokratizim dhe Integrime “DOXA”)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:06 am

Aspektet pozitive të procesit të Kosovës në GJND

opinione - Faqe 4 F.0215015500813_m

Fadil
I. Hoxha

Duket paradoksale të thuhet se procesi i Kosovës në Gjykatën
Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) ka aspekte pozitive ende pa u
përfunduar por kjo mund të argumentohet. Me opinionin jo obligativ por
me peshë në arenën ndërkombëtare, GJND do të na tregojë shumë gjëra.
Pjesa që është më e rëndësishmja nga ky proces me siguri do të jetë vetë
opinioni i Gjykatës i cili do të jetë faktor me rëndësi të
jashtëzakonshme në ligjshmërinë e pavarësisë së Kosovës. Ky proces po
ashtu do të na tregojnë se sa i vështirë dhe kompleks është procesi i
krijimit të shteteve të reja nën ombrellën e ligjit aktual ndërkombëtar.
Vetëm tani pasi lexuam qëndrimet e ekipeve ligjore të ndryshme në
GJND qoftë në favor apo kundër pavarësisë së Kosovës e kemi situatën më
të qartë në kuptimin se pse u veprua ashtu si u veprua në procesin e
pavarësisë së Kosovës. Ka mendime se ne kemi mundur të mbajmë një
referendum dhe me këtë e kishim zgjidhur çështjen e pavarësisë së
Kosovës. Në fakt referendumin e tillë do të duhej ta kishte organizuar
qeveria e Kosovës e cila do ta bënte këtë pasi që atë referendum ta
kishte shpallur presidenti i Kosovës. Në një situatë të tillë do të
vihej në pozitë tejet delikate kryeadministratori i Kosovës i cili do të
detyrohej që ta shpallte atë referendum të pavlefshëm duke pamundësuar
Deklaratën e Pavarsisë sepse në kushte të tilla ajo deklaratë do të
ishte e paligjshme.
Një akt i tillë i kryeadministratorit të Kosovës do të kishte pastaj
efekte shumë negative në procesin e pavarësimit të Kosovës. Me një
anulim të tillë, kundërshtarët e pavarësisë do të kishin një argument të
fuqishëm kundër pavarësisë ndërkohë që një nga argumentet e fuqishme të
mbrojtësve të ligjshmërisë së pavarësisë së Kosovës ishte pikërisht
mosanulimi i Deklaratës së Pavarësisë nga OKB përkatësisht
kryeadministratori i Kosovës.
Kryeadministratori i Kosovës nuk kishte mundësi që të shpallte të
pavlefshme Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës sepse pas asaj deklarate
menjëherë u mblodh Këshilli i Sigurimit por ndërkohë (jo pa qëllim ajo
deklaratë u bë ditën e diel) disa shtete tashmë e kishin njohur
pavarësinë e Kosovës dhe kështu Këshilli i Sigurimit ishte i përçarë
ndërmjet shteteve që tashmë e kishin njohur pavarësinë dhe
kundërshtareve të pavarësisë. Në këto kushte prandaj OKB e kishte të
lehtë të deklaronte se do të mbante qëndrim neutral në kushtet e
mospajtimeve të shteteve për Deklaratën e Pavarësisë.
Natyrisht që tri shtetet anëtare të përhershme të Këshillit të
Sigurimit, SHBA, Britania e Madhe dhe Franca do të vinin veto ndaj
çfarëdo tendence për anulim të pavarësisë por skenari i realizuar u
tregua perfekt pa patur nevojë për veto. Në mbledhjen e mbajtur nga
Këshilli i Sigurimit vetëm një ditë pas shpalljes së pavarësisë ishte
vetëm Rusia nga 15 anëtarët e Këshillit të Sigurimit që përkrahu Tadiqin
në kërkesën e tij për anulimin e Deklaratës së Pavarësisë.
Kundërshtarët e pavarësisë kështu pësuan fiasko të vërtetë.
Çështja tjetër që procesi në GJND na tregoi është kuptimi i së
drejtës për vetvendosje të popujve. Në shumë analiza dhe deklarata të
ndryshme tek ne kjo çështje më shumë interpretohet me aspekte
emotivo/folklorike se sa në frymën e gjedjes faktike dhe interpretimit
të ekspertëve ndërkombëtar e sidomos vetëvendosja deri në ndarje jashtë
kontekstit kolonial.
Çështja e vetëvendosjes së popujve dhe krijimit të shteteve në bazë
të këtij principi jashtë kontekstit kolonial është çështje mjaft e
debatueshme dhe zakonisht janë shtetet që i ikin këtij debati sepse mund
të paramendohet kaosi në botë sikur kjo e drejtë t’i njihej çdo populli
që kërkon shkëputje në bazë të këtij parimi. Në praktikë zbatohet
parimi i rasteve veç e veç. I tillë është edhe rasti i Kosovës. Në këtë
aspekt i kemi edhe deklaratat e ekipit tonë përfaqësues në GJND por edhe
të shteteve mike e në veçanti të deklaratave të SHBA dhe Mbretërisë së
Bashkuar.
Ekipi ynë ligjor dhe miqtë tanë nuk potencuan të drejtën e popujve
për vetëvendosje duke i ikur këtij debati meqë edhe vet pyetja nga ana e
Serbisë është nëse shpallja e pavarësisë së Kosovës është në pajtim me
të drejtën ndërkombëtare. Duhet thënë megjithatë se ekipi ynë ligjor në
GJND dhe përkrahësit e pavarësisë thanë që nuk duan debate sa i përket
të drejtës për vetvendosje por nëse kjo çështje shtrohet para gjykatësve
atëherë Kosova e ka atë të drejtë meqë në të gjitha dokumentet
ndërkombëtare përfshirë rezolutën 1244 flitet për popullin e Kosovës.
Sipas Kartës së OKB-së popujt janë ata që e bartin të drejtën për
vetëvendosje.
Po çfarë në fakt u shqyrtua në GJND sa i përket ligjshmërisë së
Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës? Po të shikojmë deklaratat e
shteteve qofte në favor të pavarësisë së Kosovës qoftë kundër, ishin dy
aspekte kryesore që u diskutuan dhe atë se çfarë thoshte ligji i
përgjithshëm ndërkombëtar dhe rezoluta 1244. Tek ligji i përgjithshëm
ndërkombëtar esenca e debatit ishte që ky ligj nuk e aprovonte por as
nuk e ndalonte ndarjen (secesionin) dhe se në fakt është neutral në këtë
aspekt. Këtë e thanë përkrahësit e pavarësisë së Kosovës dhe e dëshmuan
mjaft mire këtë argument. Kundërshtarët e pavarësisë së Kosovës u
munduan ta thonë të kundërtën por pa argumente bindëse.
Në anën e përkrahësve të pavarësisë përveç të tjerash ishte qasja e
një prej profesorëve më të mirënjohur të së drejtës ndërkombëtare James
Crawford që nuk la vend për dyshim në tezën e neutralitetit të ligjit
ndërkombëtar ndaj deklaratave të pavarësisë. Profesori Crawford bile aty
në prezencë të gjyqtarëve shpalli pavarësinë e Australisë Jugore “si
qytetar i devotshëm por i pakënaqur i Australisë”. “A mos kreva unë
ndonjë akt ndërkombëtar të gabuar në prezencën tuaj?”, pyeti profesori
anëtarët e Gjykatës dhe u përgjigj “natyrisht që jo”. Më tutje profesori
Crawford vazhdoi të shpjegojë se deklaratat e lëshuara prej dikujt janë
“një grumbull fjalësh të shkruara në ujë”. Ajo që është e rëndësishme
është efektiviteti i asaj deklarate dhe ajo që ndodh më tutje, sidomos
reagimi i komunitetit ndërkombëtar. Pra nëse ajo deklaratë do të
pranohet apo dënohet.
Duhet cekur patjetër edhe këtë që e tha profesori i nderuar Crawford:
“U tha se deklaratat e pavarësisë si të tilla janë të paligjshme.
Historikisht ato ishin metodë kryesore prej të cilës dolën shtetet e
reja. Qyshkur dhe me cilin proces ligjor ato u bënë të paligjshme?”.
(10.12.2009, icj-cij.org). Pra ku është evidenca se deklaratat e
pavarsisë janë të jashtëligjshme e meqë ajo evidencë mungon atëherë kjo
tregon se kundërshtarët e pavarësisë ishin pa argumente.
Duke pare këto argumente ne mund të kuptojmë mënyrën se si u veprua
gjatë shpalljes së pavarësisë dhe pse u bënë hapat që u bënë. Ne nuk
patëm një referendum sepse do të komplikohej situata me prezencën
ndërkombëtare e në anën tjetër ne i kemi përfaqësuesit tanë të cilët e
shpallën Deklaratën e Pavarsiseë jo si deputet të Kuvendit të Kosovës
por si përfaqësues të popullit dhe si të tillë ata shprehën vullnetin e
popullit. Deklarata e Pavarësisë nuk ishte në kundërshtim me ligjin
ndërkombëtar dhe ishin shtetet sovrane të cilat me njohjet që i bënë
pavarësisë së Kosovës e legalizuan atë proces. Skenar tjetër real në
rastin tonë as që mund të kishte.
Aspekti tjetër i diskutimit kishte të bënte me analizën e rezolutës
1244 të Këshillit të Sigurimit. Pra nëse me pavarësinë e Kosovës ishte
shkelur kjo rezolutë. Duhet thënë se kjo analizë nuk kishte vetëm efekte
të vërtetimit të ligjshmërisë së pavarësisë së Kosovës por është një
ndihmë e madhe edhe për analistët dhe politikanët tanë. Disa analistë
dhe politikanë tanë për fat të keq e keqinterpretojnë këtë rezolutë sa
herë që përmendet duke e paramenduar si diçka që i shërben Serbisë për
faktin se aty përmendet sovraniteti dhe integriteti territorial i të
ashtuquajturës RFJ që u pasua nga Serbia.
Është interesant se si u analizua kjo rezolutë nga dy taborret
