Kulturë

nga **sam1r** Wed Sep 23, 2009 5:04 am

KUltur

Ketu temat me te reja qe kane te bejne me Kulturen

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:09 am

Vetëm një milion euro për 24 institucione kulturore

Kulturë 06buxhet4

Prishtinë 6 janar – Ndonëse institucionet kulturore nën ombrellën e
Ministrisë së Kulturës javën që vjen do të marrin vesh se sa do të jetë
buxheti i tyre për këtë vit, një gjë është apriori e sigurt – asnjë nga
kërkesat e tyre nuk do të plotësohet 100 për qind.
Vetëm 1 milion
e 1 mijë euro është shuma e kodit buxhetor “përkrahja institucionale
për kulturë” që do të ndahet për 24 institucione kulturore.
“Kaq janë mundësitë e MKRS-së. Ne nuk mund të dalim jashtë kornizave të
asaj që është miratuar nga Qeveria”, ka thënë Salih Morina, sekretar i
përhershëm në MKRS. Buxheti në tërësi që ka në dispozicion MKRS-ja për
këtë vit është mbi 12 milionë euro.
Morina ka thënë se së shpejti do t’u çojë selam udhëheqësve të
institucioneve kulturore të cilëve do t’u kërkohet të zbusin kërkesat e
tyre. Ndonëse pa përmendur shifra, ai ka thënë se kërkesat që u janë
bërë nga institucionet janë shumëfish më të madha sesa mundësitë që ka
MKRS-ja.
Vetëm Qendra Kinematografike e Kosovës, në kërkesën adresuar MKRS-së
për buxhet të vitit 2010, ka kërkuar afro 1 milion euro, Teatri
Kombëtar i Kosovës mbi gjysmë milioni dhe Galeria e Arteve e Kosovës
mbi 400 mijë euro.
Shuma që ka MKRS-ja për përkrahje institucionale për kulturë ka zbehur
shpresat u udhëheqësve të institucioneve për të marrë aq sa kanë
kërkuar.
Drejtoresha e përgjithshme e TKK-së, Burbuqe Berisha, thotë se teatri
nuk duhet të ketë buxhet thjesht sa për të punuar dhe për të
përmbyllur vitin. “Nëse nuk ndahet shuma e cila është minimale për
teatrin, atëherë nuk ia vlen me u marrë me këtë punë me gjëra të vogla.
Nuk është logjike të ndahet buxhet vetëm sa për ta mbajtur një
institucion”, ka thënë drejtoresha e institucionit i cili për këtë vit
ka kërkuar 570 mijë euro buxhet.
Galeria e Arteve e Kosovës këtë vit ka synuar të ketë 450 mijë euro.
Për të parin e institucionit më të lartë të artit pamor në Kosovë,
Fahredin Spahija, çdo shumë më e vogël se kjo nënkupton reduktimin e
aktiviteteve. Megjithatë, Spahija shpreson që Ministria, me gjithë
buxhetin ekzistues, këtë vit do të bëjë shpërndarjen ndryshe.
Shuma të cilën ka pasur në dispozicion GAK-u, në vitin 2009 ka qenë 70 mijë euro.
Ahmet Brahimaj, drejtor i Trupës së Baletit të Kosovës, thotë që bashkë
me stafin e tij të kenë bërë të pamundurën që ta bindin Qeverinë dhe
Ministrinë e Kulturës se meritojnë më shumë përkrahje.
“Megjithatë ne do të punojmë në bazë të atij buxheti që do të marrim.
Nëse buxheti nuk miratohet aq sa kemi kërkuar (170 mijë), kjo i bie që
do të vazhdojmë të ‘shtrydhemi’ me centë, si me koreograf si me çdo
vijë tjetër të shpenzimeve, si dhe do të reduktojmë programin të cilin
e kemi paraparë”, ka thënë Brahimaj.
Vitin e kaluar për përkrahje të institucioneve kulturore MKRS-ja ka
pasur në dispozicion 1 milion e 700 mijë euro. Por për dallim nga
2009-a, këtë vit MKRS-ja ka nën ombrellën e saj tetë institucione më
pak (katër teatro dhe katër biblioteka të qyteteve), të cilat kanë
kaluar në kompetencë të kuvendeve komunale.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:10 am

Hysen Matoshi zgjedhet drejtor i Institutit Albanologjik të Prishtinës

Kulturë Matoshi4

Prishtinë, 6 janar – Buxheti i vogël e i paspecifikuar, moslejimi i
shfrytëzimit në masën 100 për qind të të hyrave vetjake, përtëritja e
kuadrit, mosngritja e pagave të shkencëtarëve... janë vetëm disa prej
telasheve që ka identifikuar Hysen Matoshi vetëm pak ditë pasi është
ulur në karrigen e drejtorit të Institutit Albanologjik të Prishtinës.
Me vendim të ministrit të Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Matoshi
javën e kaluar është emëruar në krye të albanologëve pas odisesë gati
njëvjeçare të zgjedhjes së drejtorit të këtij institucioni. Deri tani
Matoshi ka qenë ushtrues detyre i drejtorit të IAP-it.
Gjatë
mandatit të tij trevjeçar, Matoshi thotë se do t’i orientojë përpjekjet
në zgjidhjen e çështjeve më thelbësore, duke u nisur nga mbështetja e
duhur financiare për veprimtarinë shkencore të këtij instituti. Buxheti
që i është ndarë IAP-it për këtë vit nuk ka shënuar rritje esenciale
nga 100 mijë eurot që kanë pasur në dispozicion vitin e kaluar. Por
buxheti i pamjaftueshëm, sipas kreut të IAP-it, nuk është i vetmi
problem.
“Përveçse i paktë, buxheti të cilin e menaxhojmë si institucion është i
paspecifikuar. Kështu, në një kod financiar bëjmë pjesë bashkë me
Institutin e Historisë dhe atë të Sllavistikës. Pra, kemi një buxhet
unik për të tri institucionet, dhe kjo përbën një vështirësi shtesë”,
ka thënë Matoshi në javën e parë në krye të IAP-it. Disa nga problemet
që ka identifikuar Matoshi thotë t’ia ketë adresuar Ministrisë së
Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë. E para është kërkesa për
shfrytëzimin e të hyrave vetjake në masë 100 për qind për dallim nga
viti i kaluar që Instituti ka shfrytëzuar vetëm 40 për qind të tyre.
“Natyrisht kjo nuk do ta zgjidhte në tërësi çështjen, por do ta
lehtësonte mjaft sidomos në planin e veprimtarisë botuese”, ka thënë ai.
Buxheti i ulët që ka në dispozicion IAP, këtij institucioni, sipas
Matoshit, ia zvogëlon mundësinë e realizmit të një numri të
konsiderueshëm të projekteve.
“Puna kërkimore-hulumtuese në terren, në arkiva, në biblioteka etj.
përbën një dimension shumë të rëndësishëm për cilësinë e punës
shkencore; pastaj aktivitetet shkencore, në të cilat prezantohen
arritjet e albanologëve tanë dhe më gjerë, si dhe veprimtaria botuese
si kurorëzim i punës shkencore janë të domosdoshme të trajtohen si
pjesë e rëndësishme e punës së Institutit Albanologjik”, ka thënë
Matoshi duke shtuar se avancimi i tyre me mbështetje më të madhe
financiare nga MASHT-ti përbën një nga sfidat më esenciale për të
gjithë punonjësit.
Ndër shqetësimet e tjera që Matoshi thotë t’ia ketë adresuar ministrit
të Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Enver Hoxhaj, është edhe
shpërputhja në trajtimin financiar mes profesorëve të punësuar në
Institut dhe atyre që punojnë në Universitetin e Prishtinës.
“Kjo shpërputhje në trajtimin financiar deri tani i ka kushtuar mjaft
Institutit, ngase një numër shkencëtarësh kanë kaluar të punojnë në
Universitet, duke qenë të joshur nga paga më të mira”, ka thënë
Matoshi, duke shtuar se tashmë ka marrë premtimin e ministrit se kësaj
çështjeje do t’i gjendet zgjidhja.
Duke thënë se reformat janë të domosdoshme në secilën sferë të jetës,
Matoshi zotohet se do ta bëjë këtë gjë edhe me institucion që ai
drejton.
“Ndër objektivat e strategjisë zhvillimore të IAP-it për periudhën
2010-2015 do të jetë edhe ristrukturimi dhe profilizimi i degëve të
albanologjisë në sektorë, me çka konsideroj se puna shkencore do të
profesionalizohej dhe do të shënonte arritje të reja, ndërsa kërkimi
shkencor do të përqendrohej në aspekte të veçanta”, ka thënë Matoshi,
duke përmendur edhe botimin e një serie të përbashkët të gjurmimeve
albanologjike në gjuhën angleze.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:11 am