kundërshtare. Kundërshtarët e pavarësisë së Kosovës ceknin se rezoluta
1244 garantonte sovranitetin e Serbisë por gjithnjë dështonin që ta
provojnë këtë duke u thirrur në preambulën e rezolutës (jo obligative)
dhe në anekset e kësaj rezolute dhe nuk merreshin fare me pjesën
normative apo pjesën operative siç thuhej të rezolutës përndryshe pjesës
thelbësore ku janë vendimet (obligative) për detyrat e misioneve
ushtarake dhe civile në Kosovë përkatësisht KFOR-it dhe UNMIK-ut. KFOR-i
i ka detyrat e veta në pikën 9 të rezolutës ndërsa UNMIK-u në pikën 11.
Këshilli i Sigurimit në pikën 11 kishte vendosur që detyrat e
UNMIK-ut ndër të tjera do të ishin që:
- Të vendoste një autonomi substanciale dhe vetëqeverisëse për Kosovën
deri në statusin përfundimtar duke marrë parasysh Marrëveshjen e
Rambujesë dhe Aneksin 2,
- Të kryente funksionet civile duke i bartur kompetencat në
institucionet e Kosovës pasi që ato të krijoheshin,
- Dhe më e rëndësishmja ishte: që të lehtësonte procesin politik qëllimi
i të cilit ishte definimi i statusit të Kosovës duke marrë parasysh
Marrëveshjen e Rambujesë.
- Në fazën përfundimtare do të bënte mbikëqyrjen e transferit të
autoritetit nga institucionet e përkohshme në institucionet e themeluara
pas procesit politik
Ka edhe të tjera por i përmenda ato më të rëndësishmet. Nga këto që u
cekën më lartë shihet qartë se kemi të bëjmë me një gjendje kalimtare
deri në përcaktimin e statusit final të Kosovës. Lehtësimi i procesit
politik duke u bazuar në Marrëveshjen e Rambujesë në fakt ishte
argumenti kryesor i përkrahësve të pavarësisë sepse Këshilli i Sigurimit
kishte thënë se procesi politik duhet të merrte parasysh vetëm
Marrëveshjen e Rambujesë dhe nuk përmend as sovranitetin e RFJ-së dhe as
parimet sipas Aneksit 2 (ku përmendet integriteti i RFJ-së).
Siç thotë edhe vetë paragrafi kemi të bëjmë me një proces politik që
të definohet statusi i Kosovës i cili askund nuk shpreh dhe nuk kërkon
pajtimin e Serbisë. Pra një proces dhe jo një gjendje statike siç
interpretohet gabimisht. Dhe për të kuptuar më tej duhet shikuar edhe
Marrëveshjen e Rambujesë e cila parashikon një prezencë ndërkombëtare që
do të qëndronte në Kosovë 3 vite e pas kësaj do të kishim një
konferencë ndërkombëtare ku do të përcaktoheshin mekanizmat për
zgjidhjen e statusit të Kosovës dukë marrë parasysh vullnetin e popullit
të Kosovës dhe mendimet e palëve të ndryshme.
Pra vullneti i popullit të Kosovës ishte argumenti kryesor në
përcaktimin e statusit të Kosovës dhe aty nuk përmendej kurrfarë
aprovimi nga ana e Serbisë meqë në marrëveshje për përcaktimin e
statusit thuhet “do të merret parasysh vullneti i popullit dhe opinionet
e autoriteteve relevane”. Këtu shihet qartë dallimi ndërmjet fjalës
opinion apo mendim dhe pajtim që dallojnë thelbësisht gjë që vërteton
tezën se nuk kërkohej aprovimi (pajtimi) i Serbisë për statusin e
Kosovës.
Ekipi ligjor i yni dhe përkrahësit e pavarësisë kishin argumente të
fuqishme sepse ata përmendën rezoluta të ndryshme të Këshillit të
Sigurimit e sidomos rezolutën 1251 e aprovuar pak ditë pas rezolutës
1244. Rezoluta 1251 kishte të bënte me rastin e Qipros dhe bënte thirrje
për një Qipro të bashkuar dhe nuk lejohej kurrfarë ndarje e atij shteti
e as ndonjë njohje e Qipros Veriore. Një gjuhë e tillë nuk figuron fare
në rezolutën 1244. Kjo u shpjegua dhe u tha se po të kishte qëllim
rezoluta 1244 ta mbante Kosovën pjesë të Serbisë atëherë ajo do të
kishte referenca të njëjta si rezoluta 1251 apo rezoluta tjera dhe në
mënyre eksplicite do të ndalonte pavarësinë e Kosovës. Meqë në rezolutën
1244 nuk kishte referenca të tilla atëherë u përfundua se kjo rezolutë
ishte neutrale ndaj statusit të Kosovës. Ky neutralitet natyrisht nuk e
pengonte shpalljen e pavarësisë.
Ky shpjegim në fakt na tregon se pse ne nuk duhet të tmerrohemi sa
herë që përmendet rezoluta 1244. Duhet kuptuar se rezolutat e Këshillit
të Sigurimit mund t’i aprovojë dhe t’i shfuqizojë vetëm Këshilli i
Sigurimit dhe askush tjetër. Ne mund të dalim dhe të bëjmë protesta
kundër rezolutës e çfarë të duam por nuk ka kurrfarë efekti në Këshillin
e Sigurimit. Në fakt ne mund t’i kundërvihemi Serbisë dhe strukturave
paralele pikërisht me rezolutën 1244 si dokument që është i pranuar
unanimisht në bashkësinë ndërkombëtare qoftë nga ata që e pranojnë
pavarësinë e Kosovës qoftë nga kundërshtarët e pavarësisë.
Në rezolutën 1244 nuk ka vend për asnjë institucion të Serbisë. Kjo
rezolutë qartazi i thotë prezencës ushtarake (NATO-s) se duhet të mbajë
paqen dhe sigurinë në Kosovë dhe të pengojë kthimin e forcave ushtarake,
policore dhe paramilitare të Serbisë në Kosovë. Këtu në fakt qëndron i
tërë thelbi i rezolutës se Serbia nuk do të guxojë as të mendojë për
ndonjë qasje ushtarake në Kosovë. Ka ndonjë spekulim se “Tadiqi do t’i
sjellë tanket në urën e Ibrit” me këtë apo atë datë apo në këtë apo atë
kohë por ato gjëra mund të jenë vetëm në fantazinë e atyre qe fantazojnë
në Beograd apo ndonjërit tek ne që dëshiron të bëhet interesant para
publikut.
Hyrja ushtarake e Serbisë në cilëndo pjesë të Kosovës nuk mundet dhe
as që do të ndodhë ndonjëherë sepse kjo do të thoshte konfrontim direkt
me forcat e NATO-s të cilat qëndrimin në Kosovë e arsyetojnë pikërisht
me mandatin në bazë të rezolutës 1244. Pra duke qenë se për aspektin
ushtarak Serbia nuk mundet as të ëndërrojë ndonjë kthim në Kosovë ndërsa
në aspektin civil nuk ka ndonjë funksion në Kosovë ne do të mund të
përdorim këto argumente dhe të shtrijmë autoritetin në të gjitha pjesët e
Kosovës duke përfshirë veriun.
Në këtë aspekt ne mund të themi se Serbia nuk mund të kontrollojë
ndonjë territorr në Kosovë sepse nuk ka territor që kontrollohet aty ku
nuk ke organet që quhen “të dhunshme” siç janë ushtria dhe policia.
Serbia po ashtu nuk ka asnjë funksion civil në Kosovë sipas rezolutës
1244 sepse vet rezoluta nuk parasheh ndonjë institucion të Serbisë në
Kosovë. Serbia nuk ka të drejtë të mbajë kurrfarë zgjedhjesh në Kosovë
po sipas rezolutës 1244. Në këto gjëra rezoluta nuk është neutrale por
decidive. Natyrisht të gjitha këto argumente mund të parashtrohen para
atyre që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës përndryshe tek
shtetet që e kanë njohur pavarësinë e Kosovës mjafton Kushtetuta e saj.
Nga sa u tha na tregon se ne kishim të drejtë në shpalljen e
pavarësisë sonë por nuk e bënim këtë me ndonjë shpjegim të argumentuar
por me fraza të përgjithshme. Ne kishim edhe keqinterpretime të
rezolutës 1244 të cilat i shfrytëzonte mjaft mirë Serbia. Por pas
procesit në GJND ekziston një qasje krejt tjetër. Edhe një analist i
Serbisë, Vladimir Gligorov do të thoshte këtë:
“Duke lexuar deri tani argumentet e paraqitura në GJND mendoj se mund të
konkludoj se ekipi i Serbisë ka shpresa vetëm nëse Gjykata sjell një
vendim politik e jo një vendim të bazuar në drejtësi. Kjo është më se e
qartë sidomos po të kemi parasysh paraqitjen e përfaqësuesve të
Mbretërisë së Bashkuar. Një paraqitje e shkurtë por e jashtëzakonshme e
profesorit Crawford, sipas të gjithë pjesëmarrësve i konsideruar si
autoriteti më i madh në këtë fushë, vështrohet si definitive”.
(12.12.2009, www.pescanik.net)
Argumentet e parashtruar gjithsesi që tregojnë aspekte që janë
pozitive për Kosovën. Këtu ka vend ajo shprehja popullore se “kush i bën
gropën tjetrit bie vet brenda në të”. Serbia u mundua me të gjitha
mjetet që ta zhbënte pavarësinë e Kosovës duke e ngritur si çështje në
nivel ndërkombëtar ani pse gjithnjë kishte luftuar pikërisht kundër
internacionalizimit të çështjes së saj. Tani me procesin në GJND është
Serbia ajo që po i bën një shërbim të madh Kosovës.
Paradoksale por e vërtetë sepse GJND nuk ka mundësi që të shpallë të
jashtëligjshme pavarësinë e Kosovës sepse tek e fundit janë me dhjetëra
shtete që janë anëtarë të OKB-së e që janë bërë shtete njëjtë si Kosova.
GJND do të japë një opinion ligjor me të cilin së paku do të jetë
neutral dhe meqë nuk e shpall të jashtëligjshme pavarësinë e Kosovës
praktikisht e ndihmon atë që të vazhdohet me njohjet nga shtetet e tjera
dhe natyrisht inkuadrimin në organizata të ndryshme ndërkombëtare.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:07 am

Kujt i djeg e vërteta

opinione - Faqe 4 F.0216005857633_m

Shpendim
Iseni

Maqedonizimi i Shkupit bëhet tash e 50 vjet më parë,
këtë shqetësim e kemi shprehur vite me radhë dhe, gjithnjë kemi thënë e
shkruar për Shkupin shqiptar këndej Vardarit dhe për Shkupin e
maqedonasve andej Vardarit. Projekti Shkupi 2014 është vetëm një
kontinuitet i asaj që ka nisur decenie më parë si dhe një
kundërpërgjigje për arabizimin dhe turqëzimin e Shkupit shqiptar për të
cilin asnjëherë nuk u tha asnjë fjalë
Ditëve te fundit jemi dëshmitar të drejtpërdrejt se si dikush
mundohet ta shtrembërojë të vërteten dhe të plasojë gënjeshtra me të
vetmin qëllim: të tentojë e t’i dobësojë pozitën e një partie politike
shqiptare. Dëgjuam shumë të pavërteta sikundër që ishte edhe pallavra se
kinse vendimi për ndërtimin e kishës është marrë në mandatin kur në
qeveri ishte VMRO-PDSH, kishë kjo që do të jetë pjesë e projektit
“Shkupi 2014” gjë që nuk është aspak e vërtet. Ç’është e vërteta,
vendimet edhe sot e kësaj dite i merr vetë Gruevski, i cili qeverinë e
personifikon me vetveten e tij dhe për gjëra nacionaliste as që e pyet
dikë!
Së këndejmi u mor edhe vendimi për ndërtimin e kishës por jo në
kuadër të Shkupit 2014, projekt ky që në atë periudhe qeverisjeje as që
njihej si projekt. Shkupi 2014 është projekt i qeverisjes VMRO-BDI dhe,
këtë fakt askush nuk mund ta mohojë e as do mjete të informimit si dhe
do Artana e Ramadana që na u servirën të gatuar nëpër kuzhinat e
nëntokës maqedonase.
Një gjë duhet pasur parasysh: vendimi i marrë nga ana e qeverise se
atëhershme ishte vendim i gabuar në procedurë (si të gjitha vendimet
vetanake të Gruevskit) dhe që në start pamundësonte ndërtimin e kishës
në qendër të Shkupit sepse ishte vendim kryekëput në kundërshtim me
Kushtetutën dhe ligjet e vendit (sipas Kushtetutës Maqedonia është
shtetet sekular) ndaj dhe, pas ankesës së bërë nga ana e disa partive
opozitare dhe organizatave joqeveritare deri te Gjykata Kushtetuese, ky
vendim alla-gruevskiane u abrogua. Abrogimi i këtij vendimi e shfajëson
tërësish PDSH-në ne raport me kishën ortodokse sllave e cila sërish u
gjend në Shkupi 2014.
Përkundër këtyre fakteve dikush po mundohet edhe më tej të derdhë
mjegull mbi të vërtetën! E vërteta mbetet gjithnjë një, nuk ka dy të
vërteta për një fenomen! Por, në rastin konkret, cila është e vërteta?! E
vërteta është se Gruevski e kuptoi gabimin e bërë më parë dhe gjatë
këtij mandati (pra ne qeverisjen me BDI) e ndryshoi vendimin e marrë
dhe, në vend të ndërtimit të kishës nga ana e qeverisë bashkë me BDI-në
solli vendim të ri që të bëjë bartjen e tokës nga prona shtetërore deri
te komuniteti sllavo-ortodoks me ç’rast edhe de facto dhe de jure u
mundësua ndërtimi i kishës në qendër të Shkupit.
Funksionarët e BDI-së jo njëherë deklaruan se në momentin kur ky truk
i Gruevskit do të bëhet realitet atëherë edhe ne si pjesë e qeverisë do
të kërkojmë që trualli i Burmali Xhamisë t’i hedhet BFIM-së dhe, edhe
kjo të nis me ndërtimin e xhamisë në qendër të Shkupit! Kjo është e
vërteta dhe, kjo e vërtetë nuk mund të shtrembërohet duke e akuzuar
PDSH-në me një projekt për të cilën nuk ka lidhje! Pra,
bashkë-vendimmarrëse për ndërtimin e kishës sllavo-ortodokse në qendër
të Shkupit është BDI-ja dhe jo PDSH-ja.
Një e vërtetë tjetër është edhe fakti që, në qeverisjen VMRO-PDSH
Gruevski u përpoq që ta kalojë një kishë “në miniaturë”, pra, një objekt
me një arkitekturë të përmasave të vogla! Ndërsa sot, në qeversijen
VMRO-BDI kemi një objekt grandioz, me një arkitekturë që ia zë frymën
tërë sheshit të Shkupit!
Satana nën petkun e engjëllit
Kisha e cila sot është pjesë e projektit Shkupi 2014 është vendim i
VMRO-BDI dhe jo siç pretendohet t’i hidhet faj partisë tjetër shqiptare.
BDI duhet të mbajë përgjegjsi para qytetarëve shqiptare dhe muslimanëve
se cili ishte pazari i tyre politik që lejuan të bartet toka në qendër
të Shkupit për komunutetin ortodoks ndërsa po sipas këtij koalicioni
qeveritar për komunitetin islam nuk paska vend në qendër të Shkupit.
Është e padrejtë dhe joproduktive përpjekja që kjo marrëveshje e
fëlliqur të mbulohet përmes akuzave të pabaza duke i derdhur mbi
PDSH-në. E vërteta vonon por kurrë nuk harron!
Kjo qeveri e koalicionit VMRO-BDI solli një vendim për realizimin e
projektit Shkupi 2014, në të cilin kontestuese nuk është vetëm kisha por
i tërë projekti në të cilin gjendet edhe kisha grandioze e VMRO-BDI-së
dhe, çuditërisht, askush nuk hedh faj mbi partinë shqiptare në pushtet
por akoma akuzohet PDSH-ja se paska faj për kishën i cili gjendet në një
projekt tërësisht antishqiptare e që për miratimin e të cilit është
dashur edhe pëlqimi i shqiptarëve të BDI-së.
Një përfaqësues i BDI-së që paskësh nënshkruar në 13 dokumente për
bashkëpunim me shërbimet sekrete maqedonase (kështu u tha në atë
emision!) gjatë debatit televiziv në emisionin “Rruga drejt” akuzoi
përfaqësuesin e PDSh-së se pse kjo parti hala nuk nisi me ndërtimin e
xhamisë në qendër të Tetovës. Për këtë xhami luftoi PDSH-ja, ndërsa
BDI-ja luftoi dhe ia arriti qëllimit që në qendër të Tetovës t’i ndajë
tokë edhe komunitetit ortodoks për të ndërtuar një kishë
sllavo-ortodokse.
Ndërsa, pse akoma pushteti lokal i Tetovës nuk arriti që ta nis
ndërtimin e xhamisë në qendër të Tetovës përgjigja qëndron në politikën
antishqiptare dhe antiislame e BDI-së, e cila, assesi nuk po mbledh
guxim që t’i thotë Gruevskit që në një buxhet të ardhshëm shtetëror
duhet të parashihet buxhet edhe për ndërtimin e kësaj xhamie! Le ta
shfletojnë arkivin dhe do të shikojnë se në kohën e PDSH-së në buxhetin
shtetëror ekziston edhe një zë që parashihet mjete financiare për
fillimin e ndërtimit të kësaj xhamie.
Gjithsesi, nga Buxheti shtetëror ishin ndarë mjete financiare edhe
për ngritjen e bibliotekës universitare në Tetovë (për ç’gjë assesi nuk
jepnin leje strukturat e BDI-së), për salla sportive etj. Ardhja e
BDI-së në pushtet stopoi, madje shprehu interesim për të shkatërruar çdo
projekt shqiptar të nisur gjatë koalicionimit VMRO-PDSH!
Shkupi ishte qendër e Dardanisë. Po sot?
Dihet botërisht se PDSH me themelimin e Institutit për trashëgimi
kulturore hodhi hapat e para drejt një akademie shqiptare, ndërsa BDI jo
vetëm që e shkatërroi këtë projekt madhor kombëtar por edhe lejoi punën
dhe botimin e Enciklopedisë Maqedonase të Akademisë së arteve dhe
shkencave maqedonase e cila është e barasvlershme me projektin famëkeq
të Çubrilloviqit si dhe me planet fashizoide të Millosheviqit!
Çuditërisht, për këtë vepër satanizuese asnjëherë nuk u kritikua Ali
Ahmeti dhe as ai tjetri i “nënshkrimit 13 faqësh” por vetëm Gruevski. Në
momentin kur po mbështetej për muri ministri i Gruevskit i cili po
tenton që t’i mbysë nxënësit tanë të klasës së parë me maqedonishten e
tij, çuditërisht, armiqtë e shqiptarëve amnistohen dhe kërkohet një
shqiptar i cili do të shndërrohet në “mish për top” të strukturave të
shërbimeve sekrete maqedonase.
Për hir të së vërtetës duhet thënë një gjë: maqedonizimi i Shkupit
bëhet tash e 50 vjet më parë, këtë shqetësim e kemi shprehur vite me
radhë dhe, gjithnjë kemi thënë e shkruar për Shkupin shqiptar këndej
Vardarit dhe për Shkupin e maqedonasve andej Vardarit.
Projekti Shkupi 2014 është vetëm një kontinuitet i asaj që ka nisur
decenie më parë si dhe një kundërpërgjigje për arabizimin dhe turqëzimin
e Shkupit shqiptar për të cilin asnjëherë nuk u tha asnjë fjalë. Ky
është shqetësimi vërtetë dhe jo ajo se çka do të bëjnë në pjesën e tyre
maqedonasit.
Fare në fund: kurrë asnjë shqiptar nuk ka mohur se në të kaluarën
Shkupi ka qenë kryeqendër e Dardanisë! Po atëherë, edhe lokaliteti i
sotshëm në rajonin e Gjilanit, Novobërda, kur ishte qytet, Londra dhe
Parisi njiheshin si katundet më të mëdha në botë!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:07 am