Vdes Sandro, “Elvisi i Argjentinës”

Kulturë 05-sandro4

Buenos Aires, 5 janar – Muzikanti i Argjentinës Sandro, një roker
latino-amerikan i hershëm, vdiq në moshën 64 vjeçare. Ai vdiq nga
komplikimet në zemër dhe operacioni i transplantimit të mushkërive,
njoftuan mjekët në një spital në perëndim të qytetit argjentinas
Mendoza.
Këngëtari, emri i vërtetë i të cilit ishte Roberto
Sanchez, filloi karrierën e tij rok në vitet e 60-ta në stilin e Elvis
Presley. Më vonë u bë këngëtar baladash me një stil dallues dhe kishte
një prani të fuqishme në gjithë Amerikën Latine.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:12 am

Film për "babain" e 007

Kulturë Filmi-agjen4

Hollywood, 5 janar - Aktori James McAvoy do të interpretojë Ian
Fleming, shkrimtarin dhe krijuesin e James Bond, në një film
autobiografik që do të dalë në kinema në vitin 2011.
Filmi do të
bazohet në librin “Ian Fleming, njeriu pas James Bond”, i shkruar nga
Andrew Lycett. McAvoy ka interpretuar më parë përkrah aktores Angelina
Jolie në filmin “Wanted”.
Ndërkohe, aktori Daniel Craig po përgatitet për filmin e 23-të të sagës
së agjentit sekret anglez, që është ende pa titull, por që do të dale
vitin e ardhshëm, 3 vjet pas “Quantum of Solace”.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:13 am

“Avatar” arkëton 1 miliardë për 17 ditë

Kulturë Avatar4

Los Angeles, 5 dhjetor - “Avatar” mund të jete filmi më i shtrenjtë në
historinë e kinematografisë por nuk ngelet pas edhe në rekordet që po
thyen me arkëtimet.
Kryevepra e James Cameron ka arritur të
arkëtojë 1 miliardë dollarë në më shumë se dy javë. Për të qenë më të
saktë, filmi ka arritur të arkëtojë 1.02 miliardë dollarë ose rreth 708
milionë euro për 17 ditë. Mesa duket, Cameron është në garë me veten
pasi aktualisht “Avatar” është në vendin e katërt, por shume shpejt
mendohet të zbresë nga vendi i pare filmin “Titanic” që arkëtoi 1.8
miliardë dollarë.
Vendin e dytë e mban “Lord of the Rings” me 1.13 miliardë, i ndjekur
nga “Piratët e Karaibeve” me 1.06 miliardë. Vetëm në SHBA e Kanada,
filmi “Avatar” ka arkëtuar 352 milionë, ndërsa rreth 670 milionë tjera
u arkëtuan nga pjesa tjetër e botës. Tashmë në çdo vend nuk flitet
tjetër përveç fenomenit “Avatar”, madje edhe Barack Obama i ka
shoqëruar të bijat në kinema për ta parë. Filmi kushtoi 237 milionë
dollarë për shkak të versionit 3-dimensional.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:13 am

Kadare: “I izoluar”, një ndër librat më të trishtuar që kam lexuar

Kulturë Kadare4

Shkrimtari i madh, Ismail Kadare, laureati i shpërblimit “Rexhai
Surroi” për letërsi i vitit 2009, në një shkrim të gjatë për “Koha
Ditore”, të cilin e sjell në numrin e sotshëm, rrëfen përshtypjet
metaforike nga leximi i librit
“I izoluar” me nëntitull
“Rrëfimet nga tunelet e tmerrit”, të botuar përsëdyti nën patronazhin e
Këshillit për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe të Komitetit të
Helsinkit në Prishtinë. “Libri tregon njerën nga pamjet e terrorit në
Kosovë në njerën nga periudhat e hovëzimit të tij, në pranverë të vitit
1989 ... Libri përfshin kryesisht dëshmitë e intelektualëve shqiptarë
të Kosovës, që u arrestuan, u izoluan, u fyen e u trajtuan barbarisht,
si askush tjetër në Europë, në gjysmën e dytë të shekullit XX. Ishin
akademikë, letrarë, profesorë, gazetarë, doktorë të shkencave ata që u
lidhën me pranga, u zvarrisën nën goditjet e kamzhikeve, u zhveshën
lakuriq e u torturuan pa mëshirë në atë fund marsi.
Salla dëgjon si e ngrirë. Dhe kjo nuk shpjegohet vetëm ngaqë në këtë
mjedis kulturor ndjeshmëria për intelektualët është më e lartë se për
të tjerët. Kurrsesi jo. Të pranishmit në ceremoni e dinë mirë se pas
tablosë së frikshme të kalvarit që përshkruhet në këtë libër, është një
tablo shumë herë më e gjerë e krejt Kosovës. Në radhë të parë tabloja e
djegieve, shërnguljeve, masakrave, përdhunimeve. E atyre që lanë jetën
në këtë luftë, me armë në dorë si luftëtarë, ose të çarmatosur si
viktima. E atyre që s’u kthyen më e që nuk dëshmojnë dot. E atyre që
ende janë të zhdukur nën kushedi ç’tokë. E të tjerëve, që ishin pa
tituj e grada shkencore, por që u dënuan ngaqë ishin thjesht të një
kombësie tjetër: shqiptarë.
Pas ceremonisë në “Grand”, më duhet të nisem në aeroport. Është
jashtëzakonisht ftohtë. Kalendari shënon 22 dhjetor. Rrugës i kërkoj
Veton Surroit një kopje të librit. Kam dy avionë për të ndërruar dhe më
duket se asgjë tjetër nuk mund të lexoj përpara këtij libri.
“I izoluar”. Mbulesa e zezë me një spikamë gardiani burgjesh. Mbi
gjashtëdhjetë dëshmi. Një listë prej 253 intelektualësh të burgosur,
izoluar, torturuar. Redaktor Zenun Çelaj. Reçenzentë Adem Demaçi dhe
akademik Gazmend Zajmi”, jep mbresat Kadare dhe pastaj shton: “Ashtu
sikurse çdo herë kur hapet dosja e Kosovës, pyetje të shumta janë të
pashmangshme. Ndër to janë së paku tri pyetje, që lidhen me citimin e
mësipërm. E para: shkaku i vërtetë që i shtyu serbët të kryenin këtë
aksion, që mund të ishte me pasoja për ta. E dyta: si guxuan ta
kryenin? Dhe e fundit: si guxojnë ende sot të mos e dënojnë?” Dhe pasi
u jep përgjigje interesante dhe shumë domethënëse në secilën prej tyre,
shton:”...qëllim ishte thyerja morale përfundimtare e shqiptarëve të
Kosovës. Me fjalë të tjera, duke goditur barbarisht dhe pa asnjë kujdes
atë që konsiderohej “elita kulturore” e shqiptarëve... “
“Në qoftë se shqiptarët e përjetuan me dramacitet të tepruar
favorizimin e Serbisë, përpara se të kishte të bënte me luksin e
interpretimit të historisë, me raportet midis harresës dhe kujtesës
etj., ky favorizim ishte, sipas tyre, një shenjë e dobësimit të
vullnetit europian për mbrojtjen e lirisë së brishtë të Kosovës. Libri
“I izoluar”, një ndër librat më të trishtuar që kam lexuar, e dëshmon
këtë. Krimet e përshkruara këtu, ndonëse janë ditur, asnjëherë nuk janë
dënuar në atë masë që duhet”, thotë Kadare.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:14 am