Corpus Delicti, zoti Kermabon!

opinione - Faqe 4 F.0216005951435_m

Alma Lama

“Gjykatësi është dënuar kur krimineli është shfajësuar.” Kjo
maksimë e latinit të famshëm Publilius Syrius, u bë edhe një herë
aktuale ndërsa data 10 shkurti erdhi për të tretën herë, së bashku me
kujtimin për vrasjen e dy të rinjve në sheshin kryesor të Prishtinës,
vetëm e vetëm sepse po ushtronin një nga të drejtat themelore që bën
pjesë në listën e të drejtave të njeriut, protestën.
Sesi rrodhën ngjarjet pas vrasjes së dy të rinjve, janë një tregim i
njohur; sekuestrime, arrestime të anëtarëve të VETËVENDOSJES, burgosja e
liderit të kësaj lëvizjeje Albin Kurti, largim i policëve romunë nga
Kosova pa u ndëshkuar, por jo dhe gjykimi e dënimi i policëve të
UNMIK-ut.
Mungoi gjykatësi që do të duhej të ndëshkonte krimin, por në vend të tij
u dënua drejtësia që fali kriminelët. Së paku moralisht. E kjo është
drejtësia në radhë të parë e organizatës më të rëndësihme në botë,
Kombeve të Bashkuara, e më pas ajo e një shteti që bën pjesë në
Bashkimin Evropian, Rumanisë. Përzierja apo ndarja e kompetencave apo
zingjirëve komandues mes organizatës dhe anëtarëve të saj nuk i
interesojnë askujt, aq më tepër familjeve të të vrarëve. Fakti është se
UNMIK-u apo vetë OKB-ja nuk dëshmoi asgjë më shumë se vërtetimin e
sentencës së njohur: një krim ku marrin pjesë shumë veta mbetet pa u
ndëshkuar.
Dhe do të ndalej këtu rrëfimi për 10 shkurtin sikur saga e turpit të
drejtësisë ndërkombëatre në Kosovë të mos vazhdonte rrugëtimin e saj.
Misioni i Bashkimit Evropian që ka ardhur për të vënë drejtësi në në
këtë vend, gjë që vendorët kanë dëshmuar me sukses se nukn e bëjnë dot,
EULEX-i bëri të njëtin gabim- ra në grackën e ndëshkimit të atyre që
patën më pak faj, nëse faj mund të konsiderohet e drejta për të
protestuar, siç është ta zëmë në Iranin e sotëm të Ahmadinejadit.
Në kohën kur të gjithë po prisnim me padurim të binte në rrjetën e
misionit evropian për polici dhe gjyqësi, ndonjë “peshk i madh” i sojit
të peshkaqenit, soj i cili duket se në Kosovën e pasluftës është
kultivuar me shumicë, misioni EULEX do të rifillojë procesin gjyqësor
ndaj Albin Kurtit, pikërisht për ngjarjet e 10 shkurtit.
Një zhvendosje e vëmendjes për të mos u përballur me dështimin në
zënien e “peshqve të mëdhenj”, apo frika nga e vërteta se EULEX, nuk
është misioni që pritën me shpresa të mëdha shumica e qytetarëve të
Kosovës, se më në fund po instalohej një pushtet që do të vendoste
sundimin e ligjit, si e vetmja garanci për ta bërë këtë vend?
Apo është thjeshtë një hakmarrje personale ndaj Albin Kurtit dhe
lëvizjes VETËVENDOSJE që me kohë e parashikuan dështimin e EULEX-it, kur
ende nuk e mbante as këtë emër. Mund të ketë persona në EULEX që
mendojnë se izolimi apo ndëshkimi i Albin Kurtit mund tju ndihmonte për
ta përmirësuar imazhin e dëmtuar, jo aq për faj të tij, sesa si pasojë e
komplikimeve diplomatike dhe ligjore, e më së shumti falë dështimit në
terren pas vendosjes së tij në Kosovë. Sido që të jetë, një gjë është e
sigurtë: kushdo që përfiton nga krimi, është fajtor për të.

Nga ana tjetër është interesant të shpjegohet fakti që në mesin e 1200
dosjeve për krime të rënda që i ka lënë trashëgim UNMIK-u, kjo iu ka
rezultuar si më e rëndësihmja apo më e ngutshmja. Si duket, bosët e
korrupsionit apo kriminelët e luftës do të mund të qëndrojnë edhe për ca
ditë në liri se ju bën mirë, ose mund të qëndrojnë përgjithmonë, se ju
bën edhe më mirë. Dhe e dini pse? Sepse “ushtrisë” blu të gjeneralit
Kermabon i mungon guximi. Guximi për të ndërmarrë arrestimi të
rëndësishme, guximi për të hyrë në pjesën veriore, ose “mbretërinë e
krimit”, e mbase guximi për të prishur rehatinë...

Por EULEX, duke rihapur rastin e gjykimit të Albin Kurtit dhe jo duke
e mbyllur atë, siç do të ishte e udhës ka bërë një gabim strategjik, të
cilin nuk e ka për herë të parë , e që do t’i kthehet në bumerang. Dhe
ja pse.

Së pari ka dalë kundër vullnetit të qytetarëve të Kosovës, pasi askush
prej tyre nuk beson se Albin Kurti ka faj për vrasjen e protestesve.