Revolucioni i filmit hindus

Kulturë 02-bollywood4

New Delhi, 2 dhjetor - Revolucion në Bollywood. Pjesa më e madhe e
filmave të prodhuar në vitin 2009 kanë qenë për publik të rritur, duke
thyer kështu traditën e kësaj industrie kinematografike, që dikur i
ishte e dedikuar për familje. "La Repubblica" bën te ditur se në Mumbai
(ish-Bombai), kryeqytetin e kinematografisë hinduse, nga 248 filma të
prodhuar vitin e shkuar, vetëm 93 prej tyre janë cilësuar nga censura
si të përshtatshëm edhe për vogëlushët, 92 edhe për fëmijë më të rritur
se 12 vjeç të shoqëruar nga prindërit dhe 63 vetëm për të rriturit.
Ky ndryshim tendence nuk prek vetëm Bollywoodin, por edhe industri të
tjera kinematografike hinduse. Por le të kthehemi tek Bollywoodi.
Censura është përballur me një numër të madh filmash për të rritur, që
deri pak kohë më parë numëroheshin me gishtat e dorës. Shkak për këtë,
sipas organizmit censurues, është bërë shtimi i skenave të dhunshme, i
atyre me imazhe të lehta seksuale, apo përdorimi i fjalorit të rëndë.
Por parametrat e përdorur për të arritur në të tilla konkluzione janë
më të rreptë se ata të përdorur nga censura perëndimore. Dhe lind
pikërisht për këtë arsye edhe polemika mes organizmit të censurës
hinduse dhe regjisorëve apo producentëve.
Sipas këtyre të fundit, nevojitet një rregullim i censurës, duke pasur
parasysh ndryshimet që po pëson shoqëria hinduse. Publiku i të rinjve
është 6 milionë persona nën moshën 25 vjeçe dhe mentaliteti i tyre
është shumë i ndryshëm nga rregullorja që ka vendosur Bordi Censurues,
që nuk i lejon kinematografisë hinduse të jetë e barabartë me të
huajën.
Në Bollywood, qoftë edhe vetëm një skenë puthjeje do ta bënte filmin
vetëm për të rritur, ndërkohë që edhe në ata të ndaluar për të vegjlit
nuk lejohen skena nudoje, as të pjesshme.
Për këtë arsye në Indi është zhvilluar një mbretëri e fshehtë e të
ashtuquajturve Blue Movie që shiten ilegalisht. Sipas statistikave,
janë pikërisht hindusët, sidomos adoleshentët, ata që më shumë klikojnë
në internet faqet me pornografi.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:15 am

Vdes në SHBA rapsodi i njohur Sali Mani

Kulturë 31salimani4

Wuashington, 31 dhjetor - Më 29 dhjetor vdiq nga një sëmundje e rëndë
rapsodi i njohur Sali Mani, njofton VOA. Ai ishte 65 vjeç.
Sali
Mani ishte autori dhe interpretuesi me çifteli i këngëve popullore, ai
i këndoi për disa dekada Malësisë, bukurive mahnitëse të kësaj krahine,
patriotizmit të shqiptarëve dhe lirisë së Kosovës.

Sali Mani e filloi aktivitetin artistik në vendlindjen e tij, Reç,
pastaj e vazhdoi atë në Kelmend, Dukagjin dhe Koplik, ku u bë i njohur
si artist i merituar. Ai mori pjesë në shumë aktivitete artistike
lokale dhe kombëtare, duke e përfaqësuar me dinjitet folklorin e
krahinës së Malësisë.

Pas rënies së komunizimit në Shqipëri, në vitet ’90, Sali Mani emigroi
me familjen: gruan, vajzën dhe dy djemtë, në Shtetet e Bashkuara. Edhe
gjatë viteve që jetoi në emigracion ai mbeti një njeri shumë aktiv dhe
patriot, që ja kushtoi artin e tij komunitetit të shqiptarëve të
Michiganit.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:16 am

Jackson mes thesareve të Bibliotekës së Kongresit

Kulturë 31-jackson4

Washington, 31 dhjetor - Videoja e “Thriller” do të mbetet mes
thesareve të “National Film Registry”, arkivi i filmave të zgjedhur për
t’u ruajtur në Bibliotekën e Kongresit amerikan.
Videoja e diskut
e cila më 1982 çoi në suksesin e Michael Jackson, e drejtuar nga John
Landis, është i pari i llojit të vet që është futur në regjistrin e
famshëm.
Ky koleksion është ngritur me kërkese të Kongresit më 1989 dhe sot
numëron 525 filma të çilet janë “kulturalisht, historikisht dhe
estetikisht” domethënës për kulturën e ShBA-ve.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:17 am

Teatri “Dodona“ vitin 2009 e konsideron të sukseseshëm

Kulturë 28dodona4

Prishtinë, 28 dhjetor – Me gjithë buxhetin e vogël që ka pasur në
dispozicion për këtë vit, teatri “Dodona” ka pasur një aktivitet të
ngjeshur me premiera të shumta dhe ka marrë pjesë në shumë festivale
brenda dhe jashtë Kosovës. Ky është përkufizimi që kanë dhënë drejtues
të këtij teatri, në konferencën fundvitit që u mbajt të hënën. Tetë
premiera për të rritur dhe dy për fëmijë, kanë qenë ato që ka “servuar’
ky institucion gjatë vitit 2009. Drejtori i teatrit “Dodona”, Agim
Selimi, duke e cilësuar këtë vit si një ndër më të suksesshmit për
teatrin që ai drejton, ka thënë se veçantia qëndron në faktin se
“Dodona” ka marrë pjesë në shumë festivale në të cilat edhe është
shpërblyer me disa çmime. “Sot mbyllim aktivitetin njëvjeçar dhe ky vit
ka qenë shumë i suksesshëm, me një numër të madh të premierave.
Krahasuar me teatrot e tjera është numri më i madh i premierave”, ka
thënë Selimi. Sipas tij, buxheti që ka pasur në dispozicion “Dodona”
gjatë vitit 2009, ka qenë shumë i vogël në krahasim me nevojat. “Duke
ditur se “Dodona” ka pasur një buxhet shumë të vogël, prej vetëm 14
mijë eurosh, i vetmi që na ka mbajtur ka qenë vullneti dhe një frymë
pozitive e krijuesve të cilët dëshirojnë që në çdo formë të kryejnë
punën e tyre e të jenë në kontakt me publikun”, ka thënë Selimi, duke
kërkuar që vitin e ardhshëm “Dodona” të ketë mbështetje më të madhe si
nga Kuvendi Komunal i Prishtinës ashtu edhe nga Ministria e Kulturës,
Rinisë dhe Sporteve. E pranishme në konferencën për media të teatrit
“Dodona” ka qenë edhe aktorja Aurita Agushi, e cila së fundi është
nderuar me çmimin për aktoren më të mirë në Festivalin e Teatrove në
Ferizaj, me rolin e saj në shfaqjen “Kuzhina e viktimave”.
“Këtu
kam hasur një shpirt të jashtëzakonshëm. Do ta radhisja “Dodonën” në
radhën e shtëpive që nuk i mbyllin dyert kurrë. Është çmimi më
domethënës për mua, sepse ky rol për mua ka qenë vërtetë sfidues”, ka
thënë ajo. Edhe aktori Mentor Zymberaj është shprehur i kënaqur me
bashkëpunimin që ka pasur sivjet me “Dodonën”. “Sa i përket angazhimit,
jam ndarë i kënaqur, kam punuar në tri shfaqje shumë të mira. Duhet të
japim maksimumin që ta zhvillojmë këtë institucion të rëndësishëm”, ka
thënë Zymberaj. Festivali Gjithëkombëtar të Dramës në Dibër, Festivali
Ndërkombëtar i Monodramës, festivali “Ditët e Komedisë Shqiptare” në
Preshevë, Festivalin e Teatrove në Ferizaj, janë disa prej festivaleve
në të cilat ka marrë pjesë “Dodona”.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:17 am