Së dyti ka dalë kundër të gjitha organizatave të rëndësishme për të
drejtat e njeriut, të cilat kanë pohuar se me 10 shkurt policia e
UNMIK-ut ka dhunuar të drejtën për jetë të dy qytetarëve të Kosovës. Për
EULEX-in do të kishte mjaftuar ta zëmë raporti i Amnisty International
dhjetor të vitit 2007, një organizatë me renome botërore, e cila
gjithashtu arriti në përfundimin e mësipërm dhe se gjykimi ndaj Albin
Kurtit ishte një rast i "motivuar politikisht."
Por edhe sikur të kishte lexuar raportin e hetimeve të brendshme që
ka bërë UNMIK-u në lidhje me këtë ngjarje, i cili ka dalë në përfundimin
se vdekja e Mon Balajt dhe Arben Xheladinit dhe plagosja e rreth 80
demonsruesve të tjerë erdhi si pasojë e përdorimit pa kriter të plumbave
të skaduar nga njësia e policëve romunë, zyrtarët e EULEX do ta kishin
kuptuar se fajtori është tjetërkund.
Madje edhe momenti i rihapjes së gjykimit është i gabuar; vetëm dy
ditë para festës së pavarësisë së Kosovës. Pra rihapja e gjykimit të
Albin Kurtit, ku kërkohet shpallja e tij fajtor, në mënyrë indirekte për
vrasjen që kanë kryer policët romunë, vërtetë nuk është një veprim i
zgjuar politikisht. Ky akt vetëm sa e rrënon edhe më tej reputacionin e
EULEX-it, i cili tashmë duket se ka kundër edhe një pjesë të mirë të
shoqërisë civile.
Dhe armiqësimi me shoqërinë civile ka pasojat e veta. Ajo do të
kishte qenë përkrahëse e flaktë sikur EULEX të ndërmerrte hapat që do të
ndihmonin në vendosjen e drejtësisë në këtë vend, si konsolidimi i
policisë, gjyqësisë që është njolla e errët e këtij shteti, mbyllja e
pikave doganore në veri dhe bllokimi i kontrabandës, futja në sistem e
pjesës veriore dhe shuarja e strukturave paralele, rikthimi i gjykatësve
në Mitrovicë dhe vënia në funksion e saj, deri tek arrestimi i
kriminelëve të luftës dhe peshqve të korrupsionit, që përmendëm më
sipër, pasi në këtë vend korrupsioni çdo ditë e më shumë po bëhet
rregull dhe jo përjashtim.
Në vend të tyre ky mision ka vendosur të merret me një gjykim politik
dhe të padrejtë ndaj Albin Kurtit, gjykim i cili përveç të tjerash
është edhe humbje kohe dhe shpenzim i kotë energjishë.
Dhe e dini pse zoti Kermabon? - Sepse Corpus Delicti akuzon dikë
tjetër!
(Autorja është analiste pranë gazetës Kosova Sot)

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:07 am

Merhaba PDK, Elveda LDK

opinione - Faqe 4 F.0216010059470_m

Faik
Miftari

Pas fitores së PDK-së dhe humbjes së LDK-së në garën për
kryetarin e Prizrenit në rundin e tretë (ribalotazh), të mbajtur me 31
janar 2010, nga disa qytetarë të Prizrenit u përcoll me refrenin
”Merhaba PDK, Elveda LDK”, që do të thotë ”Mirë se erdhe PDK, lamtumirë
LDK”.

Shkaqet e humbjes së LDK-së në Prizren datojnë qysh më herët që nga
viti 2007, pas shtatë vitesh udhëheqjeje të LDK-së, gjegjësisht dy
mandate të njëpasnjëshme të fituara, në zgjedhjet komunale të mbajtura
në vitin 2007, edhe pse në rundin e parë kandidati i LDK-së z.Eqrem
Kryeziu ishte në një epërsi prej 1.000 votash ndaj rivalit të tij të
PDK-së z.Ramadan Muja, në rundin e dytë humbi në balotazh me një epërsi
prej 2.000 votash, falë neglizhencës apo mospërfilljes, apo ndoshta edhe
“lodhjes” së kryetarit të atëhershëm z. Eqrem Kryeziu pas udhëheqjeje
shtatëvjeçare.

Edhe pse komuniteti turk ishte i gatshëm ta mbështet atë edhe për një
mandat, lidershipi aktual i LDK-së në Prizren, e mospërfilli dhe nuk
tregoi interesim për një marrëveshje të tillë, e cila i u kthye si
bumerang pasi që komuniteti turk ishte ai që e përcaktoi fituesin në
zgjedhjet komunale të vitit 2007, dhe atë pikërisht në Mamushë ku PDK-ja
fitoi rreth 2.000 vota që ishte e mjaftueshme për fitoren e PDK-së në
Prizren.

Edhe pse gjatë mandatit dyvjeçar udhëheqës të PDK-së në Prizren,
PDK-ja nuk tregoi shkathtësi në udhëheqjeje, edhe pse i mbështetur fortë
nga qendra, nga kryeministri aktual i Kosovës z.Hashim Thaqi, u zhyt që
në fillim në përplasjet e brendshme të taborëve brenda PDK-së, të asaj
të ashtuquajtur të “meritokracisë” dhe asaj të profesionalizmit, e cila
vazhdoi gjatë gjithë mandatit udhëheqës dyvjeçar të PDK-së në Prizren.

Përkundër kësaj LDK-ja në opozitë nuk e shfrytëzoi në maksimum rolin e
saj opozitar, ndoshta edhe nga mos përvoja e të qenit në opozitë, pas
shtatë vjet udhëheqjeje dhe qëndrimi në pozitë, sidomos nuk bashkëpunoi
sa duhet me subjektet tjera opozitare, që herë herë ishin më të zëshëm
se vet LDK-ja, edhe pse ishin në numër shumë më të paktë se LDK-ja si
forcë kryesore opozitare në Prizren.

Në vend se të shfrytëzojë këtë dobësi të PDK-së në Prizren, LDK-ja që
në start bëri gabim me zgjedhjen e kandidatit Hanefi Muharemin, edhe
pse dorën në zemër, ai ka fituar maksimumin e votave në Prizren dhe ka
pas një mbështetje të fortë të elektoratit prizrenas, pasi që diferencën
prej 1.500 votash në dobi të rivalit të tij z.Ramadan Muja në rundin e
parë, në balotazh arriti ta barazoj në “fifti – fifti”.

Edhe pse pat zëra brenda degës së LDK-së kundër kandidimit të
z.Hanefi Muharemit, këto zëra u amortizuan me mjaft sukses pa ndonjë
përplasje të madhe brenda LDK-së.

Sipas mendimit tim gabimi kardinal i LDK-së në Prizren ishte
moskandidimi i lidershipit aktual të degës së LDK-së në Prizren z.Eqrem
Kryeziut, i cili ka pas dashtë që pikësëpari për interesat partiake të
sakrifikojë interesat vetanake, pasi që njohësit e aktualitetit politik
prizrenas ishin të gjithë të mendimit se z.Eqrem Kryeziu do të ishte
fitues i sigurt në Prizren në garën për kryetar, por ka pas edhe asi
zëra, por shumë më pak, që po të kandidohej Eqrem Kryeziu do të kishte
fituar më pak vota se Hanefi Muharemi.

Gabimi i dytë kardinal i LDK-së në Prizren ka qenë, pas balotazhit
kur rezultati ishte i barabartë”fifti-fifti”, me akuza të të dyja palëve
rivale për fitore të njërës apo tjetrës palë, në vend se LDK-ja të
kërkojë, të qëndrojë dhe të angazhohej maksimalisht me të gjitha
mekanizmat e saj për rinumërimin e votave në qendër të numërimit në
Prishtinë, sikurse që ndodhi në Gjilan, ku pas rinumërimit u konkludua
se epërsia ishte rreth 1.000 vota më tepër në favor të Qemajl Mustafës
të PDK-së.

Po të rinumëroheshin votat në qendrën e numërimit, epërsia do të
ishte minimale në favor të LDK-së në Prizren. LDK-ja u vetëkënaq me
shpalljen apo daljen në votime për herë të tretë, edhe pse pas kësaj ka
qenë e ditur prej njohësve të mirë të rrethanave politike në Prizren, do
të ketë humbjen e sigurt, për shkak të distancës së gjatë kohore prej
45 ditësh në raport me rundin e dytë, dhe se rivali i saj PDK-ja do të
përdori të gjitha mekanizmat e saja për të arritur fitoren, gjë që
ndodhi, dhe atë me një epërsi të konsiderueshme prej afro 4.000 vota
epërsi.

Gabimi i tretë i LDK-së ishte mosangazhimi i saj sa duhet lidhur me
komunitetet në Prizren, e sidomos të atij turk. Edhe pse komunitetet në
Prizren, kanë hyrë në koalicion me PDK-në, pasi kanë qenë vendimet e
strukturave partiake të tyre në qendër në Prishtinë, dhe trusnisë së
partnerit të tyre PDK-së, fare pa u konsultuar me bazën e tyre, ashtu që
ka pas mjaft hapësirë për të vepruar shumë më tepër në bazën e
komuniteteve për të përfituar votat e tyre.

Këtë si shembull mund të ilustrojë me lagjen e Kurillës, ku është
bastioni i elektoratit turk, edhe pse kandidati i LDK-së z.Hanefi
Muharemi pati një epërsi mbi 1.000 vota ndaj rivalit të tij z.Ramadan
Muja, në ribalotazh pas punës së pandërprerë 24 orësh dhe trusnisë së
ushtruar të KDTP-së dhe PDK-së, bile në kuluare politike flitet se edhe
kanë fjetur në lagjen e Kurrillës, në ribalotazh apo rundin e tretë
arritën ta amortizojnë dhe të kthejnë rreth 900 vota në favor të
kandidatit të PDK-së z.Ramadan Muja.

Gabimi i katërt i LDK-së ishte edhe mospërfillja e kandidatit për
kryetar të komunës së Prizrenit z.Ruzhdi Rexha, i cili në rundin e parë
doli i treti në votime me një sukses mjaft solid të elektoratit të
fituar, dhe pas kësaj dalja e tij në krah të PDK-së, ka pas një
konotacion të duhur politik në përcaktimin e votuesve të tij që e
përkrahën në rundin e parë dhe e përfillën atë edhe në balotazh.

Gabimi i pestë i LDK-së ishte që gjatë rundi të tretë apo
ribalotazhit në garën për kryetarin e Prizrenit, LDK-ja në teren ka
punuar më tepër me elektoratin votues që kanë votuar në balotazh, për
t’i sensibilizuar ata të dalin prapë në votime, dhe aty këtu edhe në
ndonjë votues që nuk ka dalë në votime, PDK-ja përkundrazi në teren ka
punuar më tepër për të evidencuar dhe për të angazhuar ata votues që nuk
kanë dalë fare në votime në balotazh, duke i shfrytëzuar të gjitha
mekanizmat për të joshur ata për të dalë në votime, dhe se për mendimin
tim këtu qëndron edhe suksesi i fitores së PDK-së në Prizren, pasi që
pjesëmarrja në votime në rundin e tretë ka qenë më tepër, rreth 5.000
votues, prej të cilëve rreth 4000 votues kanë votuar pro PDK-së më tepër
dhe vetëm rreth 1.000 votues pro LDK-së më tepër, në krahasim me rundin
e dytë apo në balotazh të votimeve.

Është indikativ se numri i votuesve dhe rezultatet në zonat rurale
(fshatrat) ka qenë përafërsisht i njëjtë sikurse në rundin e dytë, aty
këtu diku ka pas një rritje apo zvogëlim minimal të votave për njërën
apo tjetrën palë, numri i votuesve në qytet ka shënuar një rritje të
konsiderueshme, i cili edhe e përcaktoi fituesin, e sidomos kyç ishte
përcaktimi i votuesve të lagjes Kurrilla i cili e vulosi fitoren e
PDK-së në Prizren. Këtu në thelb qëndron edhe esenca e strategjisë së
fitores së PDK-së në Prizren ndaj LDK-së.

Gabimi i gjashtë i LDK-së në Prizren ishte edhe mos gjetja e formulës
së amortizimit të projekteve kapitale qendrore që PDK-ja me mjeshtëri i
proklamoi gjatë gjithë fushatës zgjedhore në Prizren e që ishin:
Autostrada Vërmicë- Merdar, Universiteti i Prizrenit dhe Hidrocentrali i
Zhurit, edhe pse të tria këto projekte ishin në kompetencat e
realizimit të nivelit qendror dhe i takojnë kompetencave qendrore të
qeverisë, që nuk kanë të bëjnë fare me administratën komunale, e as që
ka mundësi teorike të financojnë, të realizojnë apo të mbikëqyrin këto
tri projekte kapitale të parapara me rëndësi vitale për Kosovën.

Normal që edhe Prizreni do të përfitojë me këto projekte si në
aspektin e zhvillimit ekonomik, energjetik dhe arsimor, tek një pjesë të
elektoratit prizrenas është pjek fakti, se në qoftë se PDK-ja në
Prizren humb, atëherë edhe kryeministri Hashim Thaçi do të ngre duart
nga këto tre investime kapitale, dhe se në rast se për kurrgjë tjetër
atëherë medoemos duhet të votohet për PDK-në për këtë qëllim,
elektoratit e ”gëlltiti” këtë “karrem”që e lansoi me plot sukses PDK-ja e
për të cilin LDK-ja nuk kishte përgjigje.

Gabimi i shtatë me rrallë i LDK-së në Prizren ishte gjuha që e
përdori LDK-ja në Prizren gjatë fushatës zgjedhore, ishte e tillë që nuk
korrespondon me kulturën e qytetarit prizrenas i cili çmohet për
urtësi, butësi e maturi. Edhe pse kandidati për kryetar nga radhët e
LDK-së z.Hanefi Muharremi në fjalimet e t’ia ka qenë mjaft i matur, i
balancuar dhe i kujdesshëm, dhe se vetëm në debate direkte me rivalin,
edhe atëherë kur është provokuar ka reaguar në momente me një tonë më të
ashpër, por gjuha që e përdori z.Eqrem Kryeziu lidhur me Universitetin,
e z sidomos z.Lutfi Haziri lidhur me komunitetet, kanë sjell kundër
efekt te një pjesë e caktuar të elektoratit prizrenas.

Edhe pse nuk ishte fare e përafërt me gjuhën që e përdori z.Astrit
Salihu kandidati i PDK-së në gara për kryetarin e Prishtinës, por në
disa nuanca të theksuar i u është afruar apo përngjarë fjalorit të tij
në Prishtinë. Përkundrazi PDK-ja për habi të gjithëve, përdori një gjuhë
relaksuese, të balancuar dhe mbi të gjitha joshëse, që e ka dalluar
prej zgjedhjeve të mëparshme kur ka përdorë gjuhë të nivelit të ultë,
fyese,denoncuese e kështu me rrallë.

Nuk mund të anashkalojë e të mos përmend fjalimin e Fatmir Limës në
lagjen e Kurrillës, për të cilën do të bëjë një vështrim të posaçëm për
të, i cili ka bërë jehonë të madhe në mesin e qytetarëve prizrenas, e
sidomos të lagjes së Kurrillës, dhe se si i tillë ka pas ndikim të
drejtpërdrejt në një pjesë të caktuar të elektoratit prizrenas.

Kulminacioni i gabimeve të LDK-së ishte java e fundit, apo 5 ditët e
fushatës zgjedhore, të rundit të tretë apo të ribalotazhit, me ç’rast
PDK-ja i ka aktivizuar të gjitha kapacitetet e veta strukturale partiake
që nga anëtari në nëndegë e gjer në strukturat më të larta partiake e
qeveritare, duke përfshirë në fushatë gati të gjithë ministrat aktual,
zëvendësministrin dhe kryeministrin z.Hashim Thaçi. Përkundër kësaj
kryesia qendrore e LDK-së dhe ministrat aktual të LDK-së e lanë në
mëshirë pothuajse kryesinë e degës së LDK-së në Prizren, që e dha
maksimumin e vet në garë për kryetarin e Prizrenit, dhe se plotësisht
qëndron thënia e z.Haziz Hodës ” se ne jemi në garë për kryetarin e
Prizrenit, jo me z. Ramadan Mujën, por me qeverinë dhe kryeministrin e
Kosovës, z.Hashim Thaqi”, që me të vërtet ishte në vend.

Në vend se, nëse Prizreni ishte shpallur “Jerusalem” për PDK-në për
rëndësinë që e ka, atëherë për LDK-në ka pas dashtë të jetë Prizreni
”Mekke” e të gjithë shqiptarëve për rëndësinë që e ka Lidhja e
Prizrenit. Edhe pse nuk do të besoja, por në kuluaret politike përflitej
se ky ishte një “Pazar” politik, i marrëveshjes së arritur në mes
lidershipit aktual të PDK-së dhe lidershipit aktual të LDK-së që PDK-ja
të merr Prizrenin e Lipjanin, ndërsa LDK-ja të merr Gjilanin, ditët apo
javët në vijim do të tregojnë, a ka pasur “Pazar”apo jo.

Pas gjithë kësaj do të përfundojë se pas humbjes së LDK-së në
Prizren, LDK-ja është dobësuar dhe në krizë, dhe se tani 4 vitet janë të
gjata të qëndruarit në opozitë, dhe se më tej mund të dobësohet, në
rast se prej tashti nuk i përfillen punës, duke u nisur nga një analizë e
gjithanshme të punës së saj 10 vjeçare prej vitit 1999 e gjer më 2009,
në të cilin do të përcaktojnë shkaqet e rrënjës dhe humbjes së saj në
Prizren, që më pas të përcaktojnë programin e tyre afatmesëm, për
ripërtëritjen e saj eventuale për periudhën e ardhshme që do të pasojë
në Prizren.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:08 am