Festivali i trëndafiltë

Kulturë Fest4

Tiranë, 9 dhjetor - Mbrëmja e ndarjes së çmimeve të Festivalit të
Filmit në Teatrin Kombëtar dhe atmosfera "live", parada e fustaneve
ngjyrë trëndafili, vathët vezullues, të papriturat "live" në skenë,
fitues që mungojnë për arsye udhëtimi, ikje avionësh, xhirime të një
tjetër filmi, duartrokitje që mbytnin zërat në kakofoni të atyre që
japin çmime.
Këto fragmente nga mbrëmja e ndarjes së çmimeve të
Festivalit të Filmit në Tiranë (TIFF), vinin të gjalla duke kaluar për
herë të fundit në tapetin e kuq.
Ajo atmosferë ngrinte krye edhe kur përpiqeshe të kujtoje fjalët e
atyre pak fituesve që ndodheshin aty, regjisori grek Teo Angjelopulos i
vlerësuar me Çmimin e Karrierës, aktori Anastas Kozdine që tërhoqi
çmimin Filmi më i mirë i TIFF-it; trupa e "Lindje-Perëndim-Lindje",
Gjergj Xhuvani, fitues i Regjisorit më të mirë dhe aktorët Helidon
Fino, Lulëzim Zeqja, Gentjan Hazizi, Ervin Bejleri, Fatjon Pustina.
Më pas ai i dha kupën e Filmit më të mirë të TIFF-it, aktorit shqiptar
Anastas Kozdine, i vetmi përfaqësues i filmit "Akademia e Platonit".
Nga filmi "Gruaja pa piano", fitues i dy çmimeve Filmi më i mirë i
TIFF-it dhe i Aktores më të mirë, nuk u panë në skenë as regjisori
Javier Rebello, as aktorja Carmen Machi. Po ashtu, edhe fituesit e
Çmimit të Publikut, regjisorja franceze Sophie Bartez dhe shqiptari
Ilir Kasmi.
Festivali i dha çmimin e mirënjohjes Goran Paskaljevicit, me motivin që
organizatori Genc Përmeti e përmblodhi në fjalët: "Mirënjohje për një
regjisor që e konsideron Tiranën shtëpinë e tij të dytë dhe për
kontributin e njohjes së filmit shqiptar nëpër botë". Paskaljeviçi, i
cili hapi festivalin, nuk ishte në mbylljen e tij, po ashtu edhe i biri
Vladimir Paskaljevic, fitues i Çmimit të Medias me "Qyteti i Djajve".
Një vlerësim me rëndësi i festivalit ishte për "Çmimi i Karrierës" për
regjisorin Viktor Gjika, që u prezantua nga regjisori Gjergj Xhuvani
dhe u tërhoq nga shkrimtari Teodor Laço. "Për njerëz si Viktor Gjika
thuhen tre postulate: Ta duash, Ta kuptosh, Ta vlerësosh", pohoi
Xhuvani.
Gjatë kësaj kohe u prezantua çmimi "Dokumentari më i mirë", fituese
Shota Bukoshi me "Dy histori dashurie" dhe çmimet inkurajuese për
"Goleshovo" e Ilian Metev dhe "Two Hayways", bashkërealizim i rusëve
Alexander Markov dhe Nick Teplov.
Në prezantimin e Filmi më të Mirë të animuar nga Albert Malltezi u
dëgjua vetëm titulli i Filmit "Dy princeshat", me regji të Maria
Stefanovës, ndërsa tjetri u mbyt nga brohoritja e publikut.
Filmi më i mirë shqiptar, i prezantuar nga Besnik Bisha, i takoi
regjisë së Odeta Çunajt me filmin "Shenjat", si dhe dy çmime
inkurajuese për Blerta Zeqirin dhe Irida Xhongën. Regjisori Bisha,
përfaqësues i jurisë së Filmit Shqiptar, e shpjegoi motivin e këtij
çmimi me "vrullin që kineastja e re shpreh në xhirime".
Çmimet e Filmit më të mirë Eksperimental, të prezantuar nga Iris Elezi,
i takoi filmit "November" të regjisorit kroat Boris Greiner, kurse ai
inkurajues i takoi filmit "Eulogy" regji të austrialianit Ben
Claremont.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:18 am

Dora që ia zgjat jetën artit të moçëm

Kulturë 4Dora

Prishtinë, 7 shtator – Pikturën thotë se e ka jaran. Për artin flet
me humor, por kur i rreket punës aty s’ka hajgare. Agim Gërgurin
shumica e njohin si vokalistin e grupit “Fisnikët”. Por një tjetër
profesion - që me muzikën emërues të përbashkët ka artin – është
parësor për të: restaurues i veprave të artit.
“Me të
dyja jam i lidhur shumë dhe gjatë krijimit, si në muzikë ashtu edhe në
pikturë, gjithmonë kam pasur kujdes që të bëj vlera të mirëfillta; që
do të mbesin në kujtime te populli dhe te gjeneratat që vijnë”,
shpjegon ai. Por, kur thotë “të bëj vlera të mirëfillta”, kjo ka edhe
një kuptim tjetër tek ai – të ruajë vlerat e mirëfillta.
Ka më
shumë se 20 vjet që ai merret me restaurim. Së fundi, për këtë lëmë
është duke specializuar në Tiranë, në shkollën që ka hapur UNESCO-ja.
Ka qenë jo fort e zakonshme hyrja në botën e restaurimit.
“Akademinë e Arteve e kam përfunduar në vitin 1991 dhe prej vitit 1985
jam marrë me restaurime”, thotë Gërguri, teksa shton se restaurimin e
ka të trashëguar.
“Babai
im, Abdulla Gërguri, ka qenë restauruesi i parë në Kosovë, dhe e kam si
traditë familjare të merrem me restaurim. Punoj po aty ku ka punuar
babai im, në Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve të Kosovës, që nga
viti 2000”, thotë ai. Por të përmendet si restauruesi i vetëm aktiv në
Kosovë, Gërguri e demanton këtë.
“Mund të them se me këtë
lloj shkolle do të jem tash për tash i vetmi në Kosovë. Para meje është
edhe Xhavit Lokaj, i cili ka specializuar në shumë vende në Ballkan dhe
është një ndër restauruesit me të mirë ekzistues në Kosovë e që
aktualisht gjendet në Belgjikë”, përgjigjet ai.
Agim Gërgurit i ka rënë hise të restaurojë artin që është krijuar shekuj më parë.
“Kam
restauruar në Xhaminë e Madhe në Prishtinë dhe në disa objekte të tjera
në Kosovë”, shpjegon ai. Janë tjera objekte që presin dorën e tij, posa
të kthehet nga Tirana.
“Do të punoj në objekte të vjetra
si xhami, kisha, teqe, shtëpi të vjetra…”, zbulon Gërguri, teksa jep
një shpjegim më të hollësishëm. “Do të merrem me restaurimin e
pikturave që gjenden në këto objekte e që datojnë 500 vjet e diku edhe
me tepër”. Restaurimi, siç thotë ai, e mban gjallë artin që është
krijuar shekuj më parë.
“Ne u japim jetëgjatësi këtyre
pikturave deri në ndërhyrjen tjetër që vjen më vonë. Pra, varet nga
gjendja e tyre”, shton njëri ndër të vetmit restaurues në Kosovë. Por
ku ndahet arti i restaurimit me krijimin e një pikture, për ç’gjë
Gërguri fillimisht kishte kryer akademinë.
“Pikturën e
kam jaran shumë të moçëm, sepse kam shkarravitur qysh në moshën
4-vjeçare ku disa prej vizatimeve si 4 vjeçar m’i ka ruajtur babai dhe
i ka ende sot”, thotë ai teksa shton se ka lindur i tillë. “Domethënë
talent i lindur. Më duhet vetëm pak punë dhe mund të krijoj piktura
shumë të bukura po të mos isha dembel. Punoj sipas çastit, kur me
jepet. Nuk jam ndonjë punëtor fanatik, pasi që merrem tash me restaurim
edhe më muzikë”. Por, Agim Gërguri duket ta ketë vështirë të flasë për
restaurim pa përmendur muzikën.
“Ka dashtë Zoti dhe më ka
krijuar me dy talente që më kanë përcjellë tërë jetën: muzika dhe
piktura. Për pikturë kam mbaruar akademinë kurse me muzikë jam marrë
qysh në moshën 15-vjeçare. Muzika m’u bë si profesion i dytë”, thotë
ai. Është edhe një tjetër shkak që e bën të pandashëm muzikën me
restaurimin. “Janë të lidhura tek unë shumë”, thotë ai. “Kur lodhem
duke pikturuar apo restauruar e kap kitarën dhe kompozoj diçka a po
vetëm loz ndonjë melodi e pastaj i kthehem prapë vizatimit apo
pikturës. Të dyja me japin kënaqësi, sepse në të dyja krijoj diçka dhe
të krijosh nuk është e lehtë. Flas për krijim origjinal”.
Nëse puna që bën ai si muzikantë dhe restaurues duket punë e lehtë, Gërguri e thotë edhe të kundërtën.
“Të
dyja janë të vështira dhe të lehta. Në qoftë se i jep detyrë vetes që
të punosh, asgjë nuk është e vështirë dhe tejkalohet, por nëse punon me
zor, kurrë nuk ka rezultate të mira. Punë të lehtë nuk ka”, shton
Gërguri. Një “gabim” Agim Gërguri - i cili ka kompozuar dhe kënduar
shumicën e hiteve të “Fisnikëve”, thotë se e ka bërë në art.
“Jam
shpërndarë shumë, po çka t’i bëj”, teksa në humor shton edhe optimizmin
e tij me një frazë që duket si të jetë vjedhur në njërin nga hitet e
“Fisnikëve”. “Kadal kadal bohet mirë”, thotë Gërguri. Ajo çfarë i duhet
edhe në punën që ai bën, si restaurues, por edhe në muzikë, Agim
Gërguri thotë se e ka prapa.
“Durim po kam shyqyr!”, përfundon ai.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:19 am