Problem me konceptet e Stalinit mbi kombin dhe etninë

opinione - Faqe 4 F.0216012417503_m

Nexhmedin
Spahiu

- Regjistrimi i popullsisë në Shqipëri –
Dilema e Shtetit shqiptar që në regjistrimin e popullsisë ta
përfshijë apo jo deklarimin e përkatësisë etnike është një debat në
vete. Ajo çfarë pashë në shtyp se si do të duken alternativat e këtij
deklarimi është një nonsens. Në mesin e këtyre alternativave ishin edhe
ato: malazez, maqedonas, egjiptian. Asnjëra nga këto nuk janë përkatësi
etnike.
Ka komb malazez si rezultat i krijimit të shtetit të Malit të Zi, por
jo etni malazeze. Etnikisht, serbet e malazezet janë një. Kanë një
gjuhë, një origjinë gjaku, madje edhe një fe. Malazezet e serbët
dallojnë kombëtarisht sepse kanë krijuar dy shtete të pavarura por jo
edhe etnikisht sepse janë të një gjaku. Madje rilindja kombëtare
malazeze ka qenë e identifikuar si rilindje serbe. Ai që sot
konsiderohet baba i kombit malazez Petar Petroviq Njegosh e ka
konsideruar veten serb dhe vepra e tij himnizon luftëtarët serbë në
Betejën e Kosovës.
Shteti serb dhe ai malazez u krijuan ndaras ngaqë ata i ndante
gjeografia. Më 13.07.1978 kur Mali i Zi e Serbia u pranuan si shtete të
pavarura nga Kongresi i Berlinit, territoret e këtyre shteteve i ndante
Perandoria Osmane, përkatësisht territori i Sanxhakut të sotëm që pas
Luftës së Parë Ballkanike iu aneksua këtyre 2 shteteve (1/3 e Sanxhakut
iu aneksua Malit të Zi ndërsa 2/3 iu aneksuan Serbisë).
Në Jugosllavinë socialiste, si në të gjitha vendet e tjera me
ideologji marksiste, u vu shenja e barazisë mes etnisë e kombit dhe
kështu edhe në Kosovë serbët me prejardhje të vonshme nga Mali i Zi
konsideroheshin malazezë. Kjo gjë ishte e sanksionuar edhe në
Kushtetutën e Kosovës të vitit 1974. Por, me ardhjen e UNMIK-ut u
ndryshua edhe terminologjia zyrtare. Në Kosovë më nuk kishte komb por
vetëm bashkësi etnike (shqiptarë, serbë, boshnjakë, romë etj).
Kësisoj malazezët u “zhdukën” nga Kosova. Në fakt ata ishin aty ku
ishin por bashkësia ndërkombëtare më që komunitetet i dallonte vetëm në
aspektin etnik, s’kishte si t’i dallonte kush nga serbet e Kosovës
kishte prejardhje nga Mali i Zi e kush nga Serbia. Kështu edhe me
Kushtetutën e Kosovës së pavarur malazezët u “zhdukën”.
Prandaj, nëse terminologjia politike e Shqipërisë i është adoptuar
koncepteve perëndimore s’ka se si që në Shqipëri të ketë përkatësi
etnike malazeze, sepse ekziston etnia serbe po jo edhe ajo malazeze, siç
ekziston etnia shqiptare por jo edhe etni kosovare.
E njëjta gjë vlen edhe në rastin bullgar-maqedonas. Fakti se
bullgarët e maqedonasit janë dy kombe të veçanta sepse kanë shtetet e
tyre të veçanta, kjo nuk do të thotë se ka etni maqedonase. Kur u krijua
kombi maqedonas, për të justifikuar faktin pse Maqedonia nuk duhej t’i
takonte Bullgarisë u bënë përpjekje që mes bullgarëve të Bullgarisë dhe
atyre të Maqedonisë të dëshmohej se kishte dallime etnike duke i dhënë
dialektit perëndimor bullgar statusin e një gjuhe të veçantë – gjuha
maqedonase.
Gjithsesi, nuk ndodhë që kryeministri iI Bullgarisë e ai iI
Maqedonisë të flasin me përkthyes. Ata flasin një gjuhë - gjuhën
bullgare. Prandaj nuk ka se si të ketë etni maqedonase në Shqipëri.
Sidoqoftë, për komunitetin bullgar në Shqipëri kanë të drejtë të
interesohen njësoj si Bullgaria si Maqedonia, madje ndoshta Maqedonia
edhe më shumë pasi i ka më afër gjeografikisht.
Po kështu të drejtën për t’u interesuar për shqiptarët e Luginës së
Preshevës apo shqiptarët e Malit të Zi e kanë njësoj si Republika e
Shqipërisë si ajo e Kosovës, ngase shqiptarët janë komuniteti etnik
shumicë në Shqipëri siç janë edhe komunitet shumicë edhe në Kosovë.
Po kështu është rasti i “egjiptianëve”. Ka etni arabe që jeton në
Egjipt e vende tjera. Ka po ashtu etni kopte që jeton në Egjipt (një
komunitet në Shqipëri e Kosovë pretendon se ka pikërisht këtë origjinë,
pra kopte).
E gjithë kjo duhet të kihet parasysh në komunikimin zyrtar nëse
komunikojmë me organizmat ndërkombëtarë ku dominojnë konceptet
anglo-saksone dhe jo konceptet e Stalinit për kombin e etninë.

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:08 am

UP, farkëtare e militantëve të paepur të lirisë

opinione - Faqe 4 F.0216012520909_m

Jakup
Krasniqi

- Fjalë rasti e kryetarit të Kuvendit të Kosovës, në
solemnitetin e 40-vjetorit të themelimit të Universitetit të Prishtinës
-
I nderuar rektor, zoti Mujë Rugova,
I nderuar president, zoti Fatmir Sejdiu,
Të nderuar pedagogë dhe studentë,
Zonja dhe zotërinj
Kam kënaqësinë e veçantë të jem sot në këtë përvjetor jubilar të
themelimit të Universitetit të Prishtinës.
Historia e veprimtarisë së Universitetit tonë nuk është e gjatë po të
krahasohet me universitetet tjera evropiane, sepse paradoksalisht ai u
themelua vonë, por rrallë mund të gjenden shembuj të vështirësive nëpër
të cilat ka kaluar ai gjatë jetës së tij. Vetë lindja me aq dhembje dhe
vonesë e Universitetit, ishte shprehje e politikës së regjimit të egër
pushtues, i cili objektiv historik kishte më shumë se mbajtjen në
obskurantizëm mesjetar të popullit tonë arsimdashës.
Shumica prej nesh në këtë sallë, në njëfarë mënyre, jemi bijtë
intelektualë të këtij Universiteti, por edhe mbrojtësit e tij nga
rrebeshet e pareshtura dhe të pamëshirshme.
Historia e Universitetit është e pandashme dhe një me historinë e
dyzet vjetëve të fundit të Kosovës. Universiteti i ri dhe i brishtë i
Prishtinës së zymtë, nuk ishte thjeshtë vetëm një tempull drite në
errësirën e robërisë, por mbi të gjitha një farkëtare e militantëve të
paepur të lirisë. Studentët ishin të ndërgjegjshëm për fatin dhe
gjendjen e Kosovës, prandaj jetën studentore e lidhnin me këtë fat dhe
në shërbim të kauzës së madhe të çlirimit, si dalzotës të atdheut dhe
popullit të vet.
Studentët kosovarë nga këto dyer shpërthyen si uragan në rrugë e në
sheshe më 1968, më 1981 dhe në vitet vijuese, për të kërkuar të drejtat
legjitime të Kosovës dhe të popullit të saj. Lëvizja studentore e vitit
1997 ishte prishje e kodit të paqes me sunduesin dhe preludi i Luftës së
Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Regjimi pushtues e mbante vazhdimisht në shënjestër Universitetin
tonë, sepse aty e shihte rrezikun, por edhe fundin e vet. I
ashtuquajturi diferencim më 1981, filloi pikërisht në Universitet.
Beogradi pasi i bënte kualifikimet më të rënda Universitetit, si “çerdhe
e nacionalizmit”, “irredentizmit” e “terrorizmit”, sulej mbi të, duke
përndjekur pedagogët e studentët, duke ndaluar literaturën dhe
financimin, duke imponuar programet mësimore dhe duke mbyllur dyert e
objekteve të tij, të ngritura me djersën e punonjësve kosovarë. Por
Universiteti ynë mbijetoi, sepse i përkiste së ardhmes, kurse regjimi së
kaluarës.
Universiteti i Prishtinës tash dhjetë vjet vepron i lirë dhe plot dy
vjet në Kosovën e pavarur. Vendi ynë ka ndryshuar shumë dhe bashkë me të
edhe Universiteti. Ai është në proces të reformimit të suksesshëm, për
t’u bërë një institucion i lartë modern arsimor, i nivelit evropian. Ky
qëllim përbën prioritetin e lartë të institucioneve tona, sepse Kosova
ia ka borxh Universitetin e ri rinisë së mrekullueshme të saj.
Duke ju uruar gëzuar festën e madhe të dritës së diturisë,
dyzetvjetorin e Universitetit, ju dëshiroj sukses në misionin e shenjtë
të edukimit të brezit tonë të ri!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:08 am

UP ndërtoi strategjinë teorike dhe praktike për dije dhe liri

opinione - Faqe 4 F.0216012745951_m

Fatmir
Sejdiu

- Fjala e Presidentit të Republikës së Kosovës, në
shënimin e 40 vjetorit të themelimit të Universitetit të Prishtinës -
I nderuari rektor, z. Mujë Rugova,
I nderuari kryetar i Parlamentit, z. Jakup Krasniqi,
Të nderuar ministra, përfaqësues të institucioneve dhe partive politike,
përfaqësues diplomatikë,
Udhëheqës të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës,
Përfaqësues të kultit,
Te nderuar profesorë dhe studentë të Universitetit të Prishtinës,
Kolegë të mi,
Të nderuar pjesëmarrës,
Sot është ditë e veçantë - e shënojmë 40 vjetorin e themelimit të
Universitetit të Prishtinës. Kremtja, megjithëse u përket pikësëpari
profesorëve dhe studentëve, ajo po kaq fuqishëm përjetohet edhe nga
qytetarët e vendit tonë.
Fillimi i punës së Universitetit të Prishtinës ishte shtytë për
krijimin e specialistëve të profileve nga fusha e filologjisë, arteve,
shkencave sociale, matematiko-natyrore, juridike, ekonomike, teknike, të
mjekësisë, të bujqësisë etj. Institucioni akademik do t’i shërbente
zhvillimit socio-kulturor dhe ekonomik të Kosovës dhe në këtë kontekst
veçmas shqiptarëve si popullsi shumicë.
Fati i zhvillimit të vendit tonë ishte i lidhur me punën dhe
shtrirjen e Universitetit, sepse ai ndërtoi strategjinë teorike dhe
praktike për dije dhe liri. Dija i dha jetë lirisë dhe të dyja bashkë u
vunë në shërbim të të mirës për të gjithë. Ajo krijoi bazën për
zhvillimin e shtetit dhe në këtë mënyrë e forcoi perspektivën tonë.
Këtë moto Universiteti i Prishtinës e promovoi që nga themelimi, dhe
kjo mund të kuptohet më së miri nga fjala e prof. dr. Dervish Rozhajës,
rektorit të parë, mbajtur më 15 shkurt 1970 në Prishtinë:
“Themelimi i Universitetit të Prishtinës është ngjarje historike. Një
hap kualitativ përpara në progresin e mëtejshëm të gjithanshëm të
shoqërisë. Zhvillimi i fuqishëm i shkencës sjell ndryshime përkatëse në
koncepcionin dhe pozitën e saj në shoqëri. Në vend të shkencës si
aktivitet i ndarë nga jeta, sot kemi depërtimin e saj në të gjitha poret
e jetës”. (përf. citati)
E theksoj këtë fragment ceremonial të akademik Rozhajës, për të
vlerësuar angazhimin e qindra profesorëve dhe punonjësve të
Universitetit, përkushtimin për punën kërkimore–shkencore, thellimin dhe
modernizimin e procesit të mësimdhënies, si dhe daljen në krye të
kërkesave për lirinë dhe prosperitetin e Kosovës.
Me këtë rast kthejmë kujtesën tonë për të respektuar të gjithë
profesorët dhe studentët e Universitetit të Prishtinës, të cilët punuan
në proceset e krijimit dhe të realizimit të aspiratës për liri dhe
mëvetësi nacionale, duke u nisur nga vitet ‘60, ‘80 dhe ’90.
Po kështu, vlerësojmë kontributin studimor të mijëra studentëve që u
diplomuan në fakultete dhe shkolla të larta dhe si ekspertë eminentë,
dijen e tyre e zbatuan jo vetëm në Kosovë, por edhe në Maqedoni, Luginë
të Preshevës, Rozhajë e Novi Pazar, Mal të Zi dhe në shumë vende të
botës.
Të nderuar pjesëmarrës,
Në këto 40 vjet Universiteti i Prishtinës dha kontribut të qenësishëm
në fushën e arsimit, të shkencës dhe arteve, shtylla këto, të ngritjes
së identitetit modern të shtetit tonë, Republikës së Kosovës.
Universiteti e ngriti vetëdijen për njeriun e arsimuar si një faktor
themelor të krijimit të një shoqërie të lirë, humane dhe demokratike.
Duke promovuar konceptin bashkëkohor të reformimit dhe menaxhimit,
universiteti u bë korrespondues me vlerat konkurruese në tregun e dijes,
jo vetëm në shkallë nacionale, por edhe universale.
Me pranimin e Deklaratës së Bolonjës Universiteti i Prishtinës bëhet
edhe formalisht pjesë e komunikimit midis universiteteve në hapësirën
evropiane të arsimit të lartë. Do të jetë me interes të ketë sa më shumë
projekte të përbashkëta me partnerë akademikë jashtë vendit, në mënyrë
që të ndërtohet koncepti i Universitetit jo vetëm si konsumues dhe i
financuar, por edhe si prodhues dhe financues.
Dua të them me këtë rast, se ende nevojitet më shumë dëshirë dhe
veprim praktik për të ndryshuar qasjen tradicionale të punës në
Universitet. Ndërlidhja e studimeve dhe hulumtimeve me kërkesat e tregut
të punës dhe strategjinë e zhvillimit nacional dhe global, mbetet një
nga synimet kryesore për të ardhmen.
Për këtë arsye, ligjvënësit dhe qeveritarët, duke krijuar politika
nxitëse të zhvillimit të arsimit të lartë, ndihmojnë realisht të ardhmen
më të mirë të qytetarëve dhe të shtetit tonë.
Të nderuar pjesëmarrës,
Në Kosovë tashmë ndiqen politika liberale në arsimin e lartë. Arsimi i
lartë është e drejtë e realizuar në gjuhën shqipe, serbe, turke,
boshnjake. Ne duam që secili qytetar të ketë mundësinë për të arritur
maksimumin shkencor dhe profesional. Këto politika duhet përparuar dhe
stimuluar, mbasi ende jemi vendi me mesatare më të ulët të përfshirjes
së të rinjve në arsimimin e lartë. Të rinjtë tanë duan arsimin dhe ne
këtë jemi të obliguar t’ua mundësojmë.
Që nga 1 tetori i këtij viti në Prizren do të fillojë punën edhe
Universiteti i dytë publik në Kosovë. Ndërkohë, në vitet e fundit është
zhvilluar një rrjet shumë i rëndësishëm i institucioneve private të
arsimit të lartë. Në të ardhmen priten investime të rëndësishme edhe në
ngritjen e institucioneve me profilizime të reja.
Besoj, të gjitha këto do të ndikojnë në rritjen e konkurrencës
universitare dhe ofrimin e cilësisë më të lart ani pse tregu i dijes në
Kosovë po bëhet gjithnjë e më i hapur, dinamik dhe gjenerues. Në të,
pozita e Universitetit të Prishtinës, si universiteti i parë dhe me një
traditë kaq frytdhënëse, duhet të ruhet dhe forcohet me punë dhe
ndryshim të përhershëm, reformim thelbësor, investime në ngritjen e
kuadrove të reja, investime në modernizimin e procesit kërkimor-shkencor
dhe të kushteve më të mira për mësim dhe banim të studentëve.
Jam shumë i bindur se këtë do ta bëjë Universiteti i Prishtinës dhe
në këtë projekt do të ketë përkrahjen e merituar.
Urime edhe një herë për 40 vjet të punës së Universitetit të
Prishtinës!
E ndjej si privilegj që vitin e parë të studimeve e kam filluar në
Universitetin e Prishtinës.
Ju faleminderit!

nga *lissa* Tue Feb 16, 2010 10:09 am

Vizionin tonë të përbashkët dhe universal për liri, e realizuam
bashkërisht

opinione - Faqe 4 F.0216134755155_m

Hashim
Thaçi

- Mesazhi i Kryeministrit, me rastin e Ditës së
Pavarësisë -
Qytetarë të nderuar,
Për të mbërritur deri tek Festa e Madhe e Ditës së Pavarësisë së
vendit tonë, të gjithë ne së bashku punuam dhe sakrifikuam shumë.
Vizionin tonë të përbashkët dhe universal për liri, pavarësi dhe
demokraci në atdheun tonë, e realizuam bashkërisht – me unitet të
qëndrueshëm politik dhe qytetar.
Republika e Kosovës, në dyvjetorin e shënimit të Ditës së Pavarësisë,
është shtet edhe më i konsoliduar, me institucione stabile dhe
efektive, me qeverisje të mirë, sundim të rendit dhe ligjit dhe
respektim afirmativ të komuniteteve.
Në vitin e dytë të pavarësisë, Republika e Kosovës ka shënuar suksese
të njëpasnjëshme në aspektin politik dhe atë të zhvillimit ekonomik.
Për herë të parë, në Kosovën e pavarur u organizuan zgjedhjet lokale,
ku qytetarët tanë në mënyrë të dinjitetshme dhe krenare zgjodhën
udhëheqësit e tyre lokalë. Ishin këto zgjedhje të lira, fer dhe
demokratike, që u vlerësuan lartë nga të gjithë.
Republika e Kosovës u bë anëtare me të drejta të barabarta e Bankës
Botërore dhe e Fondit Monetar Ndërkombëtar.
Me përkushtimin tonë të vazhdueshëm institucional, ne krijuam shumë
vende të reja pune me paga të mira, ndërtuam me qindra kilometra rrugë
të reja, me dhjetëra shkolla të reja, duke vazhduar kështu përmirësimin e
jetës së përditshme të qytetarëve dhe duke mundësuar një të ardhme më
të mirë për fëmijët tanë.
Qytetarë të dashur,
Në këto momente të rëndësishme të shënimit të Ditës sonë të Madhe, ne
kujtojmë të kaluarën e vendit tonë, e kaluar kjo e ndritshme – themel i
fuqishëm i të ardhmes sonë zhvillimore dhe prosperuese.
Ardhmërinë tonë po e ndërtojmë mbi punën e njerëzve tanë anekënd
Kosovës, që çdo ditë me përkushtimin e tyre të vazhdueshëm, po bëjnë
vepra të jashtëzakonshme për vendin.
Ne të gjithë së bashku ndihemi krenarë që ashtu siç e arritëm
pavarësinë e vendit tonë, bashkërisht po punojmë çdo ditë për zhvillimin
dhe integrimin e Republikës sonë në institucionet euro-atlantike.
Secili qytetar i Kosovës duhet të ndihet krenar për kontributin e tij
në realizimin e këtij vizioni.
Qytetarë të dashur,
Derisa po shënojmë Ditën tonë të Pavarësisë, ju ftoj që të festoni me
dinjitet dhe krenari, ashtu siç keni festuar gjithherë.
T’i nderojmë heronjtë tanë dhe të kalojmë më shumë kohë me familjet
tona, sepse është ditë për t’u krenuar.
Faleminderit.
Gëzuar Dita e Pavarësisë!

nga Sponsored content