Në Kosovë u përkujtua 100-vjetori i Normales së Elbasanit

Kulturë Elbasan4

Prishtinë, 7 dhjetor - Pavarësisht faktit që me pak vonesë, edhe në
Kosovë të hënën shënohet 100 vjetori i themelimit të Normales së
Elbasanit, që konsiderohet nga ngjarjet më të shënuara në historinë e
arsimit dhe kombit shqiptar, sukses dhe përpjekje e rilindasve për
gjuhë dhe shkollë shqipe si dhe djep i kulturës dhe civilizimit
shqiptar.
Ceremonia e shënimit të këtij përvjetori të rëndësishëm
për arsimin shqip, organizohet nga Instituti “Universum” i Prishtinës,
i cili në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës realizon
një Akademi solemne.
Normalja e Elbasanit u hap më 1 dhjetor të vitit 1909, në bazë të
vendimit të Kongresit të Elbasanit, ku në krye të komisionit për arsim
ishte Mit’hat Frashëri .

Shkolla e parë e mesme kombëtare në Shqipëri, posedonte gjashtë klasa,
prej të cilave tri klasat e para ishin klasa përgatitore dhe përmbajtja
mësimore ishte me karakter të përgjithshëm, ndërsa në tri klasat e
tjera dominonin lëndët profesionale pedagogjike, qëllimi i të cilëve
ishte të përgatisë mësimdhënës me diploma për tërë Shqipërinë dhe tërë
shqiptarët.
Normalja e Elbasanit u financua kryesisht nga fondet e Shoqërisë
“Përparimi”, të Korçës dhe me ndihmesë të shtypit të kohës, klubeve dhe
shoqërive patriotike si brenda po ashtu edhe jashtë vendit, individë të
posaçëm.
U administrua dhe u udhëheq nga personeli shqiptarë kryesisht laik si,
Luigj Gurakuqi, në cilësinë e drejtorit, didakti i njohur Aleksandër
Xhuvani, i cili më vonë botoi dy tekste me karakter profesional:
Psikologjia dhe Didaktika, Salih Ceka etj.
Ndërsa si pedagog pati Sotir Pecin, Kristaq Cipon, Simon Shuteriqin,
Kahreman Yllin, Qamil Guranjaku dhe shumë figura të tjera të kombit, që
kishin për qëllim hapjen e frymës kombëtare larg ndikimeve të huaja
politike.
Në Normalen e Elbasanit, kishte nxënës nga të gjithë trojet shqiptare, fillimisht numri i tyre arrinte deri në 150.
Normalja e Elbasanit u mbyll disa herë nga qarqe të ndryshme
antishqiptare, njëherë në vitin 1910 nga turqit dhe u hap në mes të
vitit 1911-1912, u mbyll pas pushtimit të Shqipërisë së Mesme nga
ushtritë serbe për t’u hapur përsëri më 1913-1914 etj., ndërsa pas
Kongresit të Lushnjës dhe qeverisë së Tiranës, Normalja kaloi në
varësinë e Ministrisë së Arsimit, vazhdoi deri më vitin 1924 kur u
diplomuan 15 maturantët e parë të saj.

nga *lissa* Wed Jan 06, 2010 6:20 am

Viti 2010, vit i biodiversitetit dhe afrimit të kulturave

Kulturë 24unesko4

Paris, 24 dhjetor - UNESKO e shpalli vitin 2010 si Vit ndërkombëtar
të biodiversitetit dhe të afrimit të kulturave, thekson organizata në
kumtesë, e shpërndarë në Paris.

Në dokument nënvizohet
veçanërisht roli i rëndësishëm që e luan ruajtja e shumëllojshmërisë
biologjike të planetit për ekzistimin e njerëzimit.

"UNESKO"-ja planifikon t'i shfrytëzojë arritjet shkencore, disiplinat
humanitare dhe sociale, si dhe kulturën, në mënyrë që t'u kundërvihet
faktorëve të rrezikshëm, që çojnë deri te shkatërrimi i
biodiversitetit", konfirmohet në kumtesë.

Sa i përket zbatimit të Vitit ndërkombëtar të afrimit të kulturave, në
UNESKO vërejnë se nga vende të ndryshme tashmë kanë arritur mbi treqind
projekte për funksionimin në suaza të këtyre nismave.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:54 am

Muzeu i Arteve Bashkëkohore mbetet maket

Kulturë Muze4

Prishtinë, 22 janar – Artistët dhe artdashësit kosovarë mund t’i
gëzohen vetëm maketit të Muzeut të Artit Bashkëkohor, shkruan sot “Koha
Ditore”. Ndërkaq veprat e piktorëve në njohur të vendit dhe të huaj,
edhe për një kohë, do të kenë adresën e njëjtë – bodrumin e Galerisë së
Arteve të Kosovës. Projektin ideor për këtë muze, i cili projekt ka
kushtuar hiç më pak se 200 mijë euro, Ministria e Kulturës e mban në
sirtar. Për ta konkretizuar atë, institucioni më i lartë i kulturës në
Kosovë duket të mos jetë i interesuar. Në buxhetin e këtij viti MKRS-ja
nuk ka paraparë mjete për këtë objekt, e as nuk është vënë në kërkim të
lokacionit ku ai do të mund të ndërtohej. Drejtori i Galerisë së Arteve
të Kosovës, Fahredin Spahia, thotë se Muzeu i Arteve Bashkëkohore është
i domosdoshëm për artin kosovar. Ish-drejtori i GAK-ut, Luan Mulliqi, i
cili ka qenë njëri prej përkrahësve kryesorë të kësaj ideje, thotë se
Ministria e Kulturës ka bllokuar këtë projekt. Vetë ai që ka projektuar
muzeun, arkitekti Bujar Demjaha, ka bindjen se vepra e tij nuk do të
realizohet kurrë, përderisa Ministria e Kulturës vazhdon të premtojë.
Mst: Paradoksi i lokacionit
Lokacioni afër Galerisë së Arteve të Kosovës i ishte ndarë MKRS-së për
ndërtimin e Muzeut të Arteve Bashkëkohore. E njëjta hapësirë kishte
dalë të ishte më e volitshme për ndërtimin e Fakultetit të Edukimit.
Por, ndonëse kishte humbur këtë vend, Ministria e Kulturës asnjëherë
nuk ka kërkuar një tjetër. Megjithatë nga MKRS-ja thuhet se një kërkesë
e tillë së shpejti do t’i adresohet Rektoratit të Universitetit të
Prishtinës.
“Hapësira në të cilën është dashur të ndërtohej Muzeu i Arteve
Bashkëkohore i përket Universitetit të Prishtinës. MKRS-ja së shpejti
do ta dorëzojë një kërkesë zyrtare në Rektoratin e UP-së në lidhje me
lokacion për ndërtimin e Muzeut të Arteve Bashkëkohore”, ka thënë
Arbërore Riza, këshilltare dhe zëdhënëse e ministrit të Kulturës,
Valton Beqiri. Mirëpo, Rektorati i Universitetit të Prishtinës
konsideron se për këtë çështje ata janë adresa e gabuar.
“Edhe nëse një kërkesë e tillë arrin në Rektorat ne nuk kemi kurrfarë
hapësire të ndajmë, ne vetë jemi ngushtë për të ndërtuar administratën
qendrore të Universitetit të Prishtinës”, ka thënë sekretari i
përgjithshëm i Universitetit të Prishtinës, Esat Kelmendi. Ai ka shtuar
se e gjithë sipërfaqja në kryeqytet i takon Kuvendit Komunal të
Prishtinës dhe ndarjen e tyre e bën Komuna e Prishtinës.
Mirëpo tjetër përgjigje japin në KK të Prishtinës.
“Ne nuk kemi lidhje me Muzeun e Arteve Bashkëkohore, për shkak se e
gjithë hapësira brenda rrethojave të Rektoratit është e Qendrës
Universitare. Por, edhe përkundër kësaj mund të them me plot siguri se
në Komunën e Prishtinës asnjëherë nuk ka mbërritur ndonjë kërkesë për
caktimin e ndonjë lokacioni për ndërtimin e muzeut”, ka thënë shefi i
kulturës në KK të Prishtinës, Mustafë Halili.
Për kompetencat që ka KK-ja në hapësirat e Rektoratit të Universitetit
të Prishtinës ka theksuar edhe zëdhënësja e Ministrisë së Arsimit, Besa
Bytyçi. Sipas saj, ka qenë Komuna e Prishtinës ajo që lokalitetin dikur
të destinuar për Muzeun e Arteve Bashkëkohore e ka ndarë për ndërtimin
e Fakultetit të Edukimit.
“Ne kemi bërë kërkesë në Komunën e Prishtinës që të ndahet lokacioni, i
cili kishte qenë i destinuar për Muzeun e Arteve Bashkëkohore, për
shkak se vendi i parë i cili është dhënë për të ndërtuar Fakultetin e
Edukimit ka qenë i papërshtatshëm, për shkak se do t’ia prishte
imazhin Bibliotekës Kombëtare”, ka thënë Bytyçi.
Për Luan Mulliqin është Ministria e Kulturës ajo që ka bllokuar këtë
projekt. Sherri i neglizhencës së saj është humbur edhe lokacioni. Ai
ka shpjeguar ecurinë e idesë për ndërtimin e një muzeu arti në kohën
kur ai kishte qenë në krye të Galerisë së Arteve.
“Në kohën e kryeministrit Agim Çeku na është propozuar të ndërtojmë
objekt të ri të Muzeut të Arteve Bashkëkohore afër objektit të
Galerisë. Me atë rast e kemi marrë vendimin dhe pëlqimin që Muzeu i
Arteve Bashkëkohore të ndërtohej afër GAK-ut, pikërisht në vendin ku
sot po ndërtohet Fakulteti i Edukimit”, ka thënë Mulliqi, teksa ka
identifikuar edhe pengesën për moskonkretizimin e kësaj ideje.
Për humbjen e lokacionit Mulliqi fajëson të parin e MKRS-së, ashtu si edhe për bllokimin e projektit.
“Për shkak të neglizhencës së MKRS-së dhe mosdëshirës së ministrit
Valton Beqiri për të ndërtuar një muze të arteve nuk është nënshkruar
memorandumi në mes MKRS-së dhe Ministrisë së Arsimit për lokacionin, të
cilin Komuna e Prishtinës e ka aprovuar në planin urbanistik dhe ka
dhënë pëlqim me shkrim, i cili gjendet në arkivin e GAK-ut. Si rezultat
i kësaj sot ky lokacion i takon Fakultetit të Edukimit”, ka thënë ai.
Por në Ministrinë e Kulturës bllokimin e këtij projekti e vërtetojnë
edhe me planifikimin buxhetor për këtë vit. Asnjë metelik nuk është
ndarë për Muzeun. Këtë e pranon Arbërore Riza, zëdhënëse dhe
këshilltare e ministrit të Kulturës.
“Në kuadër të investimeve kapitale për këtë vit nuk janë ndarë mjete për Muzeun e Arteve Bashkëkohore”, ka thënë Riza.
Vetë projektuesi, Bujar Demjaha, thotë të mos jetë interesuar më tej
për projektin e tij, ani pse për të ka marrë mbi 200 mijë euro.
“Nuk jam kontaktuar më asnjëherë”, ka thënë Demjaha. “Ministria nuk e
ka shtyrë përpara këtë projekt për interesa të tjera”, ka shtuar ai.
Në anën tjetër për drejtorin e Galerisë së Arteve të Kosovës, Muzeu i Arteve Bashkëkohore është projekt i domosdoshëm.
“Nuk është kërkesë vetëm e imja, por e tërë komunitetit artistik që një
shtet i ri të ketë një muze të artit. Ai do t’i zgjidhte të gjitha
problemet e fondit të veprave të Galerisë, sepse aty do të kishte
hapësirë të mjaftueshme”, ka thënë Spahia.
I pari i GAK-ut thotë se do të jetë vetë ai i cili vazhdimisht do të insistojë në konkretizimin e këtij projekti.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:55 am

“Gjenerali i ushtrisë së vdekur” u vlerësua si shfaqje antologjike

Gjilan, 22 janar - Shfaqja “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, e bërë
sipas tekstit të Ismail Kadaresë, dramatizuar nga Jeton Neziraj e me
regji të Dino Mustafiq nga Bosnja, e luajtur mbrëmë nga trupa e Teatrit
Shqiptar të Shkupit në festivalin e dramës shqipe “Talia e Flakës”, e
cila po mbahet në Gjilan, në kuadër të manifestimit kulturore “Flaka e
Janarit 2010”, u vlerësua si shfaqje antologjike për shkak të
universalitetit të saj.
Me temë nga romani tashmë i njohur dhe i
përkthyer në shumë, trupa e Teatrit Shqiptar të Shkupit shfaqjes i dha
edhe karakter universal duke prekur segmente edhe nga luftërat e
vonshme në Bosnjë, Kroaci e Kosovë, pa e shkëputur vazhdimësinë e nisur
dhjetëra vite më parë në Shqipëri, me gjeneralin humbës e të turpëruar.

Kritikë e njohës të teatrit e dramës, nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia
si dhe Bosnja, e vlerësuan shfaqjen e “Gjeneralit të ushtrisë së
vdekur”, për universalitetin e saj, për kapërcimin e kufijve dhe
prekjen e temave të tilla përtej hapësirave shqiptare, për përcjelljen
e mesazhit tek publiku, sikur që u vlerësua shumë lart skena dhe loja e
aktorëve shqiptarë të Teatrit të Shkupit, pa harruar regjinë e
regjisorit boshnjak, Dino Mustafiq.
Dy njohësit e teatrit dhe dramës shqipe, Adriatik Kallulli dhe Josif
Papagjoni e vlerësuar shfaqjen si shumë të suksesshme, por duke mos
lënë anash edhe ca kritika.
Adriatik Kallulli, dramaturg nga Shqipëria përgëzoi publikun gjilanas,
të cilin e cilësoi si komunitetin më të mirë artistik në trojet
shqiptare, kurse për shfaqjen tha se kjo dëshmoi se Shqipëria dhe
shqiptarët janë një kockë e fortë.
“Shfaqja në vete pati jo vetëm kombëtaren, por edhe universalen dhe ky
mesazh ishte i plotë, i thellë dhe si i tillë u përcoll tek publiku”,
tha kritiku Kallulli. Ai përgëzoi të 16 aktorët që sollën gjallëri e
larmi, shfrytëzim të folklorit e riteve popullore.
Josif Papagjoni tha se e shkëlqyeshme ishte sidomos skenografia e
shfaqjes, por ai paraqiti disa kritika për disa skena të shfaqjes për
të cilat siç tha ai, nuk janë në traditën e shqiptarëve, gjë e cila
edhe ngjalli debat.
Ai lavdëroi rolet e Adrian Azirit dhe Bajrush Mjakut. Papagjoni tha se
kjo është një arritje e madhe e shquar e këtij teatri, guxim dhe
prezantim i dinjitetshëm. Ai tha se skenimi i një vepre të tillë
madhore është i zorshëm, por teatri shqiptar i Shkupit përmes kësaj
shfaqje, hiç disa dobësive, ia ka arritur qëllimit.
Shefqet Gjocaj, e cilësoi shfaqjen si më të mirën të luajtur në dhjetë
vitet e fundit në teatrot shqiptare, kurse Nebi Islami, tha se kjo
është shfaqja më e mirë që Teatri Shqiptar i Shkupit e ka dhënë
ndonjëherë.
Edhe Agim Gërguri dhe Nexhmedin Ymeri e vlerësuan si shfaqje
antologjike, kurse kryepersonazhi i shfaqjes, Bajrush Mjaku, tha se
shfaqjes nuk mund t’i mohohet vlera duke theksuar se kjo shfaqje është
një prej dramatizimeve më të sakta që ka bërë ky teatër, derisa kritiku
Miho Gjini, këtë shfaqje e vlerësoi si versionin më të plotë të
„Gjeneralit...“.
Në debatin për shfaqjen u përfshi edhe Sead Juriq regjisor dhe drejtor
i Teatrit të Mostarit në Bosnjë e Hercegovinës, i cili tha se atij
gjatë shfaqjes i kanë pikuar lotët, duke e vlerësuar atë si
antologjike.
Juriq i cili tha se nuk e ka kuptuar gjuhën, por se loja dhe skenat e
bënë që atë ta përjetojë në thellësi, sidomos loja me kockat e
mbledhura. Ai kërkoi që ajo të shfaqej edhe në Sarajevë, sepse ajo
është universale dhe se përkon shumë edhe me realitetin e atjeshëm.
Në shfaqjen “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, luajtën, Bajrush Mjaku,
Xhevdet Jashari, Adem Karaga, Vebi Qerimi, Musherefe Llozani, Adrian
Aziri, dhe aktorë të tjerë. Në natën e tretë të festivalit të dramës
“Talia e Flakës”, të premten, do të prezantohet Teatri i Qytetit të
Ferizajt me shfaqjen e tyre “Nëntë plagët e Gjergjizit”, me tekst dhe
regji të Fadil Hysajt.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:56 am

“Art Club” sinonim i kulturës shqiptare në Malin e Zi

Kulturë 22-artclub4

Ulqin, 22 janar - Drejtues të Shoqatës së artistëve dhe intelektualëve
“Art Club” e Ulqinit, thanë për KosovaLive se në 20 vjetorin e
themelimit, kjo shoqatë mund të mburret se ka arritur të sfidojë
vështirësitë dhe të nxjerr në pah vlerat e kulturës së shqiptarëve në
këtë shtet.
Kryetari i “Art Club”, Haxhi Shabani thotë për
Kosovalive se me firmën e kësaj shoqate janë botuar rreth 100 tituj
veprash nga fusha e letërsisë, shkencës, publicistikës të autorëve
shqiptarë.
“Tashmë kemi nisur me një kolonë të botimit të veprave të zgjedhura të
shkrimtarëve shqiptarë në Malin e Zi, të cilët këtë letërsi, si pjesë e
asaj shqiptare, e kanë themeluar dhe vazhdojnë ta mbajnë gjallë”, tha
ai.
Ai thotë se redaksia e botimeve të shoqatës është duke punuar
intensivisht që një përzgjedhje e autorëve shqiptarë të përkthehet e
botohet në gjuhën malazeze, për të dëshmuar se shqiptarët edhe në këtë
segment të kulturës i kanë vlerat e dëshmuara.
Shabani shton se shoqata sivjet do të nxjerrë një botim shumë të
rëndësishëm mbi pozitën e sotme të gjuhës shqipe në Mal të Zi. Në këtë
ndërlidhje, në fund të dhjetorit të vitit të kaluar, në Ulqin “Art
Club” mblodhi studiuesit më eminentë të hapësirës shqiptare dhe
kumtesat janë një kontribut shumë i rëndësishëm i pozitës së gjuhës
shqipe në Malin e Zi.
Ai paralajmëroi rikthimin e karvanit të shkrimtarëve shqiptarë për
fëmijë nga Mali i Zi, Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia në shkollat
shqipe në Mal të Zi, si dhe vazhdimin e takimeve të mirënjohura
tradicionale ndërkombëtare “Kalimerja poetike“ në Ulqin.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:57 am

Ministri Beqiri priti regjisorin e njohur malazias Velko Bulajiq

Kulturë 22bulajiq4

Prishtinë, 22 janar 2009 - Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, z.
Valton Beqiri, priti sot regjisorin e njohur malazias, z. Velko
Bulajiq, i cili jeton dhe vepron në Zagreb (Kroaci).
Me këtë
rast, ministri Valton Beqiri e falënderoi regjisorin Bulajiq për
vizitën në Kosovë dhe i shprehu mbështetjen për realizimin e
premierës së filmit të tij “Libertas” në maj të këtij viti në
Prishtinë. Ai, gjithashtu, kërkoi nga z. Bulajiq që, përmes autoritetit
të tij, ta mbështesë kinematografinë kosovare në produksionet dhe
fondacionet e ndryshme ndërkombëtare.
Regjisori Bulajiq tha se ai është një mik i madh i Kosovës dhe se, në
këtë kontekst, është i gatshëm ta mbështesë konematografinë kosovare
për krijimin e kontakteve me prodhuesit e krijuesit e filmit, si dhe me
fondacionet e ndryshme kinematografike ndërkombëtare.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:57 am

Arkivi i Kosovës përgatit monografinë për personat e vrarë e të zhdukur

Kulturë 23-arkivi4

Prishtinë, 23 Janar- Është dashur të kalojë një dekadë nga lufta e
fundit në Kosovë që emrat e personave që u vranë dhe u zhdukën gjatë
periudhës së viteve 1998-1999 të kenë një “adresë” të përbashkët.
“Krimet e pushtetit serb në Kosovë” është titulli i monografisë rreth
një mijë faqe, e cila pritet të botohet në mars të këtij viti, me
nismën e Arkivit Shtetëror të Kosovës. Ky institucion ka një vit e
gjysmë që ka mbledhur ekipin me përfaqësues të arkivave komunale për të
finalizuar këtë projekt.
Kryeshefi i Arkivit Shtetëror të Kosovës, Jusuf Osmani, ka dhënë detaje
lidhur me këtë monografi, e cila sipas tij do të jetë e para e këtij
lloji në Kosovë.
“Ideja dhe qëllimi i gjithë kësaj ka qenë grumbullimi i të gjitha të
dhënave të sakta, meqë deri tani Kosova nuk e ka ndonjë regjistër të
mirëfilltë”, ka thënë Osmani, teksa ka shtuar se kjo ka qenë edhe
arsyeja që nuk e kanë nisur më herët këtë projekt.
Sipas tij, ekipi i Arkivit Shtetëror të Kosovës që ka punuar në
grumbullimin dhe verifikimin e të dhënave ka hasur në vështirësi për
shkak se nuk ka pasur evidenca të sakta nëpër komuna.
“Ne kemi formuar një ekip të gjerë me përfaqësues të të gjitha arkivave
komunale dhe ndërkomunale. Por kemi hasur në probleme të mëdha, sepse
nuk ka evidence. Edhe ato që janë kanë shumë gabime”, ka thënë Osmani.
Duke e cilësuar si shumë të rëndësishme botimin e kësaj monografie, ai
ka shtuar se Arkivi Shtetëror i Kosovës do të dalë me të dhëna të
sakta, në mënyrë që të shmanget çdo manipulim me shifra sa u përket
atyre që kanë humbur jetën gjatë luftës së fundit në Kosovë.
“Besojmë se kjo monografi është me interes dhe me rëndësi të veçantë,
sepse deri tani është manipuluar me të dhëna. Arkivi Shtetëror i
Kosovës është institucion shtetëror dhe nuk guxon të dalë me të dhëna
të njëanshme, por me faktografi”, ka thënë Osmani, duke shtuar se
monografia do të ilustrohet edhe me fotografi.
Drejtori i Departamentit të Arkivit Shtetëror të Kosovës, Sylë Ukshini,
po ashtu e ka cilësuar të nevojshme botimin e një monografie të tillë.
Për numrin e të vrarëve dhe të të zhdukurve në luftën e fundit në
Kosovë, deri tani, më shumë se dhjetë vjet pas luftës, nuk ka një
monografi të mirëfilltë. Që në vitin 2007, Këshillit për Mbrojtjen e
Lirive dhe të Drejtave të Njeriut i ishte besuar përpilimi i një
monografie të tillë. Ndonëse kishin premtuar se do ta botonin gati dy
vjet më parë, monografia nuk është realizuar as sot e kësaj dite.
Ndërkaq ka pesë vjet qëkur ekipi i Fondi për të Drejtën Humanitare ka
nisur grumbullimin dhe verifikimin e të dhënave, për një monografi
lufte.
Sipas drejtorit të këtij fondi, Bekim Blakaj, “Libri i kujtesës” do të
jetë titulli i monografisë që ata do ta botojnë në qershor të këtij
viti. Një gjë e tillë, sipas Blakajt, nuk ka mundur të bëhej për një
periudhë të shkurtër kohore.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:58 am

Nehat Beqiri do të pikturojë me 4 000 vezë

Kulturë 21-nehati3

Shkup, 21 janar - Në Qendrën kulturore-informative në Shkup sonte është
hapur ekspozita dhe performansa grafike e Nehat Beqirit, i cili
paraqitet me 28 vepra (akrilik në pëlhurë) që piktori i ka krijuar
vitin e kaluar. Karakteristike është që veprat kanë dimensione të
mëdha: 2,50 dhe 4.50 dhe 2,30 në 4 metra. Siç njoftoi QIK, hapja e
ekspozitës do të pasojë me një performansë jo të zakonshme, në të cilën
Beqiri në vend të penelave dhe ngjyrave do të përdorë 4 000 vezë. Në
perfomansë do të mund të marrin pjesë të gjithë vizitorët që do të jenë
në ekspozitë. Ekspozita do të jetë e hapur deri më 20 shkurt.
Nehat Beqiri (Tetovë 1967) ka diplomuar në Fakultetin e Arteve
Figurative në Prishtinë, dega pikturë, dhe ka mbrojtur masterin në të
njëjtin fakultet në vitin 2001. Është pedagog në Universitetin në Novi
Pazar e në Nish. Ka marrë pjesë në një numër të madh eskpozitash në
grupe dhe koloni grafike në Maqedoni dhe në Evropë. Është fitues i disa
çmimeve shtetërore dhe ndërkombëtare.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 6:59 am

Rita Ora: shqiptarja që po emocionon Britaninë

Kulturë 21-rita_4

Londër, 21 janar - Ajo ka vetëm 18 vjet. Quhet Rita Ora. Ka lindur në
Prishtinë, kurse gjatë luftës ka emigruar në Londër. Ajo ka emigruar
bashkë me prindërit dhe motrën e saj më të madhe. Pas kësaj, ajo është
rritur në lagjen Ladbroke Grove të Londrës, përderisa është shquar për
stilin e saj unik në muzikë dhe konsiderohet si njëri prej zërave më të
mirë që ka Britania e Madhe viteve të fundit. Kryesisht është e
frymëzuar nga Miles Davis, Billy Holiday dhe të tjerë, përderisa ka
incizuar këngë, pasi ka rënë në kontakt me producentin Martin Terefei,
cili është i befasuar dhe pret shumë nga Rita. Bashkë me të, ajo ka
zhvilluar një zë që konsiderohet si zhanër “blues bashkëkohor”. Në
aranzhime, deri me tani Rita dhe Martin kanë bashkëpunuar me Ron
Sexsmith, Tommy Sims, Craig David, James Morrison dhe Sacha Skarbek, me
të cilat këngë ajo edhe do të debutojë në albumin që do të lansohet në
treg së shpejti.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 7:00 am

Ndërron jetë përkthyesi i madh Pashko Gjeçi

Kulturë 21gjeci4

Tiranë, 21 janar - U nda mbrëmë nga jeta, në moshën 92-vjeçare, pas një
kohe të gjatë izolimi prej sëmundjes, përkthyesi i madh Pashko Gjeçi, i
cili zuri një vend nderi në përkthimet tona, me përkthimin e tij
legjendar të "Komedisë Hyjnore". I indur në Shkodër më 7 shtator të
vitit 1918, Gjeçi mbaroi shkollën e Jezuitëve si dhe gjimnazin Jezuit
në qytetin e lindjes. Që në moshë të re, aty nga viti 1934, përktheu
disa poezi të poetit italian, Xhakomo Leopardi. Në shkollë mëson mirë
italisht, më pas në gjimnaz, greqishten e vjetër dhe latinishten, gjuhë
në të cilat përktheu mrekullitë e letërsisë botërore. Në vitin 1938, me
gjysmë burse të siguruar nga qeveria e asja kohe, regjistrohet në
Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë në Romë. Pashku gjithnjë kujton
me kënaqësi leksionet e prof. Ernest Koliqit edhe pse shoqërimi me të
do t'i kushtonte atij 5 vjet burg . Me 15 korrik të viti 1942
diplomohet Doktor në Letërsi. Pas kthimit në atdhe, më 4 shtator 1947
ndalohet me akuzën 'Pjesëmarrje në grup kundër pushtetit'. Në lirim e
trasferojnë në Fushë Krujë ku punoi shumë gjatë për përkthimin e
PURGATORIT dhe të PARAJSËS. Kur Noli nuk e mori përsipër përkthimin e
Dates në prag të 700-vjetorit të poetit të madh, ata të shtëpisë
botuese iu drejtuan sërish Pashko Gjeçit. Kështu që në vitin 1960 u
botua kantiku i pare, ajo pjesë e parë e komedisë FERRI. Veprës nuk u
bë ndonjë jehonë e madhe. Por ish-drejtori i shtëpisë botuese në atë
kohë, Nasho Jorgaqi, thotë se shqipërim të tillë mund të bënte vetëm
Pashko Gjeçi. Menjëherë pas botimit të KOMEDISË HYJNORE nisi të
përkthente ODISENË, një punë që e përfundoi me sukses. Por, një tjetër
kulm për përkthyesin ishte edhe "Fausti" i Gëtes, një vepër me një
histori të gjatë që nga koha e komunizmit, që mbërriti në duar e
lexuasve vetëm para një viti. Edhe pse, ndoshta nuk arriti ta shijonte
plotësisht këtë kurorëzim të punës së tij….sepse Gjeçi, i zhytur në
humbëtirën, ku kujtimet qenë zhdukur thuajse krejtësisht vitet e
fundit, nuk ishte në gjendje të kujtonte as vështirësitë e peripecitë
që e shoqëruan sjelljen në gjuhën shqipe me atë gegnishten delikate të
tij, të kësaj vepre madhore.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 7:00 am

Në Shkup të enjten mbahet koncert humanitar për ndihmë Shkodrës

Shkup, 20 janar - Në Qendrën rekreative "Kale" në Shkup të enjten do të
mbahet një koncert për ndihmë të banorëve nga zonat e përmbytura në
Shkodër dhe rrethinë. Me këtë komunat Çair, Saraj, Studeniçan së bashku
me sektorin joqeveritar, do të fillojnë javën e solidaritetit për
grumbullimin e fondeve për të ndihmuar banorët e rrethinës së Shkodrës,
të cilët përjetuan përmbytjet. Në koncert do të marrin pjesë edhe
këngëtarë të njohur shqiptarë, si dhe ansambleve të vendit.
Udhëheqësi i Sektorit për arsim dhe kulturë në komunën e Çairit,
Shefqet Zekolli shpreson se qytetarët e Shkupit dhe të tjerët do të
vijnë në koncert që ta shprehin solidaritetin e tyre, si çdoherë deri
tani, për qytetarët e pësuar nga vërshimet në Shqipëri.
"Çmimi do të jetë simbolik, 150 denarë. Ne shpresojmë se qytetarët e
Shkupit dhe të tjerët do të jenë në nivel të aktiviteteve, në nivelin e
mëparshëm të ndihmave që kanë ofruar edhe për raste të tjera dhe do të
vijnë në këtë koncert që t'i ndihmojmë Shkodrës”, tha Zekolli.
Me këtë rast do të mbahet edhe një aksion për grumbullimin e
veshmbathjeve, mjeteve higjienike në komunën e Çairit, si dhe lançimin
edhe të disa numrave të telefonit, për të dhuruar para.
Edhe Shoqata e piktorëve shqiptarë të Maqedonisë, do të grumbullojë
fonde nga pikturat që do të shiten këtë javë në ekspozita të ndryshme.
Nga Komuna e Çairit njoftojnë se në bazë të nevojave do të ketë edhe
ndihma të tjera.

nga *lissa* Sat Jan 23, 2010 7:01 am

Ndërroi jetë aktorja Jean Simmons

Kulturë 23-jean4

Kaliforni, 23 janar – Ka ndërruar jetë në moshën 80 vjeçare aktorja
amerikane Jean Simmons, e cila dha shpirt në rezidencën e saj në Santa
Monica të Kalifornisë.
Britanikja e natyralizuar amerikane ka qene
protagoniste bashkë me Marlon Brandon në “Djem dhe kukulla”. Në vitin
1983 Jean fitoi një çmim Emmy për një serial të famshëm televiziv.
Gjithashtu, karriera e saj është e pasur edhe me shumë filma të tjerë
si “Angels Face”, “The Big Country”, “The Happy Ending” etj.
Në vitin 1950 Jean u martua me aktorin e njohur Stewart Granger, me të cilin u nda 10 vjet më vonë, në vitin 1960.

nga Sponsored content

Kulturë

Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë

Re: Kulturë